Boeing Insitu ScanEagle
 ScanEagle przygotowany do startu z katapulty, Irak | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | Boeing |
| Typ | |
| Konstrukcja | kompozytowa |
| Załoga | 0 |
| Historia | |
| Data oblotu | 20 czerwca 2002 |
| Lata produkcji | 2005 wprowadzony na uzbrojenie |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 1 x silnik tłokowy |
| Moc | 0,97 kW |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 3,1 m |
| Długość | 1,2 m |
| Szerokość kadłuba | 0,2 m |
| Masa | |
| Własna | 12 kg |
| Użyteczna | 2 kg |
| Startowa | 18 kg |
| Paliwa | 4,3 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. | 130 km/h |
| Prędkość patrolowa | 90 km/h |
| Prędkość wznoszenia | 150 m/min |
| Pułap | 5000 m |
| Długotrwałość lotu | 20 h |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| USA, Australia, Kanada, Polska, | |
ScanEagle – taktyczny, rozpoznawczy, bezzałogowy aparat latający (UAV – Unmanned Aerial Vehicle) opracowany przez amerykańską firmę Boeing i Insitu, Inc.
Historia[edytuj | edytuj kod]
ScanEagle powstał jako efekt kooperacji pomiędzy firmami Insitu i Boeing Defence, Space & Security. Aparat jest rozwinięciem innego produktu firmy Insitu, bezzałogowego, cywilnego samolotu SeaScan, który był używany do monitorowania pogody, a powstał pod koniec lat 90. XX wieku. Samolot miał być używany między innymi również do śledzenie ławic tuńczyków i przekazywania tych informacji rybakom. Obie firmy rozpoczęły współpracę w lutym 2002 roku a efektem owej współpracy był oblot ScanEagle w czerwcu tego samego roku. Zakres zmian wprowadzonych w konstrukcji w celu przystosowania jej do wypełniania nowych zadań, obejmował przede wszystkim zestaw nowych czujników oraz instalację kodowanego łącza wymiany danych. W 2008 roku Insitu została w całości wykupiona przez Boeinga i stała się jego spółką zależną[1].
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
ScanEagle jest bezogonowym, zbudowanym z kompozytów samolotem rozpoznawczym. Umieszczony w tyle kadłuba silnik tłokowy napędza dwułopatowe śmigło pchające. W dziobie aparatu zamontowana jest stabilizowana głowica z wyposażeniem obserwacyjnym. ScanEagle startuje z pneumatycznej katapulty, która nadaje mu prędkość 25 m/s. Lądowanie następuje z wykorzystaniem urządzenia zwanego Skyhook, jest to słup o wysokości 15 metrów, do którego przyczepiona jest lina, którą przechwytuje ScanEagle i w ten sposób znajduje się na ziemi. Na wyposażeniu aparatu znajduje się kamera telewizyjna wysokiej rozdzielczości oraz kamera termowizyjna. Możliwe jest również przenoszenie urządzeń do wykrywania biologicznych i chemicznych skażeń, anomalii magnetycznych i laserowego dalmierza, podświetlającego cel. Aparat może podczas całego lotu być kierowany ze stanowiska kontroli znajdującego się na ziemi lub wykonywać lot autonomicznie, według wcześniej zaplanowanej trasy z wykorzystaniem odbiornika GPS znajdującego się na pokładzie oraz systemu kontroli lotu Guidestar 111. W 2007 roku przeprowadzono próby z systemem wykrywania strzelców wyborowych przez urządzenie ShotSpotter przenoszone przez ScanEagle a w 2008 roku z zamontowanym na pokładzie radarem z syntetyczną aperturą - Nano-SAR[2].
Służba[edytuj | edytuj kod]
W sierpniu 2004 roku prototyp ScanEagle rozpoczął loty operacyjne na rzecz US Marine Corps nad Irakiem. Rok później maszyna weszła oficjalnie na uzbrojenie sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych gdy wraz z przejęciem jej przez US Navy, która zaczęła wykorzystywać ScanEagle do rozpoznania taktycznego, rozpoznawania niezidentyfikowanych jednostek i kontrolowania platform wiertniczych w Zatoce Perskiej. ScanEagle znalazł się na wyposażeniu amerykańskich sił specjalnych oraz formacji kanadyjskich i australijskich, które wykorzystywały go do lotów operacyjnych w Iraku i Afganistanie. Skuteczność i prostota systemu znalazła uznanie w oczach wielu zagranicznych odbiorców. System znalazł się na wyposażeniu co najmniej 22 krajów poza Stanami Zjednoczonymi. W samych Stanach, do grona użytkowników dołączyły United States Air Force. Jedne z egzemplarzy został przejęty przez Iran, który bez autoryzacji producenta skopiował rozwiązania zastosowane w ScanEagle tworząc własny aparat Jasir[1].
Służba w Wojsku Polskim[edytuj | edytuj kod]
W listopadzie 2009 roku rozpoczęto negocjację z producentem aparatów, mające na celu pozyskanie w formie leasingu z opcją zakupu. Negocjację rozpoczęto w ramach tzw. pilnej potrzeby operacyjnej. Zakończone sukcesem rozmowy doprowadziły do zakupu w lutym 2010 roku jednego zestawu ScanEagle składającego się z dziesięciu aparatów[3]. Na przełomie 2010/2011 roku trafiły one do Afganistanu. Polska jako pierwszy kraj w Europie stała się użytkownikiem jak i właścicielem systemu. Zakup został w całości sfinansowany przez stronę amerykańską poprzez program zagranicznej pomocy militarnej (Foreign Military Financing) a użytkownikami systemu została JW Nil[4]. 17 września 2013 roku amerykański Departament Obrony oraz producent aparatu, firma Insitu, Inc., podpisali umowę, w ramach której do Polski zostaną dostarczone nowe głowice optoelektroniczne, części zamienne oraz stacje naprowadzające[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Maciej Szopa, Scan Eagle i BlackJack - bezzałogowce polskich Wojsk Specjalnych, „Wojsko i Technika”, nr 6 (2018), s. 50-56, ISSN 2450-1301
- ↑ ScanEagle wykryje snajperów, „Raport”, nr 2 (2007), s. 68, ISSN 1429-270x
- ↑ Tomasz Kwasek, Bezzałogowe systemy powietrzne dla Wojsk Lądowych i Wojsk Specjalnych w latach 2001-2017, „Lotnictwo”, nr 3 (2018), s. 45-49, ISSN 1732-5323
- ↑ Tomasz Dmitruk, Dwie dekady w NATO - modernizacja techniczna Sił Zbrojnych RP [3], „Nowa Technika Wojskowa”, nr 11 (2018), s. 8-17, ISSN 1230-1655
- ↑ Fundusze na polskie Scan Eagle, „Lotnictwo”, nr 11 (2013), s. 4, ISSN 1732-5323
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
