SM UC-9

SM UC-9
Ilustracja
Niezidentyfikowany okręt typu UC I
Klasa

okręt podwodny

Typ

UC I

Historia
Stocznia

Vulcan, Hamburg

Wodowanie

11 lipca 1915

 Kaiserliche Marine
Wejście do służby

15 lipca 1915

Zatopiony

21.10.1915

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


168 ton
183 t

Długość

33,99 m

Szerokość

3,15 m

Zanurzenie

3,04 m

Zanurzenie testowe

50 m

Napęd
1 silnik wysokoprężny o mocy 90 KM
1 silnik elektryczny o mocy 175 KM, 1 śruba
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


6,2 węzła
5,22 w.

Zasięg

powierzchnia: 780 Mm przy 5 w.
zanurzenie: 50 Mm przy 4 w.

Uzbrojenie
12 min, 1 km
Załoga

14

Multimedia w Wikimedia Commons

SM UC-9 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, dziewiąty w kolejności okręt podwodny typu UC I. Zwodowany 11 lipca 1915 roku w stoczni Vulcan w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 15 lipca 1915 roku. W czasie służby operacyjnej SM UC-9 odbył 2 patrole bojowe, nie odnosząc sukcesów. Okręt został zatopiony na południowy wschód od Harwich 21 października 1915 roku, prawdopodobnie na skutek eksplozji własnej miny.

Projekt i dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

Sukcesy pierwszych niemieckich U-Bootów na początku I wojny światowej (m.in. zatopienie brytyjskich krążowników pancernych HMS[a] „Aboukir”, „Hogue” i „Cressy” przez U-9) skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowych typów okrętów podwodnych[1]. Doceniając też wagę wojny minowej, 9 października 1914 roku ministerstwo marynarki zatwierdziło projekt małego podwodnego stawiacza min opracowanego przez Inspektorat Torped pod kierunkiem dr Wernera, oznaczonego później jako typ UC I[1][2][3].

SM[b] UC-9 był niewielkim, przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji jednokadłubowej, którego koncepcja oparta była na projekcie jednostek typu UB I[3]. Długość całkowita wynosiła 33,99 metra, szerokość 3,15 metra i zanurzenie 3,04 metra[2][4][5]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 6,3 metra[6]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 168 ton[c], a w zanurzeniu 183 tony[4][3]. Jednostka posiadała zaokrąglony dziób oraz cylindryczny kiosk o średnicy 1,3 m, obudowany opływową osłoną, a do jej wnętrza prowadziły dwa luki: jeden w kiosku i drugi w części rufowej, prowadzący do pomieszczeń załogi[7]. Okręt napędzany był na powierzchni przez 6-cylindrowy, czterosuwowy silnik Diesla Daimler RS166 o mocy 90 koni mechanicznych (KM), zaś pod wodą poruszał się dzięki silnikowi elektrycznemu SSW o mocy 175 KM[2][4][8]. Poruszający jedną trójłopatową, wykonaną z brązu śrubą (o średnicy 1,8 m i skoku 0,43 m)[7] układ napędowy zapewniał prędkość 6,2 węzła na powierzchni i 5,22 węzła w zanurzeniu[3][9] (przy użyciu na powierzchni silnika elektrycznego okręt był w stanie osiągnąć 7,5 węzła[10]). Zasięg wynosił 780 Mm przy prędkości 5 węzłów w położeniu nawodnym oraz 50 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[5][8][d]. Okręt zabierał 3,5 tony oleju napędowego[5], a energia elektryczna magazynowana była w akumulatorach składających się ze 112 ogniw, o pojemności 4000 Ah, które zapewniały 3 godziny podwodnego pływania przy pełnym obciążeniu[10].

Okręt posiadał dwa wewnętrzne zbiorniki balastowe[10]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów, zaś czas zanurzenia 23-36 s[5]. Okręt nie posiadał uzbrojenia torpedowego ani artyleryjskiego, przenosił natomiast w części dziobowej 12 min kotwicznych typu UC/120 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[7][12]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (także zapalniki min trzeba było montować jeszcze przed wypłynięciem, co nie było rozwiązaniem bezpiecznym i stało się przyczyną zagłady kilku jednostek tego typu)[3][12]. Uzbrojenie uzupełniał jeden karabin maszynowy z zapasem amunicji wynoszącym 150 naboi[2][4][6]. Okręt posiadał jeden peryskop Zeissa[7]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 136 kg[7]. Załoga okrętu składała się z 1 oficera (dowódcy) oraz 13 podoficerów i marynarzy[4][5].

Budowa[edytuj | edytuj kod]

SM UC-9 zamówiony został 23 listopada 1914 roku jako dziewiąty z serii 15 okrętów typu UC I(numer projektu 35a, nadany przez Inspektorat Okrętów Podwodnych), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[11][13]. Pierwsze 10 jednostek typu, w tym UC-9, zostało zbudowanych w stoczni Vulcan w Hamburgu[2][14]. Stocznia, nie mając wcześniej doświadczenia w budowie okrętów podwodnych, oszacowała czas budowy okrętu na 5-6 miesięcy, i aby dotrzymać tego terminu musiała wstrzymać budowę torpedowców[13]. UC-9 otrzymał numer stoczniowy 53 (Werk 53)[6]. Okręt został zwodowany 11 lipca 1915 roku[3], zaś do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej przyjęty cztery dni później, 15 lipca 1915 roku[6][15].

Przebieg służby[edytuj | edytuj kod]

15 lipca 1915 roku dowódcą UC-9 mianowany został por. mar. Paul Schürmann[16], a okręt włączono do Flotylli Szkolnej[6]. 23 września okręt przebazowano do Flandrii i wszedł w skład stacjonującej tam flotylli[6]. Okręt uczestniczył w 2 operacjach minowania, jednak nie odniósł sukcesów[6].

Podczas drugiej misji, 21 października 1915 roku okręt zatonął wraz z całą załogą, zniszczony prawdopodobnie podczas stawiania zagrody minowej przez wybuch własnej miny na południowy wschód od Harwich (na przybliżonej pozycji 51°40′N 1°30′E/51,666667 1,500000)[3][17][18]. 21 listopada morze wyrzuciło na mieliznę Long Sand zwłoki aspiranta-mechanika UC-9 Neuhausa[18].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ HMS – His/Her Majesty’s Ship – Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
  2. ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
  3. ↑ Wyporność w tonach metrycznych.
  4. ↑ R.H. Gibson i M. Prendergast podają inne wartości: prędkość 8,4 węzła na powierzchni i 5,5 węzła w zanurzeniu oraz zasięg na powierzchni 850 mil morskich przy prędkości 5 węzłów[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 59.
  2. ↑ a b c d e Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: 2004, s. 54.
  3. ↑ a b c d e f g Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 100.
  4. ↑ a b c d e John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 127.
  5. ↑ a b c d e Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 62.
  6. ↑ a b c d e f g Guðmundur Helgason: UC 9. uboat.net. [dostęp 2016-09-10]. (ang.).
  7. ↑ a b c d e Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2016-09-10]. (ang.).
  8. ↑ a b Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: 1985, s. 181.
  9. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 563.
  10. ↑ a b c Class M 1. dutchsubmarines.com. [dostęp 2016-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-11)]. (ang.).
  11. ↑ a b R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: 2014, s. 313.
  12. ↑ a b Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, s. 92, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743. 
  13. ↑ a b Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: 1989, s. 44.
  14. ↑ Gordon Williamson: U-boats of the Kaiser’s Navy. Botley, Oxford: 2002, s. 12.
  15. ↑ Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 152.
  16. ↑ Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Paul Schürmann. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-09-10]. (ang.).
  17. ↑ R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: 2014, s. 63.
  18. ↑ a b Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 185.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Guðmundur Helgason: UC 9. uboat.net. [dostęp 2016-09-10]. (ang.).
  • Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743. 
  • Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2016-09-10]. (ang.).
  • John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
  • Gordon Williamson: U-boats of the Kaiser’s Navy. Botley, Oxford: Osprey Publishing, 2002. ISBN 1-84176-362-4. (ang.).
  • Class M 1. dutchsubmarines.com. [dostęp 2016-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-11)]. (ang.).
Okręty podwodne typu UC I

Kaiserliche Marine

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=SM_UC-9&oldid=71727863”