Rozalia Brzezińska
 Portret Rozalii Brzezińskiej, 1921, Jacek Mierzejewski | |
| Data i miejsce urodzenia | 1859 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 11 grudnia 1923 |
| Zawód, zajęcie | działaczka oświatowa |
Rozalia Brzezińska, de domo Morzycka (ur. 1859 w Lachowcach, zm. 11 grudnia 1923 w Piotrowicach Małych) – polska działaczka oświatowa, autorka podręczników i redaktorka czasopism dla dzieci.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w 1859 roku w Lachowcach na Wołyniu[1][2], w rodzinie powstańca styczniowego Juliana Morzyckiego[2]. Jej młodszą siostrą była działaczka oświatowa Faustyna Morzycka[2]. Rozalia wychowała się na Syberii, gdzie został zesłany jej ojciec. Zdobyła wykształcenie w ramach Wyższych Kursów dla Kobiet w Krakowie[1][2], po czym przeniosła się do Warszawy, gdzie poznała m.in. Wandę Umińską[1].
Zaangażowała się w tajną i jawną działalność oświatową. W 1883 roku współzałożyła Kobiece Koło Oświaty Ludowej, które później przez wiele lat również współprowadziła. Została autorką wielu podręczników dla dzieci wiejskich[1] osiągających wielotysięczne nakłady[2], w tym Snopka (21 wydań), Czytanek (20 wydań) czy Elementarza[1]. W swoich publikacjach radziła nauczycielom, by m.in. wprowadzali elementy zabawy do nauczania[2]. Założyła pierwszy periodyk dla dzieci wiejskich, „Rozrywki”, będący dodatkiem do wydawanej przez jej męża, Mieczysława Brzezińskiego, „Zorzy”. Należała także do inicjatorów założenia czasopism „Drużyna”[1] i „Płomyk”[1][2].
Zmarła 11 grudnia[1] 1923 roku w Piotrowicach Małych pod Nałęczowem[1][2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Helena Radlińska, Brzeźińska Rozalia z Morzyckich, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków: Polska Akademia Nauk, 1937, s. 36.
- ↑ a b c d e f g h Ewa Olkuśnik, obraz: Portret Rozalii Brzezińskiej Jacka Mierzejewskiego z Muzeum Śląskiego w Katowicach [online], HISTORIA: POSZUKAJ [dostęp 2023-09-28] (pol.).