Represalia

Represalia (łac. reprensalia^[1]) – symetryczna działalność odwetowa będąca odpowiedzią na bezprawną działalność drugiego państwa środkami takimi samymi (czyli także bezprawnymi), lecz usprawiedliwionymi w konkretnej sytuacji (np. zajęcie majątku drugiego państwa).

Stosowaniem represaliów rządzą zasady proporcjonalności i humanitaryzmu^[2].

Ograniczenia w stosowaniu represaliów[edytuj | edytuj kod]

Represalia nigdy nie mogą polegać na:

• naruszeniu norm prawa międzynarodowego, określanych jako ius cogens;
• naruszeniu praw człowieka;
• naruszeniu nietykalności dyplomatów.

Ponadto zakazane są nadmierne represalia oraz represalia siłowe (nie można używać siły ani grozić jej użyciem, jeżeli byłoby to sprzeczne z postanowieniami Karty Narodów Zjednoczonych).

Warunki dopuszczalności represaliów[edytuj | edytuj kod]

Aby represalia były dopuszczalne, muszą być łącznie spełnione następujące warunki:

• musi nastąpić uprzedni do represaliów akt bezprawny;
• represalia muszą być konieczne do tego, by skłonić drugie państwo do zaniechania naruszeń albo do naprawienia skutków naruszenia;
• akt represaliów powinien być proporcjonalny do rodzaju naruszenia i wyrządzonej szkody.

Zgodnie z prawem międzynarodowym przed podjęciem działań będących represaliami państwo powinno podjąć próby rozwiązania zaistniałej sytuacji konfliktowej w drodze negocjacji. Stosowanie represaliów w trakcie trwania procesu negocjacyjnego powinno być w jak największym stopniu ograniczone lub całkowicie zaniechane, chociaż nie ma zakazu ich stosowania w tym czasie.

Przykłady represaliów[edytuj | edytuj kod]

Jako przykładowe formy represaliów wymienić można:

• zajęcie majątku drugiego państwa (np. zamrożenie środków na rachunku bankowym innego państwa);
• zawieszenie stosowania umowy międzynarodowej przez jedną ze stron w odpowiedzi na niewykonywanie przez drugą stronę innej umowy między nimi obowiązującej (zgodnie z zasadą Inadimplenti non est adimplendum, nie ma obowiązku szanowania własnych zobowiązań, jeżeli druga strona nie szanuje swoich).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

• Retorsje

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Wojciech Góralczyk, Stefan Sawicki, Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, wyd. LexisNexis, Warszawa 2004, ISBN 83-7334-305-9.