Salih al-Mutlak
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | 1 lipca 1947 |
|---|---|
| Przynależność polityczna | Arabijja |
Salih al-Mutlak (ur. 1 lipca 1947 w Al-Falludży) – iracki polityk, wicepremier.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jest sunnitą[1]. Ukończył studia w zakresie agronomii, posiada w tej dziedzinie doktora. W młodości działał w irackiej partii Baas, lecz w 1977 został z niej usunięty, gdyż domagał się przeprowadzenia uczciwego procesu pięciu szyitów z Karbali oskarżonych o działalność antypaństwową. Po usunięciu z partii zajął się prowadzeniem gospodarstwa rolnego w prowincji Wasit[1].
Działalność polityczną podjął na nowo po obaleniu rządów Saddama Husajna wskutek amerykańskiej interwencji w Iraku. Głosił poglądy bliskie arabskiemu nacjonalizmowi, atakował Iran i Stany Zjednoczone. Bronił również rządów partii Baas w Iraku, twierdząc, że odniosła ona znaczne sukcesy w dziedzinie edukacji, przemysłu i rolnictwa oraz że Irak pod rządami Baas miał szansę stać się państwem rozwiniętym. Przyznawał przy tym, że partia "popełniała błędy"[1]. Przed wyborami parlamentarnymi w Iraku w grudniu 2005 przystąpił do nowej partii o profilu świeckim, głoszącej arabski nacjonalizm – Irackiego Narodowego Frontu Dialogu[1], który zajął w wyborach piąte miejsce i zdobył 11 mandatów[2]. Zasiadał w 55-osobowym komitecie opracowującym projekt nowej konstytucji Iraku. Po jego opracowaniu głosował jednak przeciwko przyjęciu, gdyż w ustawie zasadniczej znalazł się zapis delegalizujący partię Baas[1]. Według Toby'ego Dodge'a komitet nie odegrał w rzeczywistości większej roli przy tworzeniu konstytucji, gdyż jej brzmienie narzucili przywódcy najważniejszych partii w Iraku po obaleniu dyktatury – szyickiego Zjednoczonego Sojuszu Irackiego oraz Demokratycznego Patriotycznego Sojuszu Kurdystanu[3].
Przed wyborami parlamentarnymi w 2010 al-Mutlak wprowadził Iracki Narodowy Front Dialogu do szerszej koalicji partyjnej, która miała zjednoczyć sunnitów. Koalicja przyjęła nazwę Iracki Ruch Narodowy, w skrócie Irakijja[a][4]. Sam Salah al-Mutlak został wykluczony ze startu w wyborach przez Wysoką Iracką Komisję Wyborczą, na podstawie niejasnych przepisów o debasyfikacji (łącznie ze startu wykluczono ok. 500 kandydatów[5]). Według Dodge'a decyzja ta miała podłoże polityczne i miała na celu utrudnienie działalności partii opozycyjnej względem partii szyickich[6].
Mimo to w 2010 al-Mutlak został jednym z trzech wicepremierów Iraku, zgodnie z praktyką dzielenia najważniejszych stanowisk państwowych pomiędzy przedstawicieli wszystkich grup religijnych w kraju. W roku następnym premier Nuri al-Maliki, szyita, na krótko umieścił go w areszcie domowym, podobnie jak ministra finansów Rafiego al-Isawiego i wiceprezydent Tarika al-Haszimiego. Al-Haszimi, za przyzwoleniem premiera, uciekł następnie z Iraku, zaś al-Isawi i al-Mutlak pod przymusem wystąpili w telewizji, oskarżając go o zlecenie im przeprowadzenia serii ataków terrorystycznych. Wydarzenie to przekonało iracką elitę polityczną (poza kierowaną przez al-Malikiego koalicją Państwo Prawa[b]), iż al-Maliki dążył do władzy autorytarnej[7]; al-Mutlak publicznie nazwał go dyktatorem[8]. Irakijja była w kolejnym roku najważniejszą siłą irackiej opozycji, jednak al-Mutlak i inni jej przywódcy okazali się niezdolni do realnego przeciwstawienia się al-Malikiemu[9].
Przed wyborami parlamentarnymi w Iraku w 2014 al-Mutlak stanął na czele nowej sunnickiej koalicji al-Arabijja[10]. Uzyskała ona w wyborach 10 mandatów[11].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Nada Bakri. The Rise and Fall of a Sunni in Iraq: Saleh al-Mutlaq. „The New York Times”, 2010-01-18. ISSN 0362-4331. [dostęp 2015-11-07].
- ↑ Dodge 2012 ↓, s. 216.
- ↑ Dodge 2012 ↓, s. 45-46.
- ↑ Dodge 2012 ↓, s. 151.
- ↑ Anthony Shadid. Political Turmoil Follows Barring of Hundreds From Iraq Ballot. „The New York Times”, 2010-01-15. ISSN 0362-4331. [dostęp 2015-11-07].
- ↑ Dodge 2012 ↓, s. 153-154.
- ↑ Dodge 2012 ↓, s. 165-166 i 174.
- ↑ Dawisha A.: Iraq. A Political History. Princeton: Princeton University Press, 2009, s. 361. ISBN 978-0-691-15793-1.
- ↑ Dodge 2012 ↓, s. 170.
- ↑ Saleh Al-Mutlaq: Iraq is going through hell. ASHARQ AL-AWSAT. [dostęp 2015-11-07]. (ang.).
- ↑ Iraq elections: Maliki's State of Law 'wins most seats'. BBC News. [dostęp 2015-11-07]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- T. Dodge: Iraq: from war to a new authoritarianism. London & New York: The International Institute for Strategic Studies, 2012. ISBN 978-0-415-83485-8. OCLC 824827947. (ang.).