Ratman
Ratman – seria nieregularnych pasków komiksowych i albumów (oraz jej główny bohater) autorstwa Tomasza Niewiadomskiego. Pierwszy odcinek opublikowany został w „Nowej Fantastyce” 9/1994[1], której redakcja chciała wykreować własnego bohatera i serię o jego przygodach[2]. Cykl ukazywał się także na łamach „Czasu Fantastyki”[3] oraz w innych miejscach. Scenariusze do komiksu oprócz Niewiadomskiego pisali m.in. Grzegorz Janusz oraz Maciej Parowski[4][5]. Jest jedną z najbardziej popularnych polskich serii komiksowych stworzonych po wydarzeniach Okrągłego Stołu[2][5].
Seria Ratman[edytuj | edytuj kod]
Ratman wpisuje się w trend dekonstrukcji komiksu superbohaterskiego oraz komiksu satyrycznego[2]. W paskach i albumach liczne są nawiązania do innych dzieł kultury wysokiej i popularnej, a same perypetie bohatera oraz pojawiające się postacie często są pastiszem lub parodią znanych dzieł, bohaterów literackich i komiksowych czy prawdziwych osób[2]. Niewiadomski i Janusz tworzą historie purnonsensowe, surrealistyczne i ironiczne[5]. Seria ma formę pasków publikowanych w różnych periodykach, zebranych potem w wydania zbiorcze, oraz samodzielnych albumów z dłuższymi historiami.
Postać Ratmana[edytuj | edytuj kod]
Zgodnie z historią z paska Genesis, Ratman to efekt pomieszania cząsteczek Myszki Miki, profesora X i szczura w wyniku wybuchu atomowego[1]. Monika Michalczyk określa Ratmana mianem antybohatera i porównuje go do postaci Orient Mena Tadeusza Baranowskiego, nazywając kontynuatorem[6]. Podobną charakterystykę przypisuje mu Tomasz Żaglewski, wskazując również jako kontynuatora Orient Mena i stawiając w jednym rzędzie z takimi postaciami jak Wilq Superbohater braci Bartosza i Tomasza Minkiewiczów, Likwidator Ryszarda Dąbrowskiego czy Człowiek-paroovka Marka Lachowicza[7]. Nazywa takie postacie „postbohaterami”, nawiązując do nurtu dekonstrukcyjnego obecnego w komiksie od przełomu lat 70. i 80. XX wieku[7].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
Ukazały się następujące wydania zbiorcze pasków i albumy z Ratmanem[8]:
- Ratman. O obrotach dział niebieskich – wydawnictwo Kultura Gniewu, 2003, ISBN 83-908907-7-1
- Ratman. Marsjanie z globalnej wioski – wydawnictwo Nowy Świat, 2004, ISBN 83-7386-086-X
- Ratman. Terror na wizji – Karton, 2010
- Ratman. Gdzie jest Lord Kox? – Centrala, 2014 ISBN 978-83-63892-35-7
- Ratman. Kilka krótkich historii – 2016
Wystawy[edytuj | edytuj kod]
- 20 lat Ratmana – wystawa indywidualna w ramach Międzynarodowego Festiwalu Kultury Komiksowej LIGATURA, Tłusta Langusta, Poznań, 2014[9]
- Komiks i Satyra – wystawa prac Janusza Christy, Tadeusza Baranowskiego, Tomasza Niewiadomskiego – wystawa zbiorcza w ramach Festiwalu Kultury Popularnej DwuTakt, Galeria Artus w Dworze Artusa, Toruń, 2016 (segment Niewiadomskiego poświęcony w całości Ratmanowi)[10]
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Sergeant AdOw: Fantastyka 1994 / 9(144)/94. [w:] Fantastyka-86 [on-line]. [dostęp 2021-08-17].
- ↑ a b c d Mirosław Zucholl: Enter The Ratman, czyli szczurza (od)trutka na popkulturę. 2007-09-26. [dostęp 2021-08-17].
- ↑ Najnowszy ″Czas Fantastyki″ (zapowiedzi artykułów). [w:] Narodowe Centrum Kultury [on-line]. 2013-03-08. [dostęp 2021-08-17].
- ↑ Ratman – 1 – O obrotach dział niebieskich.... [w:] Gildia.pl [on-line]. [dostęp 2021-08-17].
- ↑ a b c Wojciech Łowicki: Kolejne wystawy 26. MFKiG czynne od 2 października 2015 r.. 2015-10-02. [dostęp 2021-08-17].
- ↑ Monika Michalczyk: Kim jest antybohater? Parodystyczne ujęcie superbohaterstwa w polskim komiksie. Kraków: 2016, s. 40–41.
- ↑ a b Tomasz Żaglewski. Białe Orły komiksu. Wokół polskiej specyfiki narracji superbohaterskich. „Teksty Drugie”, s. 108–128, 2017. ISSN 0867-0633.
- ↑ Ratman. [w:] Gildia.pl [on-line]. [dostęp 2021-08-17].
- ↑ Maciej Gierszewski: 5 MFKK Ligatura 2014. [w:] Kopiec Kreta [on-line]. [dostęp 2021-08-17].
- ↑ Komiks i Satyra – wystawa prac Janusza Christy, Tadeusza Baranowskiego, Tomasza Niewiadomskiego – wernisaż. [w:] Dwór Artusa. Centrum kultury [on-line]. [dostęp 2021-08-17].
- ↑ Tomasz Niewiadomski – Ilustrator. [w:] Requiem Records [on-line]. [dostęp 2021-08-17].
- ↑ "A.D.2119". [w:] Gildia.pl [on-line]. [dostęp 2021-08-17].