Saoirse Ronan

Saoirse Ronan
	; Saoirse Ronan (2016)
Imię i nazwisko	Saoirse Una Ronan
Data i miejsce urodzenia	12 kwietnia 1994 ; Nowy Jork
Zawód	aktorka
Lata aktywności	od 2003
	Multimedia w Wikimedia Commons

Saoirse Una Ronan (/ˈ s ɜ r ʃ ə ˈ u ː n ə ˈ r o ʊ n ə n /^[1] ur. 12 kwietnia 1994 w Nowym Jorku) – irlandzka aktorka, nagrodzona Złotym Globem za tytułową rolę w filmie Lady Bird (2017).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Saoirse Ronan urodziła się w Nowym Jorku w USA jako córka Moniki i Paula Ronana, aktora pochodzenia irlandzkiego. Jej ojciec często zabierał ją na plan filmowy. Towarzyszyła mu na przykład podczas kręcenia Zdrady (The Devil’s Own, 1997). Zanim jednak sama wkroczyła do świata Hollywood, ukończyła Ardattin Village’s School. Aktualnie uczęszcza do FCJ Secondary School Bunclody.

Po raz pierwszy pojawiła się przed kamerą jako Rhiannon Geraghty w irlandzkim serialu medycznym RTÉ The Clinic (2003–2004), a następnie zastąpiła Emmę Bolger w drugiej serii serialu Proof (2005), gdzie grała Orlę Boland. Na dużym ekranie zadebiutowała w komedii romantycznej Amy Heckerling Nigdy nie będę twoja (I Could Never Be Your Woman, 2007)^[2] jako Izzie u boku Michelle Pfeiffer. Tego samego roku do kin weszły kolejne dwie produkcje z jej udziałem: The Christmas Miracle of Jonathan Toomey i Death Defying Acts. Pozytywne opinie krytyków filmowych, rosnącą popularność oraz nominację do Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa i wielu innych nagród przyniosła jej rola Briony Tallis w Pokucie. W 2016 otrzymała nominację do Oscara za najlepszą żeńską rolę pierwszoplanową w filmie Brooklyn^[3].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

The Clinic (2003-2004) jako Rhiannon Geraghty (serial, 4 odcinki)
Proof (2005) jako Orla Boland (serial, 4 odcinki)
Nigdy nie będę twoja (I Could Never Be Your Woman, 2007) jako Izzie
Cudowne święta Jonatana (The Christmas Miracle of Jonathan Toomey, 2007) jako Celia Hardwick
Pokuta (Atonement, 2007) jako 13-letnia Briony Tallis
Houdini: Magia miłości (Death Defying Acts, 2007) jako Benji McGarvie
Miasto cienia (City of Ember, 2008) jako Lina Mayfleet
Nostalgia anioła (The Lovely Bones, 2009) jako Susie Salmon
Niepokonani (The Way Back, 2010) jako Irena
Hanna (2011) jako Hanna
Violet & Daisy (2011) jako Daisy
Byzantium (2012) jako Eleanor
Intruz (The Host, 2013) jako Melanie Stryder
Jeżeli nadejdzie jutro (How I Live Now, 2013) jako Daisy
Grand Budapest Hotel (2014) jako Agatha
Lost River (2014) jako Rat
Brooklyn (2015) jako Ellis Lacey
Twój Vincent (2017) jako Marguerite Gachet
Lady Bird (2017) jako Christine „Lady Bird” McPherson
On Chesil Beach (2017) jako Florence Ponting
The Seagull (2018) jako Nina
Maria, królowa Szkotów (2018) jako Maria I Stuart
Małe kobietki (2019) jako Jo March
Amonit (2020) jako Charlotte Murchison
Kurier francuski z Liberty, Kansas Evening Sun (2021) jako pierwsza showgirl
Patrz jak kręcą (See How They Run, 2022) jako konstabl Stalker
Wróg (Foe, 2023) jako Hen

Teledyski[edytuj | edytuj kod]

Garden's Heart – Bat for Lashes, 2013
Cherry Wine – Hozier, 2016
Galway Girl – Ed Sheeran, 2017

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

BAFTA
- W 2008 otrzymała nominację do BAFTA w kategorii Najlepsza aktorka drugoplanowa (Pokuta, 2007)
- W 2010 otrzymała nominację do BAFTA w kategorii Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Nostalgia anioła, 2009)
- W 2016 otrzymała nominację do BAFTA w kategorii Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Brooklyn, 2015)
- W 2018 otrzymała nominację do BAFTA w kategorii Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Lady Bird, 2017)
- W 2018 otrzymała nominację do BAFTA w kategorii Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Małe Kobietki, 2019)
Oscary
- W 2008 otrzymała nominację do Oscara w kategorii Najlepsza aktorka drugoplanowa (Pokuta, 2007)
- W 2016 otrzymała nominację do Oscara w kategorii Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Brooklyn, 2015)
- W 2018 otrzymała nominację do Oscara w kategorii Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Lady Bird, 2017)
- W 2020 otrzymała nominację do Oscara w kategorii Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Małe kobietki, 2019)
Satelity
- W 2007 otrzymała nominację do Satelity w kategorii Najlepsza aktorka drugoplanowa w dramacie (Pokuta, 2007)
- W 2016 zdobyła Satelitę w kategorii Najlepsza aktorka (Brooklyn, 2015)
Złote Globy
- W 2008 otrzymała nominację do Złotego Globu w kategorii Najlepsza aktorka drugoplanowa (Pokuta, 2007)
- W 2016 otrzymała nominację do Złotego Globu w kategorii Najlepsza aktorka w dramacie (Brooklyn, 2015)
- W 2018 zdobyła Złoty Glob w kategorii Najlepsza aktorka w komedii lub musicalu (Lady Bird, 2017)
- W 2019 otrzymała nominację do Złotego Globu w kategorii Najlepsze aktorka w dramacie (Małe Kobietki, 2019)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Sheesh! Dennis Quaid sorry for mangling Saoirse Ronan's name. RTÉ.ie, 4 maja 2017. [dostęp 2017-06-13]. irlandzka wymowa to ˈ s ˠ i ː ɾ ʲ ʃ ə ˈ u ː n ˠ ə ˈ ɾ ˠ ɔ n̪ˠ ə n̪ˠ
↑ Matthew Tobey: Saoirse Ronan Biography. AllMovie. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
↑ Saoirse Ronan Awards. AllMovie. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Saoirse Ronan w bazie IMDb (ang.)
Saoirse Ronan w bazie Filmweb
Saoirse Ronan w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Sheesh! Dennis Quaid sorry for mangling Saoirse Ronan's name. RTÉ.ie, 4 maja 2017. [dostęp 2017-06-13]. irlandzka wymowa to ˈ s ˠ i ː ɾ ʲ ʃ ə ˈ u ː n ˠ ə ˈ ɾ ˠ ɔ n̪ˠ ə n̪ˠ

[2] Matthew Tobey: Saoirse Ronan Biography. AllMovie. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).

[3] Saoirse Ronan Awards. AllMovie. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

1950–1959	Judy Holliday (1950) June Allyson (1951) Susan Hayward (1952) Ethel Merman (1953) Judy Garland (1954) Jean Simmons (1955) Deborah Kerr (1956) Taina Elg / Kay Kendall (1957) Rosalind Russell (1958) Marilyn Monroe (1959)
1960–1979	Shirley MacLaine (1960) Rosalind Russell (1961) Rosalind Russell (1962) Shirley MacLaine (1963) Julie Andrews (1964) Julie Andrews (1965) Lynn Redgrave (1966) Anne Bancroft (1967) Barbra Streisand (1968) Patty Duke (1969) Carrie Snodgress (1970) Twiggy (1971) Liza Minnelli (1972) Glenda Jackson (1973) Raquel Welch (1974) Ann-Margret (1975) Barbra Streisand (1976) Diane Keaton / Marsha Mason (1977) Ellen Burstyn / Maggie Smith (1978) Bette Midler (1979)
1980–1999	Sissy Spacek (1980) Bernadette Peters (1981) Julie Andrews (1982) Julie Walters (1983) Kathleen Turner (1984) Kathleen Turner (1985) Sissy Spacek (1986) Cher (1987) Melanie Griffith (1988) Jessica Tandy (1989) Julia Roberts (1990) Bette Midler (1991) Miranda Richardson (1992) Angela Bassett (1993) Jamie Lee Curtis (1994) Nicole Kidman (1995) Madonna (1996) Helen Hunt (1997) Gwyneth Paltrow (1998) Janet McTeer (1999)
2000–2019	Renée Zellweger (2000) Nicole Kidman (2001) Renée Zellweger (2002) Diane Keaton (2003) Annette Bening (2004) Reese Witherspoon (2005) Meryl Streep (2006) Marion Cotillard (2007) Sally Hawkins (2008) Meryl Streep (2009) Annette Bening (2010) Michelle Williams (2011) Jennifer Lawrence (2012) Amy Adams (2013) Amy Adams (2014) Jennifer Lawrence (2015) Emma Stone (2016) Saoirse Ronan (2017) Olivia Colman (2018) Awkwafina (2019)
2020–2039	Rosamund Pike (2020) Rachel Zegler (2021) Michelle Yeoh (2022) Emma Stone (2023)