Roman Tubaja

Roman Tubaja
Data i miejsce urodzenia

16 lutego 1944
Warlubie

Data i miejsce śmierci

17 kwietnia 2021
Toruń

Zawód, zajęcie

etnograf, historyk sztuki, muzeolog, skansenolog

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Roman Tubaja (ur. 16 lutego 1944 w Warlubiu, zm. 17 kwietnia 2021 w Toruniu) – polski etnograf, historyk sztuki, muzeolog, skansenolog, w latach 1980–2007 dyrektor Muzeum Etnograficznego w Toruniu[1][2][3][4].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Uczęszczał do szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego w Bydgoszczy. W 1961 rozpoczął studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 1966 obronił pracę magisterską pt. Wkład muzeów Polski południowej w poznanie i popularyzację kultury pasterskiej Gorców i Podhala napisaną pod kierunkiem Mieczysława Gładysza. W styczniu 1967 podjął pracę w Muzeum Etnograficznym w Toruniu, najpierw na stanowisku asystenta, następnie kustosza. W 1970 został kierownikiem Działu Budownictwa Ludowego muzeum, w 1978 wicedyrektorem ds. naukowych muzeum, następnie do 2007 dyrektorem. W 2009 przeszedł na emeryturę[1].

Zwolennik tworzenia parków etnograficznych, zaangażowany w rozwój muzealnictwa. W latach 1989–1996 opracował koncepcję rozbudowy Parku Etnograficznego w Toruniu i doprowadził do jej realizacji. Z jego inicjatywy rozbudowano Park Etnograficzny w Kaszczorku. Był autorem koncepcji budowy skansenu w Myślęcinku i skansenu w Mogilnie. Współautor (z Janem Święchem) koncepcji Kujawsko-Dobrzyńskiego Parku Etnograficznego w Kłóbce. Prowadził etnograficzne badania terenowe, głównie poświęcone budownictwu, na Pomorzu Wschodnim, ziemi chełmińskiej, Pałukach, Kujawach, Kaszubach, Kociewiu, Żuławach, w Borach Tucholskich[1][2].

Członek Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego (w latach 1992–1996 jego wiceprezes), założyciel Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce (w latach 1997–1998 członek zarządu), wiceprezes i członek zarządu Związku Muzeów Polskich, członek Rad Naukowych m.in. Muzeum Wsi Kieleckiej, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi, Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku i Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. Członek Sekcji Skansenowskiej przy Komitecie Narodowym ICOM w Polsce oraz Komisji Doradczej Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Sztuki ds. muzealnictwa skansenowskiego w Polsce. Uczestniczył w pracach zespołu realizującego program Ochrona i konserwacja zabytkowych obiektów drewnianych w Ministerstwie Kultury i Sztuki[1] oraz, w latach 1997–1999[3], w pracach Zespołu ds. Budownictwa Drewnianego powołanego przez Generalnego Konserwatora Zabytków[1]. W 1999 zainicjował nadanie Muzeum Etnograficznemu w Toruniu imienia Marii Znamierowskiej-Prüfferowej[1].

Napisał prawie 30 artykułów z tematyki budownictwa ludowego, muzealnictwa etnograficznego i skansenowskiego. Występował na konferencjach naukowych. Przygotował scenariusze kilkunastu wystaw czasowych, które prezentowano w kraju i za granicą[1]. Był redaktorem naczelnym „Rocznika Muzeum Etnograficznego w Toruniu”[5].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Muzea etnograficzne typu skansenowskiego w Polsce. Założenia a realizacja, [w:] Skanseny po latach. Założenia a realizacja, red. Wacław Kawiorski, Nowy Sącz 1996 (z Janem Święchem)[6];
  • Problematyka mniejszości narodowych i etnicznych w polskich muzeach skansenowskich, „Biuletyn Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce”, 2000, nr 2, s. 7–13 (z Janem Święchem)[6];
  • Szkoły i kierunki w etnologii a muzealnictwo etnograficzne w Polsce, [w:] Przeszłość etnologii polskiej w jej teraźniejszości, red. Zbigniew Jasiewicz, Teresa Karwicka, Poznań 2001, s. 135–142 (z Janem Święchem)[7];
  • Muzea etnograficzne typu skansenowskiego na Pomorzu. Koncepcje i realizacja, „Biuletyn Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce”, 2002, nr 5, s. 19–28;
  • Park Etnograficzny w Kaszczorku – Oddział Muzeum Etnograficznego w Toruniu, „Biuletyn Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce”, 2003, nr 6, s. 97–106;
  • Wkład Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w rozwój muzealnictwa na wolnym powietrzu w Polsce, „Biuletyn Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce”, 2006, nr 9, s. 20–31[6];
  • Zasady rekonstrukcji w muzeach na wolnym powietrzu w Polsce. Między teorią a praktyką, „Biblioteka Studiów Lednickich”, 2006, nr 11: Rekonstrukcja dawnego budownictwa w rezerwatach i skansenach, s. 13–18 (z Janem Święchem)[8];
  • Niezrealizowana koncepcja ochrony in situ zespołu architektonicznego przy ul. Winnica w Toruniu, „Acta Scansenologia”, 2010, nr 10, s. 147–161[9];
  • Nazewnictwo muzeów na wolnym powietrzu w Polsce: między poprawnością naukową a świadomością potoczną, „Rocznik Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu”, 2012, nr 3, s. 11–30[10];
  • Stowarzyszenie Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce: uwagi na marginesie dwudziestu lat działalności, „Museion Poloniae Maioris”, 2018, nr 5, s. 14–32[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Ewa Tyczyńska, Roman Tubaja (1944–2021), „Biuletyn SMWPP”, 16, 2016–2020 [dostęp 2023-02-24] (pol.).
  2. ↑ a b Grzegorz Giedrys, Zmarł Roman Tubaja, wieloletni dyrektor Muzeum Etnograficznego w Toruniu [online], torun.wyborcza.pl, 19 kwietnia 2021 [dostęp 2023-02-24].
  3. ↑ a b Nie żyje Roman Tubaja – Stowarzyszenie Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce [online] [dostęp 2023-02-24] (pol.).
  4. ↑ Aleksandra Frączek, Żegnamy Romana Tubaję [online], etnomuzeum.pl, 19 kwietnia 2021 [dostęp 2023-02-24] (pol.).
  5. ↑ Rocznik Muzeum Etnograficznego w Toruniu., T.2 (1999) [online], FBC [dostęp 2023-02-24] (pol.).
  6. ↑ a b c Jan Święch, Wkład etnograficznego muzealnictwa na wolnym powietrzu w Polsce w europejski dorobek tego typu placówek ochrony dziedzictwa kulturowego, „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej” (4), 2017, s. 145–158.
  7. ↑ 10. Przeszłość etnologii polskiej w jej teraźniejszości [online], kometno.pan.pl [dostęp 2023-02-24].
  8. ↑ Roman Tubaja, Jan Święch, Zasady rekonstrukcji w muzeach na wolnym powietrzu w Polsce. Między teorią a praktyką, „Biblioteka Studiów Lednickich” (11: Rekonstrukcja dawnego budownictwa w rezerwatach i skansenach), 2006, s. 13–18.
  9. ↑ Daria Jagiełło i inni, Katalog architektury drewnianej Torunia – podsumowanie projektu Koła Naukowego Studentów Konserwatorstwa UMK, „Studia i materiały z dziedzictwa kulturowego Torunia i regionu”, 2, Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, 2018, s. 227–374, DOI: 10.12775/simdzktir_t2.2018.019 [dostęp 2023-02-24].
  10. ↑ Roman Tubaja, Nazewnictwo muzeów na wolnym powietrzu w Polsce: między poprawnością naukową a świadomością potoczną, „Rocznik Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu” (3), 2012, s. 11–30.
  11. ↑ Jan Święch, Roman Tubaja, Stowarzyszenie Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce : uwagi na marginesie dwudziestu lat działalności, „Museion Poloniae Maioris”, 5, 2018, ISSN 2392-1439 [dostęp 2023-02-24].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Roman_Tubaja&oldid=72017495”