Rue McClanahan
 | |
| Imię i nazwisko | Eddi–Rue McClanahan |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | aktorka |
| Współmałżonek | Tom Bish |
| Lata aktywności | 1957–2009 |
Eddi–Rue McClanahan (ur. 21 lutego 1934 w Healdton, zm. 3 czerwca 2010 w Nowym Jorku) – amerykańska aktorka. Odtwórczyni roli Blanche Devereaux w sitcomie NBC Złotka (ang. The Golden Girls, 1985–1992), za którą w 1987 otrzymała nagrodę Emmy w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa w serialu komediowym[1], i spin-off Złoty pałac (The Golden Palace, 1992–1993).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w Healdton w stanie Oklahoma jako córka Dredy Rheua–Nell (z domu Medaris), kosmetyczki, i Williama Edwina „Billa” McClanahana, wykonawcy robót budowlanych[2]. Jej rodzina była pochodzenia angielskiego, irlandzkiego, walijskiego i niemieckiego, a także miała przodków rdzennych Czoktawów, francusko–kanadyjskich, holenderskich i portugalskich[3]. Wychowywała się jako metodystka[4]. Dorastała w Ardmore, gdzie uczęszczała do Ardmore High School, gdzie występowała w szkolnych przedstawieniach i zdobyła złoty medal w oracji[5]. Była członkiem National Honor Society, w 1954 uzyskała tytuł Bakalaureata z cum laude na Uniwersytecie w Tulsie, gdzie studiowała zarówno język niemiecki, jak i teatr, i dołączyła do stowarzyszenia Kappa Alpha Theta, pełniąc funkcję wiceprezesa[6]. Studiowała aktorstwo u Uty Hagen oraz w szkole Perry–Mansfield[7]. Pracowała jako kelnerka, stenografka i sprzedawała bluzki[7].
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Należała do nowojorskiego Actors Studio[8]. W 1957 zadebiutowała na profesjonalnej scenie w Erie w Erie Playhouse w Pensylwanii w sztuce Kto sieje wiatr[6]. Grała w produkcjach off-broadwayowskich: Sekretne życie Waltera Mitty Jamesa Thurbera (1964) jako Hazel, MacBird! (1967) w roli Lady MacBird z Williamem Devane i Crystal i Fox (1973)[9] jako Crystal z Bradem Davisem i Barrym Corbinem. W 1966 trafiła na Broadway w komedii Niezawodny plan[10]. W 1968 wystąpiła w roli Sally Weber w spektaklu broadwayowskim Jimmy Shine u boku Dustina Hoffmana[4]. W 1970 za rolę Faye Precious w off-broadwayowskiej produkcji Kto jest teraz szczęśliwy? zdobyła nagrodę Obie za wybitny występ[9].
Na ekranie wystąpiła jako mieszkająca na złomowisku Poochie w dramacie Pięć minut dla miłości (Five Minutes to Love, 1963) z Paulem Lederem. Od lipca 1970 do września 1971 grała rolę Caroline Johnson w operze mydlanej NBC Inny świat. Następnie dołączyła do obsady opery mydlanej CBS Where the Heart Is (1971–1972), w której została obsadzona w roli Margaret Jardin. Od 12 września 1972 do 22 kwietnia 1978 grała postać Vivian Cavender Harmon, najlepszej przyjaciółki tytułowej bohaterki (Bea Arthur) w sitcomie CBS Maude (1972–1978)[11]. Od 21 września 1985 do 9 maja 1992 występowała w roli przesadnie kochliwej pracownicy muzeum[7] Blanche Devereaux w sitcomie NBC Złotka (The Golden Girls). Wcieliła się w postać Frances Dutton we współczesnej telewizyjnej wersji baśni Hansa Christiana Andersena Dziewczynka z zapałkami (The Little Match Girl, 1987)[12] z Jimem Metzlerem i Johnem Rhysem-Daviesem.
Życie osobiste[edytuj | edytuj kod]
Rue McClanahan miała sześciu mężów. W latach 1958–1959 tworzyła związek małżeński z Tomem Bishem[2], z którym miała syna Marka Thomasa (ur. 2 października 1958)[13]. W latach 1959–1961 jej mężem był Norman Hartweg[2]. W latach 1964–1971 była żoną Petera DeMaio[2]. 6 listopada 1976 zawarła związek małżeński z Gussie Samem Fisherem[2]. Rozwiedli się 4 sierpnia 1979[2]. W latach 1984–1985 jej mężem był Tom Keel[2]. 25 grudnia 1997 wyszła za mąż za Morrowa Wilsona[2], z którym rozstała się w 2009[14].
W czerwcu 1997 u McClanahan zdiagnozowano raka piersi, z którego została skutecznie wyleczona[15].
Śmierć[edytuj | edytuj kod]
Zmarła 3 czerwca 2010 w szpitalu New York-Presbyterian w wieku 76 lat po tym, jak doznała wylewu krwi do mózgu[16].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
Filmy[edytuj | edytuj kod]
- 1996: Najlepszy kumpel Pana Boga jako mama Rue Turner
- 1997: Morska przygoda jako Ellen Carruthers
- 1997: Życzenie Annabelli jako Scarlett (głos)
- 1997: Żołnierze kosmosu jako Ruth, nauczycielka biologii
- 2003: Wojna pokus jako Nancy Stringer
Seriale TV[edytuj | edytuj kod]
- 1964: Prawo Burke’a jako kelnerka
- 1971: Love of Life jako Pani Baylee
- 1970–1971: Inny świat (Another World) jako Caroline Johnson
- 1971–1972: Where the Heart Is jako Margaret Jardin
- 1972: All in the Family jako Ruth Rempley
- 1974: Mannix jako Gloria
- 1978: Statek miłości jako April Dunlevy
- 1980: Statek miłości jako Mary Hubble
- 1981: Gimme a Break! jako Marian
- 1982: Statek miłości jako Doris Simpson
- 1984: Niebezpieczne ujęcia jako Mattie Bernstein
- 1984: Statek miłości jako Laura Thornton Hayes / Cheryl Enicker
- 1985: Napisała: Morderstwo jako Miriam Redford
- 1985–1992: Złotka jako Blanche Devereaux
- 1993: Chłopiec poznaje świat jako Bernice Matthews
- 1994: Dotyk anioła jako Amelia Bowthorpe Archinald
- 1994: Prawo Burke’a jako Jinxy Duke
- 1997: Murphy Brown jako Virginia Redfeld
- 1997: Podróż do Ziemi Obiecanej jako Valerie Carter
- 1998: Columbo jako Verity Chandler
- 1999: Śladem Blue jako babcia Steve’a (głos)
- 1999: Bezpieczna przystań jako babcia Loring
- 2001: Dotyk anioła jako Lila Winslow
- 2005: Hope i Faith jako Sylvia
- 2007: Bobby kontra wapniaki jako Bunny (głos)
- 2009: Prawo i porządek jako Lois McIntyre
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rue McClanahan Awards. AllMovie. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Rue McClanahan Biography (1934–2010). FilmReference.com. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ Rue McClanahan Ethnicity of Celebs. EthniCelebs.com, 2010-06-03. [dostęp 2023-08-05]. (ang.).
- ↑ a b Aiden Mason: Five Fun Facts You Never Knew About a Young Rue Mcclanahan. TVovermind, 2020-04-08. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ 32 Facts About Rue McClanahan. FactSnippet. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ a b Rue McClanahan Biography. „TV Guide”. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ a b c Rue McClanahan Biography. AllMovie. [dostęp 2023-08-05]. (ang.).
- ↑ David Garfield: Appendix: Life Members of The Actors Studio as of January 1980. A Player’s Place: The Story of The Actors Studio. MacMillan Publishing Co., Inc., 1980, s. 279. ISBN 0-02-542650-8.
- ↑ a b Rue McClanahan. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ Rue McClanahan. Internet Broadway Database. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ Rue McClanahan. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ The Little Match Girl (1987) w bazie IMDb (ang.)
- ↑ Mark Bish w bazie IMDb (ang.)
- ↑ McClanahan separated from husband before health crisis. „Daily Express”, 2010-06-15. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ Douglas Martin: Rue McClanahan, 76, Actress and Golden Girl, Dies. „The New York Times”, 2010-06-03. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ Rue McClanahan nie żyje. Onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-16)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rue McClanahan: My First Five Husbands..And the Ones Who Got Away. Crown Archetype, 2007. ISBN 0-7679-2676-5.
- Michael D. Craig: Thank You for Being a Friend: A Golden Girls Trivia Book. CreateSpace Independent Publishing Platform, 2013. ISBN 978-1491012086.
- Emma Lewis: Thank You For Being A Friend: Life, according to the Golden Girls. Smith Street, 2017. ISBN 978-1925418569.
- Bernadette Giacomazzo: The Golden Girls: A Cultural History. Rowman & Littlefield Publishers, 2023. ISBN 978-1538166550.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rue McClanahan w bazie IMDb (ang.)
- Rue McClanahan w bazie Filmweb
- Rue McClanahan w bazie Notable Names Database (ang.)
- Rue McClanahan w bazie Discogs.com (ang.)