SZD-20 Wampir 2
 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Konstruktor | |
| Typ | |
| Konstrukcja | |
| Załoga | 1 |
| Historia | |
| Data oblotu | 9 września 1959 |
| Wycofanie ze służby | 1959 |
| Liczba egz. | 1 |
| Liczba wypadków • w tym katastrof | 1 |
| Dane techniczne | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 15 m |
| Wydłużenie | 15 |
| Długość | 3,9 m |
| Wysokość | 1,7 m |
| Powierzchnia nośna | 15 m² |
| Profil skrzydła | NACA 23112 |
| Masa | |
| Własna | 175 kg |
| Startowa | 250 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość minimalna | 58 km/h |
| Prędkość dopuszczalna | 200 km/h |
| Prędkość min. opadania | 0,85 m/s przy 70 km/h |
| Doskonałość maks. | 24,4 przy 83 km/h |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
| Rzuty | |
 | |
SZD-20 Wampir 2 – polski, jednomiejscowy, bezogonowy szybowiec eksperymentalny zaprojektowany w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie doświadczeń związanych z pracami przy SZD-6 Nietoperz i SZD-13 Wampir w 1956 r. zespół kierowany przez mgr inż. Jana Dyrka rozpoczął prace nad nową konstrukcję w układzie szybowca bezogonowego[1]. Prace trwały trzy lata, projekt był gotowy w 1958 r[2]. W założeniach był to szybowiec doświadczalny ale o cechach wyczynowych[3]. Zakładano, że powstanie konstrukcja charakteryzująca się doskonałością rzędu 25, prędkością minimalną rzędu 60 km/h a sterowanie będzie wprawdzie trudniejsze niż w szybowcach klasycznych ale nie stanowiące problemu dla wysokowyczynowych pilotów[4].
Prototyp o znakach rejestracyjnych SP-2036 został oblatany w dn. 9 września 1959 r. na lotnisku w Katowicach przez Adama Zientka. Pierwsze próby odbyły się na holu za samochodem, po czternastu takich próbach wykonano lot za samolotem[5]. Dalsze loty wykazały znaczną czułość szybowca na turbulencje (także zaśmigłowe w holu) oraz dość poprawne zachowanie w spokojnym powietrzu. W próbach przeciągnięcia, szybowiec wchodził w korkociąg nie dający się opanować sterami. Dopiero poprzez zmianę środka ciężkości poprzez pochylenie się pilota do przodu szybowiec wychodził z korkociągu. Również użycie hamulców aerodynamicznych powodowało problemy, które objawiały się zaburzeniem równowagi podłużnej szybowca. Największe jednak problemy powstawały podczas lotu w niespokojnej atmosferze, które prowadziły do wahań giętnych wzdłużnych o dużej częstotliwości. W dniu 6 października 1959 r. szybowiec rozpadł się podczas lotu na skutek drgań wzbudzanych przez pilota - PIO (pilot induced oscillations), pilot opuścił szybowiec na spadochronie.
Wampir 2, względu na trudny pilotaż, został uznany za nieprzydatny do wykonywania lotów wyczynowych i nie kontynuowano dalszych prac. Z uwagi na konstrukcję stawiał też duże wymagania w odniesieniu do nawierzchni lotniska.
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Jednomiejscowy szybowiec bezogonowy o konstrukcji drewnianej z zamkniętą kabiną.
Skrzydło dwudzielne jednodźwigarowe z pracującym kesonem i skośnym dźwigarkiem pomocniczym pokryte sklejką i płótnem. Zastosowano profil NACA 23112. Wyposażone w lotki szczelinowe i hamulce aerodynamiczne płytowe z blachy duralowej umieszczone za dźwigarkiem po stronie wewnętrznej płyt usterzenia pionowego. Płat z lewej strony kadłuba posiadał wzmocnienia pozwalające chodzić po nim pilotowi podczas wsiadania do kabiny. Stery wysokości dwudzielne, umieszczone w centralnej części tyłu skrzydła, kryte płótnem[6].
Kadłub, konstrukcji drewnianej, w przekroju o kształcie wydłużonego jaja, z wbudowaną centralnie kratownicą spawaną z rur stalowych. W przodzie kadłuba umieszczono zaczep startowy, w tyle ciężarki wyważające. Osłona kabiny dwuczęściowa, złożona ze stałego wiatrochronu i otwieranej na prawo limuzyny. Tablica przyrządów była wyposażona w prędkościomierz, wysokościomierz, wariometr, zakrętomierz, busolę i przyspieszeniomierz. Pedały stałe, fotel pilota regulowany przed startem[7].
Usterzenie pionowe podwójne, o dużym skosie do tyłu, zamocowane do skrzydła w około 70% rozpiętości. Posiadało profil NACA 0009 u podstawy i NACA 0006 u góry[8]. Stateczniki kryte sklejką, stery płótnem. Całe usterzenie demontowane, napęd sterów linkowe[9].
Podwozie składało się z koła głównego umieszczonego za środkiem ciężkości oraz podwójnego koła przedniego. Do koła przedniego można było montować dodatkowe ciężarki poprawiające wyważenie szybowca[10].
Malowanie[edytuj | edytuj kod]
Szybowiec był pomalowany na kolor kremowy, znaki rejestracyjne i obramowanie chodnika na lewym skrzydle malowano kolorem granatowym[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Babiejczuk 1974 ↓, s. 126.
- ↑ Skrzydlata Polska i 45'1959 ↓, s. 5.
- ↑ Skrzydlata Polska i 45'1959 ↓, s. 4.
- ↑ Błasik, Glass, Madeyski 1965 ↓, s. 120.
- ↑ Murawski 2015 ↓, s. 82-84.
- ↑ Murawski 2015 ↓, s. 66, 82.
- ↑ a b Błasik, Glass, Madeyski 1965 ↓, s. 122.
- ↑ Błasik, Glass, Madeyski 1965 ↓, s. 121.
- ↑ Murawski 2015 ↓, s. 82.
- ↑ Murawski 2015 ↓, s. 66.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Janusz Babiejczuk, Jerzy Grzegorzewski: Polski przemysł lotniczy 1945 - 1973. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1974. OCLC 831052958.
- Andrzej Błasik, Andrzej Glass, Stanisław Madeyski: Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1965. OCLC 830916815.
- Tadeusz Malinowski. Wampir-2. „Skrzydlata Polska”. 45/1959, 4 listopada 1959. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Szybowce bezogonowe SZD. Tomasz Murawski (red.). Warszawa: Tomasz Murawski, 2015. ISBN 978-83-937805-1-8. OCLC 947832161.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- SZD-20x "Wampir 2", 1959 (pol.)
- Bezogonowiec SZD-20X wampir 2. smil.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-18)]. (pol.).
- SZD-20x Wampir 2 (pol.)
