Robert Alda
 Robert Alda w filmie Rhapsody in Blue | |
| Imię i nazwisko | Alphonso Giuseppe Giovanni Roberto D’Abruzzo |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 26 lutego 1914 |
| Data i miejsce śmierci | 3 maja 1986 |
| Zawód | aktor, piosenkarz, tancerz |
| Współmałżonek | Joan Browne |
| Lata aktywności | 1933–1984 |
Robert Alda, właśc. Alphonso Giuseppe Giovanni Roberto D’Abruzzo (ur. 26 lutego 1914 w Nowym Jorku, zm. 3 maja 1986 w Los Angeles[1]) – amerykański aktor, piosenkarz i tancerz pochodzenia włoskiego[2]. Laureat Tony Award[3] za rolę Skya Mastersona w broadwayowskiej komedii muzycznej Faceci i laleczki (1951)[4].
Życie osobiste[edytuj | edytuj kod]
Urodził się jako Alphonso Giuseppe Giovanni Roberto d’Abruzzo w Nowym Jorku, jako syn Alphonso d’Abruzzo, fryzjera i Frances Tumillo. Po ukończeniu studiów w New York University Architectural School, Alda został zatrudniony jako kreślarz architektoniczny w Nowym Jorku w latach 1928-1931. Ponieważ posiadał doskonały talent wokalny, przykuwał uwagę na scenie, koncertując w pokazach burleski, takich jak Charlie Ahearn and His Millionaires (1933). Kontynuując tę formę teatru popularnego, pojawił się również w wielu letnich przedstawieniach plenerowych w latach 1935-1940 w Catskills. Wśród nich znalazło się wiele słynnych sztuk tego okresu: Golden Boy, Of Mice and Men, Three Men on a Horse, Waiting for Lefty, Room Service i Tobacco Road. Opracował pseudonim sceniczny, używając pierwszych dwóch liter Alphonso i d'Abruzzo jako swojego nazwiska i anglicyzując Roberto jako swoje imię. W burlesce Alda grał prostego człowieka i wokalistę z Budem Abbottem i Lou Costello, Ragsem Raglandem i Philem Silversem. Najwyraźniej był wystarczająco wszechstronny, jak donosił nekrolog „New York Timesa” (5 maja 1986), aby „przedstawiać pijaków, włóczęgów i nieletnich” w swoim okresie wodewilowym[5].
W 1932 r. poślubił Joan Browne, z którą 14 lat później się rozwiódł. Z tego związku miał syna Alana Aldę. Jego drugą żoną był Flora Martino, mieli syna Antony’ego Aldę. Obaj synowie Roberta Aldy zostali aktorami[6].
Wybrana filmografia[edytuj | edytuj kod]
Filmy[edytuj | edytuj kod]
- 1945: Błękitna rapsodia (Rhapsody in Blue) jako George Gershwin
- 1946: W tajnej misji (Cloak and Dagger) jako Pinkie
- 1955: Najpiękniejsza kobieta świata (Beautiful But Dangerous) jako Maestro Doria
- 1959: Zwierciadło życia (Imitation of Life) jako Allen Loomis
- 1973: Wąż (Night Flight from Moscow) jako osoba przesłuchująca
- 1975: Dom egzorcyzmów (Lisa e il diavolo) jako ks. Michael
Seriale TV[edytuj | edytuj kod]
- 1959: Alfred Hitchcock przedstawia jako Ben Nelson
- 1967: Ironside jako Johnny Utrecht
- 1968: Ironside jako F.A. Hobarth
- 1969: Ironside jako Walter Thorne
- 1970: Mission: Impossible jako Diego Maximillian
- 1975: Kojak jako Adrian Marshall
- 1975–1980: M*A*S*H jako dr Anthony Borelli
- 1978: Najwięksi bohaterowie Biblii (Greatest Heroes of the Bible) jako Wezyr
- 1978: Wonder Woman jako Harcourt
- 1978: Człowiek pająk podejmuje walkę (The Amazing Spider-Man) jako Pan White
- 1978: Miecz sprawiedliwości (Sword of Justice) jako Elliot Stroud
- 1980: Diukowie Hazzardu jako C. J. Holmes
- 1981: Statek miłości jako dr Frank Leonhardt
- 1981: Dni naszego życia jako dr Stuart Whyland
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Popularna Encyklopedia Powszechna, Kraków 1994, ISBN 83-85719-07-5.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ John „J-Cat” Griffith: Robert Alda (1914-1986). Find a Grave. [dostęp 2016-06-19]. (ang.).
- ↑ Robert Alda Biography (1914-1986). Film Reference. [dostęp 2016-06-19]. (ang.).
- ↑ Robert Alda Awards. AllMovie. [dostęp 2016-06-19]. (ang.).
- ↑ Robert Alda. Internet Broadway Database. [dostęp 2016-06-19]. (ang.).
- ↑ Donald W. McCaffrey, Alda, Robert (26 February 1914–03 May 1986), stage, motion picture, and television actor, American National Biography Online, Oxford University Press, luty 2000, DOI: 10.1093/anb/9780198606697.article.1800013 [dostęp 2022-02-26].
- ↑ Hal Erickson: Robert Alda Biography. AllMovie. [dostęp 2016-06-19]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Robert Alda w bazie IMDb (ang.)
- Robert Alda w bazie Notable Names Database (ang.)
- Robert Alda w bazie Discogs.com (ang.)
- Robert Alda w bazie Filmweb