Stanisław Latour

Stanisław Latour
Data i miejsce urodzenia

24 maja 1927
Warszawa

Data i miejsce śmierci

20 października 2007
Szczecin

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

architekt, urbanista
(historia architektury, konserwacja i rewaloryzacja zabytków)
wykładowca akademicki

Tytuł naukowy

prof. dr hab.

Alma Mater

Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej

Uczelnia

Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej

Stanowisko

profesor zwyczajny,
prodziekan wydziału,
prorektor PS

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Partyzancki Krzyż Armii Krajowej Medal Komisji Edukacji Narodowej
Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego 1
Ruiny Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie w roku 1948
Zamek Książąt Pomorskich po odbudowie według projektów Stanisława Latoura

Stanisław Latour, wł. Stanisław de Latour (ur. 24 maja 1927 w Warszawie, zm. 20 października 2007 w Szczecinie) – polski architekt i urbanista, pedagog. Związany z Politechniką Szczecińską.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Latour urodził się w Warszawie, w której podczas okupacji uczył się na tajnych kompletach. W 1943 roku wstąpił do Armii Krajowej. Był żołnierzem pododdziału „Brzezinka”. Pełnił funkcję łącznika w stopniu strzelca w plutonie działającym na terenie Podkowy Leśnej. Brał udział w powstaniu warszawskim. W styczniu 1945 roku podjął naukę w liceum o profilu matematyczno-fizycznym. Rok później zdał egzamin maturalny. W latach 1945–1949 kontynuował przedwojenną działalność w harcerstwie. Był harcmistrzem Chorągwi Mazowieckiej.

W 1946 roku został słuchaczem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Doświadczenie zawodowe zdobył jeszcze podczas studiów, pracując w Warszawskim Przemysłowym Zjednoczeniu Budowlanym (1949–1952) kolejno jako technik, kierownik budowy i inspektor techniczny. Po ukończeniu studiów magisterskich w 1952 roku, rozpoczął pracę w Centralnym Zarządzie Muzeów i Ochrony Zabytków w Ministerstwie Kultury i Sztuki w Warszawie. Tam zainteresował się z problemami ochrony i dokumentowania dziedzictwa kulturowego. W latach 1952–1953 pracował na stanowisku inspektora-konserwatora w Centralnym Zarządzie Muzeów i Ochrony Zabytków[1][2].

Od 1953 roku związał się ze Szczecinem. Tu zorganizował pierwszą pracownię projektową przy Państwowym Przedsiębiorstwie Pracownie Konserwacji Zabytków. Był autorem licznych opracowań studialnych i projektowych w zakresie historycznej architektury i urbanistyki Szczecina i Pomorza Zachodniego, a także konserwacji zabytków i zespołów zabytkowych. Po poprzedzonych dogłębnymi, dwuletnimi (1954–1955) studiami projektowo-przestrzennymi oraz projektem wstępnym, w 1958 roku, wraz z zespołem, przystąpił do odbudowy Zamku Książąt Pomorskich. W 1973 roku uczestniczył w pracach przy odbudowie szczecińskiej katedry. Obie te odbudowy uznawane są za życiowe dzieło architekta. W 2006 roku opracował obszerny rys dziejów obu tych odbudów. Łącznie był autorem 46 prac studialno-projektowych oraz projektów z zakresu architektury i urbanistyki. W latach 1960–1980 był także kierownikiem w Biurze Ochrony Atmosfery w Szczecinie[1][2].

Na ponad 30 lat związał się z Politechniką Szczecińską. W 1969 roku rozpoczął pracę dydaktyczną na nowo powstałym Wydziale Budownictwa i Architektury. W 1970 roku podjął dwuletnie studia podyplomowe z zakresu konserwacji zabytków na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1977 roku obronił dysertację doktorską na Politechnice Szczecińskiej. Kolejno był docentem kontraktowym (1970–1979), docentem (1979–1990), profesorem (1990–1994) i profesorem zwyczajnym (od 1994). Kierował Zakładem Projektowania Architektonicznego (1973–1975) oraz Zakładem Teorii Architektury, Historii i Konserwacji Zabytków (od 1976). Był prodziekanem Wydziału Budownictwa i Architektury (1973–1978), dyrektorem Instytutu Architektury i Planowania Przestrzennego (1981–1990), prorektorem ds. organizacji Politechniki Szczecińskiej (1990–1993). Wykładał na zajęciach z historii architektury i urbanistyki powszechnej i polskiej, ochrony i konserwacji zabytków, projektowania przeddyplomowego. Prowadził seminaria i prace dyplomowe. Wypromował 7 doktorów i 13 magistrów inżynierów architektów. Opublikował ponad 60 prac naukowych i dydaktycznych z zakresu ochrony i konserwacji zabytków. Prowadził 15 prac naukowo-badawczych w ramach badań własnych oraz centralnie koordynowanych. Organizował międzynarodowe konferencje naukowe[1][2].

Należał do licznych organizacji i zespołów naukowych. W 1952 roku został członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich. W latach 1954–1956 pełnił funkcję prezesa Szczecińskiego Oddziału tej organizacji. Był także przedstawicielem Kolegium Sędziów Konkursowych Oddziału. Od 1978 roku był członkiem Towarzystwa Urbanistów Polskich, od 1980 wiceprezesem Zarządu Oddziału TUP, w późniejszym okresie został członkiem honorowym TUP[3]. Działał w Stowarzyszeniu Konserwatorów Zabytków, Komitecie Architektury i Urbanistyki PAN, Komisji Kształtowania Przestrzeni Polski Północnej PAN – Oddział Poznań (od 1972), Sekcji Historii Architektury i Konserwacji Zabytków (od 1975), Polskim Komitecie Narodowym ICOMOS, Radzie ds. Konserwatorskich przy ministrze kultury i sztuki, Komisji ds. Sztuki Kościelnej w Archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej[1][2].

Grób Stanisława Latoura na Cmentarzu Powązkowskim

Zmarł nagle 20 października 2007 roku w Szczecinie. Został pochowany 26 października na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[4] (kwatera 323-6-5/6)[5]

Projekty konserwatorsko-renowacyjne[edytuj | edytuj kod]

Projekty autorskie[edytuj | edytuj kod]

Szczecin
  • 1981–1982 – Dom Księży Pallotynów przy kościele św. Jana Ewangelisty
  • 1982 – kościół parafialny w Przecławiu
  • zespół sakralny pw. św. Jana Bosko przy ul. Witkiewicza
  • kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej przy ul. Lwowskiej
  • 1987 – budynek mieszkalno-internatowy przy zespole salezjańskiej szkoły zawodowej przy ul. Ku Słońcu
  • budynek Kurii Biskupiej przy ul. Papieża Pawła VI

Publikacje (wybór)[edytuj | edytuj kod]

Artykuły[edytuj | edytuj kod]

  • 1972 – Zamek w Szczecinie, „Projekt”
  • 1975 – Odbudowa Kościoła św. Jakuba w Szczecinie, „Architektura”
  • 1975 – Problematyka konserwatorska zespołu staromiejskiego w Trzebiatowie, „Ochrona Zabytków”
  • 1978 – Stare Miasto w Chojnie, „Ochrona Zabytków”

Monografie i podręczniki[edytuj | edytuj kod]

  • 1975 – Rewaloryzacja zabytkowych miast na Pomorzu Zachodnim (redakcja materiałów z sesji naukowej w kwietniu 1975) – Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin
  • 1975 – Rewaloryzacja zabytkowych miast na Pomorzu Zachodnim. Materiały pokonferencyjne (redakcja) – Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin
  • 1976 – Powstanie i rozwój architektury współczesnej
  • 1981 – Rewaloryzacja zabytkowych miast na Pomorzu Zachodnim – Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
  • 1981 – Powstanie i rozwój architektury współczesnej, narodziny nowej tradycji. Forma w historycznym rozwoju – studia krytyczne, część 2 (współautor Adam Szymski) – Wydawnictwo Politechniki Szczecińskiej, Szczecin
  • 1982 – Projektowanie systemowe w architekturze. Ogólna metodologia i pragmatyka projektowania z zastosowaniem metod matematyczno-logicznych i komputerów (współautor Adam Szymski) – Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
  • 1985 – Rozwój współczesnej myśli architektonicznej (współautor Adam Szymski) – Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
  • 1986 – Zabytki urbanistyki i architektury (współautor)
  • 1990 – Modelowe przykłady rewaloryzacji wybranych zespołów zabytkowych na Pomorzu Zachodnim (współautorzy: Jolanta Barańska, Lucjan Lipiński) – Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin
  • 1992 – Materiały sesji naukowej z okazji 45-lecia Wydziału Budownictwa i Architektury, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin
  • 1997 – Ratusz w miastach północnej Europy (materiały z sesji Ratusz w miastach nadbałtyckich) – Marpress

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Latuor otrzymał wiele odznaczeń wojewódzkich i resortowych za ochronę zabytków, prace naukowe i dydaktyczne oraz wybitne osiągnięcia projektowe[1][2], m.in.:

Otrzymał też odznaczenia wojenne[1]:

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

  • 1969 – nagroda „Za wybitne osiągnięcia w projektowaniu”
  • 1970 – nagroda „Za wybitne osiągnięcia w rozwoju kultury na Ziemi Szczecińskiej”
  • 1976 – nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki
  • 1978 – nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki
  • 1982 – nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki
  • Nagroda Wojewódzka za wybitne osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania kultury
  • nagroda Ministra Kultury i Sztuki
  • nagroda Rektora Politechniki Szczecińskiej

Wspomnienia[edytuj | edytuj kod]

Wspominając Stanisława Latoura arch. Zbigniew Paszkowski napisał[4]:

Wielki autorytet kilku pokoleń szczecińskich architektów, pasjonat, człowiek niezwykle skromny, życzliwy i uczynny. Działał rozdając siebie, promując innych.

Zbigniew Paszkowski

We wspomnieniach współpracowników i studentów pozostał nie tylko jako aktywny i twórczy architekt lecz po prostu skromny i życzliwy człowiek[4][6][7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. 1. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 1999, s. 530. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  2. ↑ a b c d e Latour Stanisław. W: Krzysztof Pikoń (red. naczelny): Złota Księga Nauk Technicznych. Wydawnictwo Helion, 2003, s. 218-219. ISBN 83-7361-187-8.
  3. ↑ 90 lat. Towarzystwo Urbanistów Polskich. Wydawnictwo jubileuszowe. Warszawa: TUP, 2013.
  4. ↑ a b c Pasjonat kształtowania przestrzeni – prof. dr inż. arch. Stanisław Latour. [w:] MURATOR S.A. [on-line]. 2007-11-02. [dostęp 2012-12-15].
  5. ↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW DE LATOUR, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
  6. ↑ Zmarł prof. Stanisław Latour. [w:] Gazeta Wyborcza Szczecin. Wspomnienia [on-line]. 2007-10-22. [dostęp 2016-09-21].
  7. ↑ Smutna wiadomość.... [w:] Wspomnienie [on-line]. 23 października 2007-10-23. [dostęp 2012-12-15].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kto jest kim w Polsce 1984. Warszawa: Interpress, 1984.
  • Kto jest kim w Polsce, Informator biograficzny, Edycja 2. Warszawa: Interpress, 1989.
  • red. Bolesław Szargut: Politechnika Szczecińska. uczelnia i ludzie w półwieczu 1946–1996. Szczecin: Wydawnictwo Uczelniane PS, 1999.
  • Zbigniew Paszkowski. Wspomnienia. Stanisław Latour nie żyje. „Wiadomości Konserwatorskie”, s. 117, 2007. 
  • Prof. dr inż. Stanisław Latour, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2012-12-22].[martwy link]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Latour&oldid=73043565”