Rybnik (stacja kolejowa)
.jpg) Dworzec | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Zarządca | |
| Data otwarcia | 1 października 1856[1] |
| Poprzednie nazwy | Rybnik (1856-1939) |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów | 3 |
| Liczba krawędzi peronowych | 5 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Rybnika  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°05′21,01″N 18°32′50,22″E/50,089169 18,547283 | |
.JPG)
Rybnik – największy dworzec kolejowy w Rybniku i ROW. Znajduje się w Śródmieściu, przy ulicy Dworcowej, według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca aglomeracyjnego[2].
Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Wymiana roczna | Wymiana pasażerska na dobę | miejsce w Polsce |
|---|---|---|---|
| 2017[3] | 657 000 | 1 800 | |
| 2018[4] | 840 000 | 2 300 | |
| 2019[3] | 1 020 000 | 2 800 | 96 |
| 2020[3] | 694 000 | 1 900 | 82 |
| 2021[3] | 803 000 | 1 900 | 87 |
| 2022[5] | 3 100 |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki[edytuj | edytuj kod]
Stacja została otwarta 1 października 1856 na linii kolejowej z Nędzy do Rybnika, tego dnia do użytku oddano odcinek z Czernicy, przez Rydułtowy i Rybnik do Orzesza. W pierwszych kilkunastu latach funkcjonowania, stacja kolejowa w Rybniku była w niewielkim stopniu wykorzystywana przez mieszkańców, gdyż miasto było bardziej nastawione na towarowy ruch kolejowy[6].
W roku 1870 do użytku na stacji w Rybniku oddano nową nastawnię, w kolejnym roku zbudowano perony wyspowe utwardzone żwirem. W 1872 r. zbudowano budkę strażniczą, dwa lata później budynek dworcowy przykryto dachówkami oraz zbudowano drewnianą rampę[7].
Poczynione inwestycje zachęciły mieszkańców do coraz częstszego korzystania z dworca kolejowego. Według danych z 1876 r., w Rybniku przewóz pasażerów wyniósł ponad 63 tysiące (przyjeżdżających i odjeżdżających)[8].
W 1884 r. stacja kolejowa w Rybniku zostało skomunikowana z Żorami przez Orzesze. Ze względu na długi czas jazdy, frekwencja na tym odcinku była niewielka[9].
16 lipca 1912 otwarto odcinek Rybnik – Leszczyny, a dzięki temu Rybnik uzyskał połączenie z Katowicami[10]. W następnym roku oddano do użytku skrót od stacji Rybnik przez Jejkowice do Suminy[11]. W 1936 r. mieszkańcy Rybnika zyskali dostęp do szybkiego połączenia z Żorami przez Gotartowice i Szczejkowice (dwa lata później linia kolejowa została przedłużona do Pszczyny)[9].
Potężny wybuch w 1921 r.[edytuj | edytuj kod]
22 czerwca 1921 r. około godz. 18:15 w pobliżu rybnickiego dworca kolejowego eksplodowało osiem ton materiałów wybuchowych, które były załadowane w czterech wagonach stojących na bocznicy. Na godzinę przed eksplozją przyczepiono je do pociągu towarowego, który niebawem miał ruszyć w dalszą drogę.
Potężna eksplozja wywołała silną falę uderzeniową, powodującą zniszczenia w promieniu kilkuset metrów od miejsca wybuchu. Wskutek eksplozji materiałów wybuchowych zginęły cztery osoby, w tym dwóch powstańców śląskich pilnujących niebezpiecznego ładunku, rannych zostało dwanaście osób. Przyczyny wybuchu nigdy nie ustalono[12].
Czasy współczesne[edytuj | edytuj kod]
W latach 2006-2010 budynek dworca kolejowego w Rybniku został częściowo wyremontowany. Odpowiadająca za dworzec spółka PKP S.A. Oddział Dworce Kolejowe wymieniła pokrycie dachu, stolarkę okienną i instalację oddymiania klatek schodowych. Dokonano również remontu toalet oraz wykonano nową elewację. Ponadto wdrożono nowy system identyfikacji wizualnej, do tego przed budynkiem pojawiły się miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych. Wymieniono również wiekowy zegar elektroniczny nad głównym wejściem dworca[13].
W styczniu 2015 roku PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. zakończyły remont podziemnego przejścia pod torami na stacji Rybnik, łączącego Śródmieście z dzielnicą Meksyk. W ramach wykonanych prac wymieniono całe oświetlenie i wyremontowano schody[14].
W latach 2017-2018 wyremontowane zostały perony, w tym peron 1 i 2 zostały podwyższone do wysokości 0,76 metra. Do tego nowa nawierzchnia, oświetlenie i odnowiona mała architektura (ławki, tablice informacyjne, oznakowanie) poprawiły komfort oraz bezpieczeństwo obsługi podróżnych[15]. Pojawiły się również windy oraz platforma dla osób niepełnosprawnych[16].
W październiku 2018 r. zniknęła paletowa tablica informacyjna, która wisiała w holu rybnickiego dworca PKP. Zamiast niej pojawiły się nowoczesne ekrany elektroniczne (dwa nad kasami oraz dwa kolejne przed korytarzem do świetlicy). Wyświetlacze informują pasażerów o ruchu pociągów na stacji oraz o ewentualnych opóźnieniach. Dodatkowo dostępna jest informacja o tym, na którym peronie zatrzyma się pociąg oraz przez jakie stacje będzie przejeżdżał[17].
Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
Wewnątrz znajdują się kasy biletowe, informacja, salonik prasowy, kawiarnia. W budynku znajduje się komisariat Straży Ochrony Kolei. Jest jednym z niewielu odnowionych w ostatnim czasie dworców w okolicy. Dworzec posiada 3 perony, na które można się dostać przejściem podziemnym. Między torami przy peronach 1 i 2 znajduje się dodatkowy tor przelotowy dla pociągów towarowych (w sumie na dworcu znajdują się 2 takie tory). Na terenie dworca znajduje się kilka torów bocznych postojowych i manewrowych. Niedaleko od dworca znajduje się lokomotywownia z obrotnicą.
Połączenia[edytuj | edytuj kod]
Od 9 grudnia 2012 stacja jest wykorzystywana na liniach spółki Koleje Śląskie: S7 (Katowice – Racibórz), S71 (Katowice – Wodzisław Śląski) i S72 (Rybnik – Bielsko-Biała)[18]. Od 1 marca 2015 spółka Przewozy Regionalne uruchomiła bezpośrednie pociągi relacji Rybnik – Katowice – Kraków i z powrotem[19].
W rozkładzie jazdy 2015/2016 spółka PKP Intercity założyła kursowanie trzech par pociągów EIC, kończących bieg na terenie Republiki Czeskiej, po zmodernizowanej trasie przez Rybnik i przejście graniczne w Chałupkach. Opóźnienia w pracach spowodowały jednak, że termin wprowadzenia zmian przesunięto na 18 stycznia 2016 roku. Do tego czasu pociągi skierowano na trasę objazdową przez Zebrzydowice.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rybnik w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
- ↑ Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 384
- ↑ a b c d Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
- ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Bogdan Kloch, Rybnik – miasto powiatowe z koleją w tle (do roku 1918).
- ↑ Dawid Keller, Linie Towarzystwa Kolei Wilhelma w latach 1870-1884 w świetle rocznych sprawozdań statystycznych Towarzystwa Kolei Górnośląskiej.
- ↑ Zbiorcze, Jahres-Bericht über die Verwaltung der Oberschlesischen Eisenbahn für 1876, 1877.
- ↑ a b Jan Delowicz, Z dziejów kolei w Żorach – w związku z 70. rocznicą otwarcia linii kolejowej Rybnik-Żory.
- ↑ Linia kolejowa 140: Katowice Ligota - Nędza. www.atlaskolejowy.net. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ Jacek Kamiński, Czy Rybnik posiada zabytki kolejowe?
- ↑ Wybuchy, które wstrząsnęły Europą [online], www.nowiny.rybnik.pl [dostęp 2019-10-04].
- ↑ Polska, Dworzec nam wypięknieje [online], www.rybnik.com.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
- ↑ Polska, Przejście pod dworcem kolejowym po remoncie. Jak teraz wygląda? [online], www.rybnik.com.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
- ↑ Polska, Dworzec PKP w Rybniku: widać efekty prac na pierwszym peronie. Co z pozostałymi? [online], www.rybnik.com.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
- ↑ Polska, Perony na dworcu piękne, ale co ze starymi wiatami? [online], www.rybnik.com.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
- ↑ Polska, Dworzec PKP w Rybniku z nowoczesnymi ekranami [online], www.rybnik.com.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
- ↑ Koleje Śląskie: Schemat linii komunikacyjnych. kolejeslaskie.com. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ Od marca PR zamiast KS na trasie Rybnik-Katowice. [dostęp 2015-03-20].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rybnik w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
| Rybnik | ||
| Linia 140 Katowice Ligota – Nędza (39,702 km) | ||
  odległość: 2,023 km |  | odległość: 3,681 km |
| Linia 148 Pszczyna – Rybnik (35,702 km) | ||
odległość: 3,190 km |  | |
| Linia 173 Rybnik – Sumina (0,000 km) | ||
 | odległość: 6,030 km | |
