RM (raper)

RM
Ilustracja
RM w 2023
Imię i nazwisko

Kim Nam-joon

Pseudonim

Runch Randa (przed debiutem)
Rap Monster (do 2017)
RM (od listopada 2017)

Data i miejsce urodzenia

12 września 1994
Dongjak-gu, Goyang, Korea Południowa

Gatunki

k-pop, hip-hop, R&B, rap

Zawód

raper, twórca tekstów, producent muzyczny

Aktywność

od 2013

Wydawnictwo

Big Hit Music
Pony Canyon

Powiązania

BTS, Suga, V, Zico, Warren G, Krizz Kaliko, Primary, MFBTY

Zespoły
BTS
podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Kim Nam-joon
Imię koreańskie
Hangul

김남준

Hancha

金南俊

Transkrypcja poprawiona

Gim Nam-jun

Transkrypcja MCR

Kim Nam-jun

Multimedia w Wikimedia Commons

RM[1] (wcześniej Rap Monster (kor. 랩몬스터); ur. 12 września 1994 w Goyang), właśc. Kim Nam-joon (hangul: 김남준) – południowokoreański raper, tekściarz i producent muzyczny. Obdarzony barytonowym głosem. Jest liderem i głównym raperem boysbandu BTS, należącego do wytwórni Big Hit Music. W 2015 roku wydał swój pierwszy solowy mixtape RM, 4 lata później wydał drugi mixtape mono, a następne 4 lata później wydał debiutancki album zatytułowany indigo. RM wyróżnia się swoim dużym wkładem w pisanie i produkcję dyskografii BTS. Według danych na listopad 2023, jest autorem 218 piosenek (wg Korea Music Copyright Association).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Kim Nam-joon urodził się 12 września 1994 roku, w Dongjak-gu, w Korei Południowej[2], a dorastał w Ilsan-gu, gdzie jego rodzina przeprowadziła się, kiedy miał 4-5 lat. Ma młodszą siostrę[3].

Jako dziecko RM w dużej mierze nauczył się języka angielskiego poprzez oglądanie Przyjaciół ze swoją mamą[4][5]. Jako uczeń aktywnie pisał poezję i często był nagradzany za swoje teksty[6]. Publikował swoje prace na poetyckiej stronie internetowej przez mniej więcej rok, gdzie otrzymał umiarkowaną uwagę. Przez to RM zainteresował się i rozważał karierę literacką, ale ostatecznie zrezygnował z tego pomysłu[6]. W wieku 11 lat zainteresował się muzyką hip-hopową po przesłuchaniu piosenki Epik High „Fly” w piątej klasie[7]. Zauważył, że piosenka zapewniła mu komfort, i dlatego postanowił zagłębić się w ten gatunek. Po przedstawieniu mu amerykańskiego rapera Eminema przez swojego nauczyciela, RM zainteresował się liryzmem, drukował teksty, które uważał za „fajne” i dzielił się nimi ze znajomymi. RM przeniósł się wtedy na pisanie tekstów, stwierdzając, że jego poezja stała się tekstami, gdy została połączona z muzyką. W 2007 r., jako uczeń pierwszej klasy gimnazjum, RM zaczął rapować w lokalnych, amatorskich kręgach hip-hopowych, tworząc swoje pierwsze, samodzielnie skomponowane nagranie przy użyciu programu Adobe Audition (wówczas nazwanego Cool Edit). W 2008 r. wziął udział w swoim pierwszym koncercie[6]. RM ostatecznie stał się bardziej aktywny na undergroundowej, koreańskiej scenie hip-hopowej, gdzie występował pod pseudonimem „Runch Randa”, wydając kilka utworów oraz współpracując z innymi undergroundowymi raperami, takimi jak Zico[8][9]. Był członkiem undergroundowej koreańskiej ekipy hip-hopowej Daenamhyup, składającej się z członków Marvel J, l11ven, Supreme Boi, Iron, Kyum2, Kidoh, Samsoon, Illipse oraz DJ Snatch. Zespół był aktywny od 2009 do 2013 roku, chociaż RM nie uczestniczył w ostatnich latach jego aktywności ze względu na pracę w BTS.

RM na swoim koncie ma wiele znaczących osiągnięć akademickich. Osiągnął 850 punktów w TOEIC, kiedy był w gimnazjum[10]. Był częścią górnej 1,3% krajowych przygotowawczych uniwersyteckich egzaminach wstępnych dla języka, matematyki, języka obcego oraz nauk społecznych, ma 148 IQ[11]. Rodzice RM zdecydowanie sprzeciwiali się jego zainteresowaniu karierą muzyczną ze względu na jego dorobek naukowy i zdolności, dlatego początkowo RM postanowił odłożyć muzykę na bok, aby skupić się na nauce. Aby przekonań matkę, by ta pozwoliła mu zostać raperem, zapytał ją czy „chce mieć syna, który byłby pierwszorzędnym raperem, czy też ucznia który byłby na 5-tysięcznym miejscu”[6].

Biegle mówi w języku angielskim i japońskim, kontynuował naukę języka japońskiego po debiucie w Big Hit Entertainment, ponieważ wszyscy artyści z wytwórni otrzymali podstawowe lekcje tego języka.

Pseudonim[edytuj | edytuj kod]

RM wybrał swój pseudonim artystyczny „Rap Monster” podczas swojego stażu w wytwórni. Chociaż powszechnie błędnie interpretowano, iż nazwa ma oznaczać, że „rapuje jak potwór”, w rzeczywistości wywodzi się ona z tekstu piosenki, którą napisał, zainspirowany „Rap Genius” Sana E. Tekst zawierał fragment, w którym San E deklaruje, że powinien być nazywany „rapowym potworem”, ponieważ „rapuje non-stop”[6]. Przyjął ten pseudonim, ponieważ uznał, że jest „fajny”[12].

RM opisał siebie jako osobę mającą mieszaną relację ze swoim pseudonimem, czując, że nie został on wybrany ze względu na to, że ma dla niego „niesamowitą wartość”[6].

RM formalnie zmienił swój pseudonim artystyczny na „RM” w listopadzie 2017 roku, stwierdzając, że „Rap Monster” nie reprezentuje już tego kim jest ani muzyki, którą tworzy[1]. W wywiadzie dla Entertainment Tonight RM stwierdził, że „[ten pseudonim] może symbolizować wiele rzeczy. Może mieć więcej obliczy”. „Real Me” zostało podane jako możliwe aktualne znaczenie[12].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

2010–2013: Big Hit Entertainment i debiut z BTS[edytuj | edytuj kod]

W 2009 r. RM wziął udział w przesłuchaniu do Big Deal Records, pomyślnie przechodząc pierwszą rundę razem z Samuelem Seo, ale nie zdał drugiej części, ponieważ zapomniał wszystkich słów[6]. Jednak po przesłuchaniu raper Sleepy wymienił dane kontaktowe z RM, o którym później wspomniał producentowi Big Hit Entertainment, Pdoggowi[13]. W 2010 r. Sleepy skontaktował się z RM zachęcając go do pójścia na przesłuchanie do dyrektora generalnego Big Hit Bang Si-hyuka. Bang zaoferował mu miejsce w wytwórni i, bez wiedzy rodziców, RM natychmiast przyjął ofertę[6]. Spowodowało to że Bang i Pdogg rozpoczęli pracę nad utworzeniem grupy hip-hopowej, która ostatecznie stała się grupą idoli: BTS[14]. RM dołączył do Big Hit Entertainment wkrótce po ukończeniu 16 lat[15].

RM podczas pokazu For You w Tokio, 20 czerwca 2015

Podczas swojej kariery idola zapisał się na Global Cyber University[16]. Od 2020 r. jest zarejestrowany jako student w Hanyang Cyber University, gdzie stara się o tytuł magistra administracji biznesowej w dziedzinie reklamy i mediów[17].

RM trenował przez 3 lata z innym raperem Min Yoon-gim i tancerzem Jung Ho-seokiem, którzy później stali się znani jako Suga i J-Hope w BTS[18][19]. Podczas trzyletniego stażu RM wystąpił w pięciu pre-debiutanckich utworach przypisanych BTS w 2010 i 2011 roku. Pracował również jako tekściarz dla girlsbandu Glam i pomógł napisać ich debiutancki singiel, „Party (XXO)”, piosenkę otwarcie pro-LGBTQ, która została uznana przez Billboard za „jedną z najbardziej przyszłościowych piosenek wśród dziewczęcych grup K-popu ostatniej dekady”[20]. 13 czerwca 2013 r. zadebiutował w BTS i od tamtej pory wyprodukował i napisał teksty do wielu utworów na wszystkich albumach BTS[21]. 29 sierpnia 2013 r. RM wykonał intro do pierwszego rozszerzonego wydania BTS O!RUL8,2?, który został wydany jako zwiastun przed wydaniem EP z 11 września i oznaczył swoje pierwsze solo zbiorczo jako „BTS”[22].

2014–2016: Pierwsze solowe współprace, Problematic Men i RM[edytuj | edytuj kod]

5 sierpnia 2014 r. Big Hit Entertainment wypuściło zwiastun pierwszego albumu studyjnego BTS Dark & Wild, który miał zostać wydany 20 sierpnia. Utwór rapowy, później wydany zbiorowo w ramach „Intro: What Am I to You?” BTS, był solowo wykonany przez RM[23]. Poprzez reality show American Hustle Life, które było używane do produkcji Dark & Wild[24], RM nawiązał współpracę z Warrenem G, który zaoferował BTS beat[25]. W wywiadzie dla magazynu Hip Hop Playa Warren G stwierdził, że zaprzyjaźnił się z BTS poprzez program i utrzymywał kontakt z zespołem po ich powrocie do Korei Południowej[26]. 4 marca 2015 r. RM wydał singiel z Warrenem G, „P.D.D (Please Don't Die)” przed swoim pierwszym solowym mixtapem RM, po ofercie Warrena odnośnie do współpracy[25][27]. Ten utwór odzwierciedla jak RM czuł się wobec tych, którzy go nienawidzili i krytykowali w tamtym czasie[26].

Tego samego marca RM współpracował z hip-hopową grupą MFBTY razem z EE i Dino J w utworze „Bucku Bucku”. Wystąpił w teledysku do „Bucku Bucku” a także wystąpił w innym teledysku MFBTY do piosenki „Bang Diggy Bang Bang”[11][28]. RM po raz pierwszy nawiązał trwałą współpracę z członkiem MFBTY Tigerem JK podczas programu telewizyjnego w 2013 roku, kiedy Tiger JK promował swoją piosenkę „The Cure”, mówiąc raperowi, że dorastał, słuchając jego muzyki[29].

RM był stałym gościem w Koreańskim programie rozrywkowym Problematic Men, gdzie członkowie obsady otrzymują do rozwiązania różnorodne łamigłówki i zadania i w tym samym czasie rozmawiają o swoich przemyśleniach i doświadczeniach. Program wystartował 26 lutego 2015 r., jednak RM opuścił program po 22 odcinkach z powodu trasy koncertowej Red Bullet BTS[30][31].

17 marca 2015 roku RM wydał swój pierwszy solowy mixtape, RM, który osiągnął 48. miejsce na liście „50 Best Hip Hop Albums of 2015” magazynu „Spin”[32]. Mixtape poruszył wiele tematów takich jak przeszłość RM w utworze „Voice” oraz koncepcje „ty jesteś sobą, a ja jestem mną” w utworze „Do You”[26]. Omawiając swoją pracę przy utworze „God Rap”, RM określił siebie jako ateistę, wierząc, że jedyną rzeczą, która decyduje o jego losie jest on sam[25]. Stworzenie RM zajęło mu około 4-5 miesięcy, pracował nad nim pomiędzy aktywnościami związanymi z BTS[6]. W następnym roku RM ponownie odniósł się do swojego mixtape'a mówiąc, że w dużej mierze pisał o negatywnych emocjach, które wtedy w sobie nosił, takie jak złość i gniew, ale zaznaczył, że piosenki nie są „w 100% pod jego zwierzchnictwem” i że czuje, iż wiele części jego mixtape'u było „niedojrzałych”. Dodał również, że ma nadzieję, iż jego następny mixtape będzie czymś, nad czym pracować będzie wyłącznie on sam[6]. Po mixtape'ie, w kwietniu tamtego roku, RM wystąpił wraz z Kwon Jin-ah w „U” Primary’ego[11]. W sierpniu tamtego roku RM współpracował z Marvelem przy ścieżce dźwiękowej do Fantastycznej Czwórki, wydając cyfrowy singiel „Fantastic” z Mandy Ventrice przez Melon, Genie, Naver Music i inne strony muzyczne[33]. W sierpniu 2016 r. duet Homme wydał singiel zatytułowany „Dilemma”, którego współtwórcami byli RM i Bang Si-hyuk[34].

Od 2017: Drugi mixtape Mono i dalsze współprace[edytuj | edytuj kod]

W marcu 2017 r. RM współpracował z amerykańskim raperem Wale’em pracując nad specjalnym utworem „Change”, wydanym do bezpłatnego pobrania cyfrowego wraz z towarzyszącym mu teledyskiem nakręconym około dwa tygodnie przed premierą utworu[35][36]. Raperzy po raz pierwszy nawiązali kontakt na Twitterze, gdzie to Wale skontaktował się z RM w 2016 roku, zauważywszy swój utwór „Illest Bitch” w wykonaniu RM[37]. RM zdecydował się na temat „Change”, mówiąc, że chociaż obaj raperzy skrajnie się od siebie różnią, to łączy ich to, że zarówno Ameryka, jak i Korea mają swoje własne polityczne i społeczne problemy, i obaj pragną, aby świat stał się lepszym miejscem[38]. Miesiąc później RM wystąpił w utworze „Gajah” z Gaeko z Dynamic Duo[39]. Tamtego grudnia RM współpracował przy remiksie piosenki Fall Out Boy „Champion”[40]. Utwór uplasował się na 18. miejscu na liście Billboard Bubbling Under Hot 100 Singles i pomógł RM osiągnąć 46. miejsce na liście Emerging Artists w tygodniu rozpoczynającym się 8 stycznia 2018 roku[41][42]. 27 grudnia RM przeszedł do historii jako pierwszy artysta k-popowy, który znalazł się na liście Rock Digital Songs, zajmując drugie miejsce[43].

W październiku 2018 r. RM wydał swój drugi mixtape Mono, który raper nazywał „playlistą”[44]. Stał się pierwszym koreańskim artystą, który zajął pierwsze miejsce na liście Emerging Artists w Stanach Zjednoczonych dzięki tej playliście[45]. Playlista została dobrze przyjęta przez krytyków, a RM obnażył swoje głębokie poczucie niepewności w utworach takich jak „Tokyo” i „Seoul” ”[46]. Utwór „Seoul” został wyprodukowany przez brytyjski duet electropop Honne. Honne po raz pierwszy dowiedzieli się o RM, gdy zobaczyli, jak poleca ich muzykę na Twitterze, a ostatecznie spotkali się w Seulu po jednym z ich koncertów. Spowodowało to, że Honne chcieli nawiązać współprace z raperem[47]. W listopadzie tego samego roku RM współpracował również z Tigerem JK przy swoim ostatnim albumie jako Drunken Tiger, zanim zrezygnował z tego tytułu, w utworze „Timeless”. Tiger JK początkowo spodziewał się, że teksty RM będą zawierały pochwały samego siebie, co było wówczas trendem w rapie, ale RM napisał taki tekst, aby przedstawić historyczne znaczenie imienia Drunken Tiger[48].

25 marca 2019 r. Honne ogłosili, że RM pojawi się w remake'u piosenki „Crying Over You” z piosenkarką BEKĄ, który został wydany 27 marca[49]. Oryginalnie Honne wypuścili „Crying Over You” w 2018 r., tylko z BEKĄ. Piosenka miała ukazać się w styczniu 2019 roku, ale została przełożona z powodu „nieprzewidzianych okoliczności”[50]. Chińska piosenkarka Bibi Zhou została dodana do chińskiego wydania, występując z RM i zastępując BEKĘ[51]. Tego samego dnia Big Hit Entertainment wypuściło piosenkę „Persona” jako zwiastun do albumu BTS Map of the Soul: Persona, wykonanej solowo przez RM[52]. Persona zadebiutowała na 17. miejscu na liście Billboard Youtube Song[53]. Trzy miesiące później, 24 lipca 2019 r., RM pojawił się w czwartym oficjalnym remiksie Lil Nas X „Seoul Town Road”, „nasycając... swoją anglojęzyczną zwrotkę zaskakująco dobrym, południowym brzmieniem”[54][55]. 29 grudnia zostało ogłoszone, że RM pojawi się w utworze Younhy „Winter Flower”, który ukazał się 6 stycznia 2020 roku[56].

30 kwietnia 2021 wystąpił gościnnie w piosence eAeon'a "Don't(그러지 마)"[57]. 7 czerwca nieoficjalnie opublikował utwór "Bicycle" na SoundCloud jako prezent dla fanów jako część celebracji 2021 BTS Festa[58], a 29 listopada następnego roku piosenka pojawiła się oficjalnie na platformach muzycznych.

Od 2022: Debiutancki album Indigo[edytuj | edytuj kod]

10 listopada 2022 roku CEO Jiwon Park ujawnił, że RM będzie trzecim członkiem BTS, który wyda solowy projekt, czyli debiutancki album. Następnie RM wstawił stories na Instagramie, w których ujawnił nazwę albumu i datę wydania (Indigo, 2 grudnia 2022). Zdradził również, że nad albumem pracował od 2019. Preorder albumu zaczął się 15 listopada. 24 listopada wytwórnia RM, Big Hit Entertainment, ujawniła tracklistę albumu. Dziewiąty track albumu, "Wild Flower", który jest kolaboracją z Youjeen, został ogłoszony jako główny singiel albumu 25 listopada. Pełny teledysk piosenki został opublikowany wraz z wydaniem albumu. Singiel zadebiutował na 83 pozycji Billboard Hot 100. Piosenka również znalazła się na 14 miejscu najlepszych k-popowych piosenek 2022 roku według magazynu Dazed. Album został dobrze przyjęty przez krytyków. 6 grudnia ukazał się teledysk do kolejnego utworu z Indigo, "Still Life" w kolaboracji z Andersonem Paak.

Dodatkowo we wrześniu tego samego roku RM pojawił się gościnnie w utworze grupy Balming Tiger "Sexy Nukim(inne języki)"[59].

2023: Współprace[edytuj | edytuj kod]

14 marca 2023 na YouTube ukazał się teledysk do piosenki "Smoke Sprite" od So!YoON, członkini zespołu indie SE SO NEON(inne języki), na której RM gościnnie wystąpił[60]. W maju Colde(inne języki) ogłosił, że RM pojawi się na jego piosence "Don't ever say love me", do której teledysk ukazał się 29 maja[61].

Wpływ i wizerunek publiczny[edytuj | edytuj kod]

W wywiadzie dla magazynu Hiphopplaya, RM otrzymał pochwałę od Warrena G, który stwierdził: „Jeśli skomentuję z punktu widzenia artysty i producenta, RM jest jednym z najlepszych raperów jakich znam. Sposób, w jaki rapuje, jest wybitny.”[62]. W programie 4things show, Tiger JK z MFBTY stwierdził, że RM zmienił jego opinię o idolach[63]. W lipcu 2016 roku ukazała się dwuczęściowa seria książek pt. HipHopHada, w której zostały opisane historie życia 42 koreańskich artystów hip-hopowych, w tym Rap Monstera[64]. W 2017 r. został wymieniony na liście dziesięciu godnych uwagi koreańskich raperów w amerykańskim magazynie hip-hopowym XXL, gdzie autor artykułu, Peter A. Berry, stwierdził, że „Rap Monster rzadko zawodzi sprostając swojemu pseudonimowi”. RM został opisany przez Berry’ego jako „jeden z najbardziej zręcznych raperów, zdolny do bezproblemowego przełączania stylu, jakby ślizgał się po różnorodnych instrumentalnych partiach”[65]. Crystal Tai z South China Morning Post napisała, że RM „otrzymał wiele pochwał za swój naturalny flow i teksty”[15]. W ankiecie przeprowadzonej przez Gallup Korea, RM zajął 12. miejsce na liście najbardziej preferowanych idoli 2018 roku[66]. W 2019 r. zajął 11 miejsce[67].

W 2018 roku, wraz z pozostałymi członkami zespołu, został nagrodzony przez prezydenta Korei Południowej Orderem Zasługi Kulturalnej piątej klasy za szerzenie hallyu i przyczynianie się do rozwoju kultury popularnej i sztuki[68]. W styczniu 2020 roku awansował na pełnoprawnego członka Korea Music Copyright Association (KOMCA)[69]. W grudniu 2020 roku Koreańska Rada Sztuki przyznała mu tytuł jednego ze swoich dziesięciu Patronów Sztuki 2020 roku, w dowód uznania jego darowizny w wysokości 100 milionów koreańskich wonów na rzecz Narodowego Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej, na drukowanie i dystrybucję rzadkich książek o sztuce, w szkołach i bibliotekach na obszarach wiejskich i górzystych. W 2021 roku RM anonimowo przekazał donację na konserwację i restaurację koreańskich artefaktów poza granicami kraju, która została opublikowana po tym, gdy artysta w 2022 drugi rok z rzędu przekazał 100 milionów wonów na te same cele[70]. W 2023 został ambasadorem ds. publicznych relacji Ministerstwa Obrony Narodowej Korei Południowej, a we wrześniu zostało ogłoszone, że RM dokonał kolejnej donacji wysokości 100 wonów na rzecz Korean Society of Legal Medicine, na badania akademickie i ulepszenie systemu medycyny sądowej. Towarzystwo planuje uhonorować RM tablicą uznania i nadać mu członkostwo honorowe[71].

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Dyskografia BTS.

Albumy studyjne[edytuj | edytuj kod]

Rok Dane dot. albumu Najwyższa pozycja Sprzedaż
KOR
(Circle)
[72] 		AUS
[73] 		CAN
[74] 		JPN
(Oricon)
[75] 		NLD
[76] 		NZ
[77] 		SWE
[78] 		UK
[79] 		US
[80] 		US
World
[81]
2022 Indigo[82] 2 26 19 4 67 12 55 45 3 1

Mixtape[edytuj | edytuj kod]

Rok Dane dot. albumu Najwyższa pozycja
AUS CAN IRE ITA NLD NOR SWE UK
Down. 		US
2015 RM – – – – – – – – –
2018 mono. 36 22 37[86] 51 29 17[87] 28 2 26
"–" oznacza, że wydawnictwo nie było notowane.

Single[edytuj | edytuj kod]

Rok Tytuł Artyści Album
2015 „BuckuBucku” (kor. 부끄부끄) MFBTY feat. EE, Rap Monster & Dino-J WondaLand
"ProMeTheUs" Yankie feat. Dok2, Juvie Train, Double K, Topbob, Don Mills, RM Andre
„U” Primary feat. Kwon Jin-ah & Rap Monster 2
"Fantastic" RM feat. Mandy Ventrice Fantastic Four (2015)
2017 „Gajah” (kor. 코끼리) Gaeko feat. Rap Monster –
„Change” RM, Wale –
„Champion (Remix)” Fall Out Boy feat. RM Mania
„Always” RM –
„4 O’Clock” RM, V
2018 „Ddaeng” (땡 (Ddaeng)) RM, Suga, J-Hope

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b BTS' Rap Monster Changes Stage Name to RM [online], billboard.com [dostęp 2017-11-14] (ang.).
  2. ↑ Profile. Big Hit Entertainment. [dostęp 2017-03-04]. (kor.).
  3. ↑ Ho-jik Kim: 방탄소년단(BTS) RM-슈가, 서울시 홍보대사 소감 “대한민국 대표라는 마음에 영광”. topstarnews.net, 2017-12-10. [dostęp 2021-04-08]. (kor.).
  4. ↑ Herman Tamar: Get To Know BTS: Rap Monster. Billboard. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  5. ↑ Jae-Ha Kim: BTS's Rap Monster talks travel. chicagotribune.com. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e f g h i j Myeong-seon Song힙합하다 1: 한국, 힙합 그리고 삶 [Let's Do Hip Hop: Korea, Hip Hop, and Life] (2016)
  7. ↑ Baek Su-jeong: Bulletproof Boys, what is your dream? (interview). tenasia.hankyung.com, 2013-10-15. [dostęp 2021-04-08]. (kor.).
  8. ↑ Cuvism Magazine - 방탄소년단 - 가수. cuvismmag.com, 2013-12-20. [dostęp 2021-04-08].
  9. ↑ (INTERVIEW) Bangtan Boys. Cuvism Magazine. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).
  10. ↑ #BTS Rap Monster's TOEIC Official Score Certificate as seen on the premier of Problematic Men.. Twitter. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).
  11. ↑ a b c Rap Monster Is Proving Assumptions About Korean Idol Rappers Wrong. noisey.vice.com. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).
  12. ↑ a b Jennifer Drysdale: BTS Answers Fans' Biggest Burning Questions -- And RM Reveals Why He Changed His Name From Rap Monster!. Entertainment Tonight. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  13. ↑ Min-hye Jang: Sleepy "BTS Rap Monster, I'll dig... There is an unofficial sound recording before debut" (Interview). stoo.asiae.co.kr, 8 września 2017. [dostęp 2021-04-08].
  14. ↑ Cha Woo-jin: (아이돌 메이커) 피독 프로듀서 | 무대에 맞춘 음악을 만드는. weiv.co.kr, 2013-11-29. [dostęp 2021-04-08]. (kor.).
  15. ↑ a b Crystal Tai: Meet the K-pop stars: BTS’ RM, formerly known as Rap Monster. South China Morning Post, 2018-04-14. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  16. ↑ Tisa Ajeng: Meski Jadwal Super Sibuk, Ternyata BTS Telah Mendaftar Kuliah di Kampus ini, Bareng-bareng Loh!. TribunStyle.com. [dostęp 2021-04-08]. (indonez.).
  17. ↑ Hwang Hye-jin: 방탄소년단 측 “RM·슈가·제이홉 지난해 대학원 입학, 지민·뷔 9월 입학 예정”(공식). entertain.naver.com. [dostęp 2021-04-08]. (kor.).
  18. ↑ Bangtan Boys 방탄소년단 Revolutionize KPop. The Daily Dot, 2016-05-12. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  19. ↑ Get To Know BTS: J-Hope. Billboard. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  20. ↑ 10 K-Pop Videos for LGBTQ Pride Month. Billboard. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  21. ↑ (Video) BTS Rides the School Bus in Making of ‘No More Dream’. mwave.interest.me, 2015-10-05. [dostęp 2021-04-08].
  22. ↑ Cory Lee: BTS to Drop 1st mini-album Next Month. TENASIA, 2013-08-29. [dostęp 2021-04-08]. (kor.).
  23. ↑ Tara Manion: What Can We Expect from BTS' "Dark & Wild"?. KultScene, 2014-08-10. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  24. ↑ Blanca Méndez: What Will Korea's Hottest New Rap Group Learn About Hip-Hop from Coolio on Their Trip to America?. vice.com. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  25. ↑ a b c Kim Bong-hyun: 랩몬스터 | '욕하기 위해서라도 믹스테잎을 꼭 들어주시면 좋겠다'. hiphopplaya.com, 2015-11-17. [dostęp 2021-04-08].
  26. ↑ a b c 워렌지(Warren G) '한국 팬의 존재를 더 빨리 알지 못해 아쉽다'. hiphopplaya.com. [dostęp 2021-04-08].
  27. ↑ BTS′ Rap Monster and Warren G Call Out All the Haters in ′P.D.D′ MV. mwave.interest.me, 2016-07-22. [dostęp 2021-04-08].
  28. ↑ MFBTY Breaks It Down with EE, BTS′ Rap Monster and Dino-J in ′Buckubucku′ MV | Mwave. mwave.interest.me, 2016-07-22. [dostęp 2021-04-08].
  29. ↑ Dazed, Korean rap is your new favourite thing [online], Dazed, 21 kwietnia 2015 [dostęp 2021-04-08] (ang.).
  30. ↑ Sora Ghim, BNTNews- The ‘Problematic Men’ Show Their Real Selves [online], BNTNews UK, 25 lutego 2015 [dostęp 2021-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-09].
  31. ↑ Hyun-min Park, Block B Park Kyung joins Problematic Men "I'll fill the empty Rap Mon seat" [online], entertain.naver.com, 27 sierpnia 2015 [dostęp 2021-04-08] (kor.).
  32. ↑ The 50 Best Hip-Hop Albums of 2015 [online], Spin, 16 grudnia 2015 [dostęp 2021-04-08].
  33. ↑ 이지석, 랩몬스터, 마블 원작 '판타스틱4' 콜라보 음원 '판타스틱' 4일 발매 [online], 스포츠서울, 1 sierpnia 2015 [dostęp 2021-04-08].
  34. ↑ 방시혁·랩몬스터, 옴므 신곡 지원사격..30일 '딜레마' 발표 [online], star.mt.co.kr, 25 sierpnia 2016 [dostęp 2021-04-08] (kor.).
  35. ↑ Herman Tamar, Wale & BTS' Rap Monster Team Up for Politically Tinged 'Change': Watch [online], Billboard, 20 marca 2017 [dostęp 2021-04-08] (ang.).
  36. ↑ Chris Mench, Wale & South Korean MC Rap Monster Demand “Change” On Their Political Collab [online], Genius, 21 marca 2017 [dostęp 2021-04-08] (ang.).
  37. ↑ Vasti Marra Pinera, BTS News: Rap Monster To Do A Collab With Rapper Wale? [online], iTech Post, 22 listopada 2016 [dostęp 2021-04-08] (ang.).
  38. ↑ BTS Talk Writing Process, Choreography & Wale Collaboration w/ @RobertHerrera3. [dostęp 2021-04-08].
  39. ↑ Jae-Hwan Park, 개코의 개성과 랩몬스터의 피처링, '코끼리' [online], entertain.naver.com, 5 kwietnia 2017 [dostęp 2021-04-08] (kor.).
  40. ↑ Caitlin Kelley, "RM From BTS Featured on Fall Out Boy 'Champion' Remix Out Tonight", „Billboard”, 14 grudnia 2017.
  41. ↑ Bubbling Under Hot 100 Chart [online], Billboard [dostęp 2021-04-08].
  42. ↑ Emerging Artists Chart [online], Billboard [dostęp 2021-04-08].
  43. ↑ Jeff Benjamin, BTS' RM Hits the Bubbling Under Hot 100, Rock Charts & More With Fall Out Boy Remix [online], Billboard [dostęp 2021-04-08] (ang.).
  44. ↑ Hye-jin Hwang, "방탄소년단 RM, 23일 두번째 믹스테이프 발표 '혼네·넬 참여'[뮤직와치]" [online], 21 października 2018.
  45. ↑ Xander Zelnner, RM Of BTS Rules Emerging Artists Chart, Billie Eilish Rises to No. 2 [online], Billboard, 31 października 2018 [dostęp 2021-04-08] (ang.).
  46. ↑ Crystal Bell, BTS’ RM Just Dropped His Solo Playlist 'Mono' And It’s Like Free Therapy [online], MTV News, 22 października 2018 [dostęp 2021-04-08] (ang.).
  47. ↑ Kevan Kenney, Honne on Their New Album, 'Love Me/Love Me Not' [online], 28 czerwca 2018 [dostęp 2021-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-30].
  48. ↑ Jung-ho Lee, 타이거JK "RM과 함께한 'Timeless', 가장 멋진 음악 중 하나"(인터뷰③)[스타메이커] [online], entertain.naver.com [dostęp 2021-04-08] (kor.).
  49. ↑ Lee Jin-wook: 방탄소년단 RM, 英 듀오 혼네와 협업. (kor.).
  50. ↑ Daly Rhian: Honne tease release date for new collaboration with BTS' RM. nme.com, 2019-03-25. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  51. ↑ Qian Gao: 音乐人Eric周兴哲畅谈自由心得 多曲风联动榜单-千龙网·中国首都网. ent.qianlong.com. [dostęp 2021-04-08]. (chiń.).
  52. ↑ Glenn Rowley: BTS A.R.M.Y. Reacts to 'Map Of The Soul: Persona' Trailer: 'A Masterpiece'. Billboard, 27 marca 2019 r.. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  53. ↑ BTS Chart History. Billboard. [dostęp 2021-04-08].
  54. ↑ Zach Seemayer: Lil Nas X Teams Up With BTS' RM for New Remix 'Seoul Town Road'. Entertainment Tonight. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  55. ↑ Puah Ziweh: Listen to Lil Nas X’s epic ‘Old Town Road’ remix with RM of BTS. nme.com, 2019-07-25. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  56. ↑ 윤하, 새 앨범 타이틀곡은 ‘먹구름’…방탄소년단 RM과 협업도(공식). n.news.naver.com. [dostęp 2021-04-08]. (kor.).
  57. ↑ Korean singer-songwriter eAeon unveils '그러지마 Don't' featuring BTS' RM – watch [online], Korean singer-songwriter eAeon unveils '그러지마 Don't' featuring BTS' RM – watch | Bandwagon | Music media championing and spotlighting music in Asia., 30 kwietnia 2021 [dostęp 2024-01-06] (ang.).
  58. ↑ Rolling Stone, Hear BTS Member RM's New Solo Song 'Bicycle' [online], Rolling Stone, 6 czerwca 2021 [dostęp 2024-01-06] (ang.).
  59. ↑ Balming Tiger and BTS' RM release sensual track 'SEXY NUKIM' — listen [online], Balming Tiger and BTS' RM release sensual track 'SEXY NUKIM' — listen | Bandwagon | Music media championing and spotlighting music in Asia., 1 września 2022 [dostęp 2024-01-06] (ang.).
  60. ↑ BTS' RM Partners With So!YoON on Single, "Smoke Sprite" [online], Hypebae, 14 marca 2023 [dostęp 2024-01-06].
  61. ↑ MiTien, Colde ujawnia fragment teledysku do 'Don't Ever Say Love Me' feat. RM z BTS [online], K-POP LIVE POLSKA, 27 maja 2023 [dostęp 2024-01-06] (pol.).
  62. ↑ (INTERVIEW) Even if You say Bad things, I really hope you would listen to the mixtape. tumblr.com. [dostęp 2017-03-04]. Cytat: If I comment from an artist and a producer point of view, Rap Monster is one of the best rappers I know. The way he delivers his rap is outstanding (ang.).
  63. ↑ Tiger JK Credits Rap Monster for Changing His Views on Idols. soompi.com. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).
  64. ↑ Zico and Rap Monster Immortalized in Korean Hip Hop Book. onehallyu.com. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).
  65. ↑ The New New: 10 Korean Rappers You Should Know. XXL. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).
  66. ↑ Gallup Korea Daily Opinion: 2018년 올해를 빛낸 가수와 가요 - 최근 12년간 추이 포함. Gallup Korea Daily Opinion, 2018-12-18. [dostęp 2021-04-08]. (kor.).
  67. ↑ 한국갤럽조사연구소. gallup.co.kr. [dostęp 2021-04-08]. (kor.).
  68. ↑ Kim Ji-won: '대중문화예술상' BTS, 문화훈장 화관 최연소 수훈...유재석부터 故 김주혁까지 '영광의 얼굴들' (종합). entertain.naver.com. [dostęp 2021-04-08]. (kor.).
  69. ↑ 방탄소년단 RM·제이홉, 한음저협 정회원 승격. newsis.com, 2020-01-22. [dostęp 2021-04-08]. (kor.).
  70. ↑ BTS's RM donates 100 million won for preservation, restoration of Korean artifacts [online], koreajoongangdaily.joins.com, 15 września 2022 [dostęp 2024-01-06] (ang.).
  71. ↑ BTS' RM Donates Rs 61 Lakh To South Korea's National Forensic Service. ARMY Cheer 'Namjoon For President' [online], TimesNow, 27 września 2023 [dostęp 2024-01-06] (ang.).
  72. ↑ Najwyższa pozycja na wykresie Circle:
  73. ↑ Najwyższa pozycja na wykresie ARIA:
    • Indigo. aria.com.au. [dostęp 2023-01-22]. (ang.).
  74. ↑ Najwyższa pozycja na wykresie Billboard Canadian Albums:
    • Indigo. billboard. [dostęp 2023-01-22]. (ang.).
  75. ↑ Najwyższa pozycja na wykresie Billboard Japan:
    • Indigo. billboard-japan. [dostęp 2023-01-22]. (jap.).
  76. ↑ Discografie RM. dutchcharts.nl. [dostęp 2023-01-22]. (niderl.).
  77. ↑ Najwyższa pozycja na wykresie NZ Top 40 Albums Chart:
    • Indigo. nztop40.co.nz. [dostęp 2023-01-22]. (ang.).
  78. ↑ Najwyższa pozycja na wykresie Sverigetopplistan:
    • Indigo. swedishcharts.com. [dostęp 2023-01-22]. (ang.).
  79. ↑ RM | full Official Chart History. officialcharts. [dostęp 2023-01-22]. (ang.).
  80. ↑ Najwyższa pozycja na wykresie Billboard 200:
    • Indigo. billboard. [dostęp 2023-01-22]. (ang.).
  81. ↑ Najwyższa pozycja na wykresie US World Albums:
    • Indigo. billboard. [dostęp 2023-01-22]. (ang.).
  82. ↑ aiky: RM - Indigo | Recenzja. podprogiem.pl. [dostęp 2023-03-23]. (pol.).
  83. ↑ sprzedaż albumu:
  84. ↑ 月間　アルバムランキング 2022年12月度. oricon. [dostęp 2023-01-22]. (jap.).
  85. ↑ sprzedaż albumu:
  86. ↑ Irish Albums Chart: 26 October 2018. irma.ie. [dostęp 2018-10-30]. (ang.).
  87. ↑ VG-lista – Topp 40 Album uke 43, 2018. vglista.no. [dostęp 2018-10-30]. (norw.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=RM_(raper)&oldid=72640769”