Sekretarz stanu (Polska)

Tabliczki w Ministerstwie Edukacji Narodowej na drzwiach sekretarza…
…i podsekretarza stanu

Sekretarz stanu – najwyższy rangą urzędnik w polskim ministerstwie lub w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, powoływany przez Prezesa Rady Ministrów[1]. Sekretarze stanu mianowani są również przez Prezydenta RP w Kancelarii Prezydenta RP[2].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z art. 37 ustawy o Radzie Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, minister wykonuje swoje zadania m.in. przy pomocy sekretarza stanu i podsekretarzy stanu. Sekretarz stanu zastępuje ministra w zakresie przez niego ustalonym lub zastępuje go podsekretarz stanu, jeżeli sekretarz stanu nie został powołany. Zakres ich czynności ustala właściwy minister, zawiadamiając o tym Prezesa Rady Ministrów. Różnica między sekretarzem stanu i podsekretarzem stanu sprowadza się do kwestii kolejności w zastępstwie ministra oraz spraw reprezentacyjnych[1][a].

Powołanie sekretarza stanu w ministerstwie odbywa się na wniosek właściwego ministra, do odwołania nie jest konieczny wniosek ministra. Sekretarze stanu składają dymisję w razie przyjęcia dymisji Rady Ministrów. Sekretarzy i podsekretarzy stanu w Kancelarii Prezydenta powołuje i odwołuje Prezydent[1][2].

Zgodnie z art. 103 i 108 Konstytucji, stanowisko sekretarza stanu może być łączone z mandatem poselskim i senatorskim[3]. Stanowi to wyjątek od zasady niepołączalności stanowisk (incompatibilitas), co wynika z faktu, że stanowisko sekretarza stanu jest uznawane za polityczne i obsadzane zgodnie z układem sił politycznych w Sejmie[4]. Zasadzie incompatibilitas podlegają natomiast stanowiska podsekretarzy stanu[4].

Sekretarze stanu lub podsekretarze stanu, wskazani przez ministrów, wchodzą w skład Komitetu Stałego Rady Ministrów[5].

Sekretarze i podsekretarze stanu pracujący w ministerstwach nazywani są zwykle wiceministrami[6][b]. Sekretarze stanu pracujący w Kancelariach: Prezydenta i Prezesa Rady Ministrów nazywani są odpowiednio ministrami w Kancelarii Prezydenta i ministrami w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów[7].

Zwyczajowo wiceministra i podsekretarza stanu tytułuje się grzecznościowo ministrem dla podwyższenia ich godności[8], także w okresie, kiedy skończyli już pełnić swoją funkcję[9].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów stanowi, że minister wykonuje swoje zadania przy pomocy sekretarza i podsekretarzy stanu, z czego wynika, że w ministerstwie może być tylko jeden sekretarz stanu, lecz wielu podsekretarzy. Zdarza się jednak, że w jednym ministerstwie powoływanych jest kilku sekretarzy.
  2. Termin „wiceminister” pojawia się również w prawie, ale tylko w odniesieniu do podsekretarzy stanu (ustawa z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Dz.U. z 2022 r. poz. 1188
  2. a b M.P. z 2015 r. poz. 762
  3. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483)
  4. a b Piotr Winczorek: Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Warszawa: Wydawnictwo Liber, 2008, s. 361. ISBN 978-83-7206-082-2.
  5. Stały Komitet Rady Ministrów [online], Biuletyn Informacji Publicznej Rady Ministrów i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, 30 maja 2018 [dostęp 2018-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-26].
  6. Poseł Michał Wójcik nowym wiceministrem sprawiedliwości [online], Onet.pl, 29 kwietnia 2016 [dostęp 2016-06-25].
  7. Adam Lipiński – minister w KPRM ds. kontaktów z parlamentem [SKŁAD RZĄDU] [online], Wyborcza.pl, 9 listopada 2015 [dostęp 2016-06-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-25].
  8. Marek Łaziński: O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa. Warszawa, PWN, 2006, s. 80.
  9. Joanna Modrzyńska: Protokół dyplomatyczny, etykieta i zasady savoir-vivre’u. Warszawa: Wolters Kluwer, 2014.