Puchar Ligi Szkockiej w piłce nożnej

Puchar Ligi Szkockiej
Scottish League Cup
Ilustracja
Finał Pucharu Ligi Szkockiej w 2012 roku pomiędzy Celtikiem i Kilmarnock.
2023/2024
Państwo

 Szkocja

Dyscyplina

piłka nożna

Organizator rozgrywek

SPFL

Data założenia

1946

Rozgrywki
Liczba drużyn

42

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Rangers (1946/47)

Obecny zwycięzca

Rangers (2023/24)

Najwięcej zwycięstw

Rangers (28)

Strona internetowa

Puchar Ligi Szkockiej (ang. Scottish League Cup) – cykliczne piłkarskie rozgrywki pucharowe w Szkocji, utworzone w 1946 r. na podobieństwo Pucharu Szkocji, w których mogą uczestniczyć wyłącznie szkockie drużyny klubów Scottish Professional Football League. Organizatorem zmagań jest Szkocki Związek Piłki Nożnej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki Pucharu Ligi Szkockiej sięgają roku 1940, kiedy rozgrywano Południowy Puchar Ligi, który rozgrywany był jedynie w czasie wojny i tylko na arenie regionalnej.

Pierwsza edycja oficjalnego Pucharu Ligi odbyła się w sezonie 1946/1947 i zakończyła się triumfem Rangers F.C., którzy pokonali Aberdeen F.C. 4:0[1]. Jednakże Aberdeen nadal zaliczają swoje zwycięstwo w sezonie 1945/1946 w Południowym Pucharze Ligi.

Sponsorzy[edytuj | edytuj kod]

Puchar Ligi Szkockiej z powodów sponsorskich znany był pod różnymi nazwami:

Format[edytuj | edytuj kod]

Na przestrzeni lat format turnieju zmieniał się, zawsze utrzymując najpierw fazę grupową, a następnie fazę pucharową. Rozgrywki te były popularne w pierwszych dekadach swojego istnienia, kiedy to drużyny były podzielone na 8 lub 9 grup, w których grało po 4, 5 drużyn. Drużyny były podzielone na koszyki, dzięki czemu najlepsze 16 zespołów Dywizji 1 tworzyły pierwsze cztery grupy, a to oznaczało, że najlepsza czwórka trafiała w ćwierćfinałach na niżej notowanych rywali.

Przed 1981 rokiem remis w finale (po dogrywce) spowodował, że mecz został powtórzony w późniejszym terminie. Od finału z 1981 r. wynik zawsze rozstrzygany był w danym dniu, z rzutami karnymi, jeśli były wymagane, po dogrywce.

We wcześniejszych latach 80., fazy grupowe rozgrywane były na samym początku sezonu, natomiast potem rozgrywana była faza pucharowa na zasadzie dwumeczu. Spotkało się to ze sporą krytyką ze strony kibiców.

W połowie lat 80. zrezygnowano z zasady dwumeczu, finał rozgrywany był już w okresie Świąt Bożego Narodzenia.

Rozgrywki Pucharu Ligi Szkockiej odbywają się systemem play-off (przegrywający odpada). W przypadku, gdy mecz zakończy się remisem, rozgrywa się dogrywkę i ewentualne rzuty karne. Mecze półfinałowe i finał odbywają się na Hampden Park w Glasgow. W pierwszej rundzie (sierpień) udział bierze wszystkie 30 klubów z Scottish Football League oraz dwa najsłabsze z Scottish Premier League. W drugiej rundzie, rozgrywanej także w sierpniu dołączają do nich 4 drużyny SPL, które nie grają w europejskich pucharach. Od trzeciej rundy (wrzesień) zaczynają pozostałe ekipy SPL.

Od sezonu 1999/2000 półfinały i finał zaczęto rozgrywać wiosną, aby nie kolidować z terminami UEFA.

Zwycięzcy i finaliści[edytuj | edytuj kod]

Sezon K T Zwycięzca Wynik Finalista Data, miejsce Br. Król strzelców Uwagi
Puchar Ligi Szkockiej (ang. Scottish League Cup)
1946/47     1 Rangers 4:0 Aberdeen 5.04.1947, Hampden Park, Glasgow, 82.700 30 klubów, 8 gr.
1947/48     1 East Fife (II) 0:0 pd. Falkirk 25.10.1947, Hampden Park, Glasgow, 53.785 32 kluby, 8 gr.
4:1 (powt.) 1.11.1947, Hampden Park, Glasgow, 31.000
1948/49     2 Rangers 2:0 Raith Rovers (II) 12.03.1949, Hampden Park, Glasgow, 57.450 32 kluby, 8 gr.
1949/50     2 East Fife 3:0 Dunfermline Athletic (II) 29.10.1949, Hampden Park, Glasgow, 39.744 32 kluby, 8 gr.
1950/51     1 Motherwell 3:0 Hibernian 28.10.1950, Hampden Park, Glasgow, 64.074 32 kluby, 8 gr.
1951/52     1 Dundee 3:2 Rangers 27.10.1951, Hampden Park, Glasgow, 92.325 32 kluby, 8 gr.
1952/53     2 Dundee 2:0 Kilmarnock (II) 25.10.1952, Hampden Park, Glasgow, 51.830 32 kluby, 8 gr.
1953/54     3 East Fife 3:2 Partick Thistle 24.10.1953, Hampden Park, Glasgow, 38.529 32 kluby, 8 gr.
1954/55     1 Heart of Midlothian 4:2 Motherwell 23.10.1954, Hampden Park, Glasgow, 55.640 32 kluby, 8 gr.
1955/56     1 Aberdeen 2:1 St. Mirren 22.10.1955, Hampden Park, Glasgow, 44.106 37 klubów, 9 gr.
1956/57     1 Celtic 0:0 pd. Partick Thistle 27.10.1956, Hampden Park, Glasgow, 59.000 37 klubów, 9 gr.
3:0 (powt.) 31.10.1956, Hampden Park, Glasgow, 31.000
1957/58     2 Celtic 7:1 Rangers 19.10.1957, Hampden Park, Glasgow, 82.293 37 klubów, 9 gr.
1958/59     2 Heart of Midlothian 5:1 Partick Thistle 25.10.1958, Hampden Park, Glasgow, 59.690 37 klubów, 9 gr.
1959/60     3 Heart of Midlothian 2:1 Third Lanark 24.10.1959, Hampden Park, Glasgow, 57.994 37 klubów, 9 gr.
1960/61     3 Rangers 2:0 Kilmarnock 29.10.1960, Hampden Park, Glasgow, 82.063 37 klubów, 9 gr.
1961/62     4 Rangers 1:1 pd. Heart of Midlothian 28.10.1961, Hampden Park, Glasgow, 88.000 37 klubów, 9 gr.
3:1 (powt.) 18.12.1961, Hampden Park, Glasgow, 47.500
1962/63     4 Heart of Midlothian 1:0 Kilmarnock 27.10.1962, Hampden Park, Glasgow, 51.000 37 klubów, 9 gr.
1963/64     5 Rangers 5:0 Morton (II) 26.10.1963, Hampden Park, Glasgow, 105.907 37 klubów, 9 gr.
1964/65     6 Rangers 2:1 Celtic 24.10.1964, Hampden Park, Glasgow, 91.423 37 klubów, 9 gr.
1965/66     3 Celtic 2:1 Rangers 23.10.1965, Hampden Park, Glasgow, 107.609 37 klubów, 9 gr.
1966/67     4 Celtic 1:0 Rangers 29.10.1966, Hampden Park, Glasgow, 94.532 38 klubów, 9 gr.
1967/68     5 Celtic 5:3 Dundee 28.10.1967, Hampden Park, Glasgow, 70.000 37 klubów, 9 gr.
1968/69     6 Celtic 6:2 Hibernian 5.04.1969, Hampden Park, Glasgow, 74.240 37 klubów, 9 gr.
1969/70     7 Celtic 1:0 St. Johnstone 25.10.1969, Hampden Park, Glasgow, 73.067 37 klubów, 9 gr.
1970/71     7 Rangers 1:0 Celtic 24.10.1970, Hampden Park, Glasgow, 106.263 37 klubów, 9 gr.
1971/72     1 Partick Thistle 4:1 Celtic 23.10.1971, Hampden Park, Glasgow, 62.740 37 klubów, 9 gr.
1972/73     1 Hibernian 2:1 Celtic 9.12.1972, Hampden Park, Glasgow, 71.696 37 klubów, 9 gr.
1973/74     3 Dundee 1:0 Celtic 15.12.1973, Hampden Park, Glasgow, 27.924 37 klubów, 9 gr.
1974/75     8 Celtic 6:3 Hibernian 26.10.1974, Hampden Park, Glasgow, 53.848 38 klubów, 9 gr.
1975/76     8 Rangers 1:0 Celtic 25.10.1975, Hampden Park, Glasgow, 58.806 38 klubów, 9 gr.
1976/77     2 Aberdeen 2:1 pd. Celtic 6.11.1976, Hampden Park, Glasgow, 69.707 38 klubów, 9 gr.
1977/78     9 Rangers 2:1 pd. Celtic 18.03.1978, Hampden Park, Glasgow, 60.168 38 klubów, s.puch.
1978/79     10 Rangers 2:1 Aberdeen 31.03.1979, Hampden Park, Glasgow, 54.000 38 klubów, s.puch.
1979/80     1 Dundee United 0:0 pd. Aberdeen 8.12.1979, Hampden Park, Glasgow, 27.173 6 Szkocja Paul Sturrock 38 klubów, s.puch.
3:0 (powt.) 12.12.1979, Dens Park, Dundee, 28.933
1980/81     2 Dundee United 3:0 Dundee (II) 6.12.1980, Dens Park, Dundee, 24.466 9 Szkocja Paul Sturrock 38 klubów, s.puch.
1981/82     11 Rangers 2:1 Dundee United 28.11.1981, Hampden Park, Glasgow, 53.777 6 Szkocja Gordon Strachan 38 klubów, 9 gr.
1982/83     9 Celtic 2:1 Rangers 4.12.1982, Hampden Park, Glasgow, 55.572 13 Szkocja Charlie Nicholas 38 klubów, 9 gr.
1983/84     12 Rangers 3:2 pd. Celtic 25.03.1984, Hampden Park, Glasgow, 66.369 9 Szkocja Ally McCoist 38 klubów, s.puch.
1984/85     13 Rangers 1:0 Dundee United 28.10.1984, Hampden Park, Glasgow, 44.698 5 Szkocja Ally McCoist 38 klubów, s.puch.
1985/86     3 Aberdeen 3:0 Hibernian 27.10.1985, Hampden Park, Glasgow, 40.061 38 klubów, s.puch.
1986/87     14 Rangers 2:1 Celtic 26.10.1986, Hampden Park, Glasgow, 74.219 38 klubów, s.puch.
1987/88     15 Rangers 3:3 pd.
(k. 5:3)
Aberdeen 25.10.1987, Hampden Park, Glasgow, 71.961 6 Szkocja Ally McCoist 38 klubów, s.puch.
1988/89     16 Rangers 3:2 Aberdeen 23.10.1988, Hampden Park, Glasgow, 72.122 38 klubów, s.puch.
1989/90     4 Aberdeen 2:1 pd. Rangers 22.10.1989, Hampden Park, Glasgow, 61.190 38 klubów, s.puch.
1990/91     17 Rangers 2:1 pd. Celtic 28.10.1990, Hampden Park, Glasgow, 62.817 38 klubów, s.puch.
1991/92     2 Hibernian 2:0 Dunfermline Athletic 27.10.1991, Hampden Park, Glasgow, 40.377 38 klubów, s.puch.
1992/93     18 Rangers 2:1 pd. Aberdeen 25.10.1992, Hampden Park, Glasgow, 54.298 8 Szkocja Ally McCoist 38 klubów, s.puch.
1993/94     19 Rangers 2:1 Hibernian 24.10.1993, Celtic Park, Glasgow, 47.632 38 klubów, s.puch.
1994/95     1 Raith Rovers (II) 2:2 pd.
(k. 6:5)
Celtic 27.11.1994, Ibrox Stadium, Glasgow, 45.384 40 klubów, s.puch.
1995/96     5 Aberdeen 2:0 Dundee (II) 26.11.1995, Hampden Park, Glasgow, 33.096 40 klubów, s.puch.
1996/97     20 Rangers 4:3 Heart of Midlothian 24.11.1996, Celtic Park, Glasgow, 48.559 40 klubów, s.puch.
1997/98     10 Celtic 3:0 Dundee United 30.11.1997, Ibrox Stadium, Glasgow, 49.305 5 Szkocja Gary McSwegan 40 klubów, s.puch.
1998/99     21 Rangers 2:1 St. Johnstone 29.11.1998, Celtic Park, Glasgow, 45.533 40 klubów, s.puch.
1999/00     11 Celtic 2:0 Aberdeen 19.03.2000, Hampden Park, Glasgow, 50.073 40 klubów, s.puch.
2000/01     12 Celtic 3:0 Kilmarnock 18.03.2001, Hampden Park, Glasgow, 48.830 5 Szwecja Henrik Larsson 42 kluby, s.puch.
2001/02     22 Rangers 4:0 Ayr United (II) 17.03.2002, Hampden Park, Glasgow, 50.076 42 kluby, s.puch.
2002/03     23 Rangers 2:1 Celtic 16.03.2003, Hampden Park, Glasgow, 52.000 42 kluby, s.puch.
2003/04     1 Livingston 2:0 Hibernian 14.03.2004, Hampden Park, Glasgow, 45.500 4 Szkocja Stephen Dobbie 42 kluby, s.puch.
2004/05     24 Rangers 5:1 Motherwell 20.03.2005, Hampden Park, Glasgow, 50.182 42 kluby, s.puch.
2005/06     13 Celtic 3:0 Dunfermline Athletic 19.03.2006, Hampden Park, Glasgow, 50.090 42 kluby, s.puch.
2006/07     3 Hibernian 5:1 Kilmarnock 18.03.2007, Hampden Park, Glasgow, 52.000 42 kluby, s.puch.
2007/08     25 Rangers 2:2 pd.
(k. 3:2)
Dundee United 16.03.2008, Hampden Park, Glasgow, 50.019 5 Szkocja Kris Boyd 42 kluby, s.puch.
2008/09     14 Celtic 2:0 pd. Rangers 15.03.2009, Hampden Park, Glasgow, 51.193 42 kluby, s.puch.
2009/10     26 Rangers 1:0 St. Mirren 21.03.2010, Hampden Park, Glasgow, 44.538 42 kluby, s.puch.
2010/11     27 Rangers 2:1 pd. Celtic 20.03.2011, Hampden Park, Glasgow, 51.181 5 Irlandia Anthony Stokes 42 kluby, s.puch.
2011/12     1 Kilmarnock 1:0 Celtic 18.03.2012, Hampden Park, Glasgow, 49.572 42 kluby, s.puch.
2012/13     1 St. Mirren 3:2 Heart of Midlothian 17.03.2013, Hampden Park, Glasgow, 44.036 42 kluby, s.puch.
2013/14     6 Aberdeen 0:0 pd.
(k. 4:2)
Inverness 16.03.2014, Celtic Park, Glasgow, 51.143 42 kluby, s.puch.
2014/15     15 Celtic 2:0 Dundee United 15.03.2015, Hampden Park, Glasgow, 49.259 4 Szwecja John Guidetti,
Irlandia Adam Rooney
42 kluby, s.puch.
2015/16     1 Ross County 2:1 Hibernian (II) 13.03.2016, Hampden Park, Glasgow, 38.796 4 Irlandia Północna Liam Boyce,
Szkocja Jason Cummings,
Maroko Faissal El Bakhtaoui
42 kluby, s.puch.
2016/17     16 Celtic 3:0 Aberdeen 27.11.2016, Hampden Park, Glasgow, 49.629 7 Anglia Martyn Waghorn 44 kluby, 8 gr.
2017/18     17 Celtic 2:0 Motherwell 26.11.2017, Hampden Park, Glasgow, 49.483 8 Szkocja Simon Murray 44 kluby, 8 gr.
2018/19     18 Celtic 1:0 Aberdeen 2.12.2018, Hampden Park, Glasgow, 50.936 9 Szkocja Lawrence Shankland 44 kluby, 8 gr.
2019/20     19 Celtic 1:0 Rangers 8.12.2019, Hampden Park, Glasgow, 51.117 5 Szwajcaria Florian Kamberi,
Szkocja Kevin Nisbet
44 kluby, 8 gr.
2020/21     1 St. Johnstone 1:0 Livingston 28.02.2021, Hampden Park, Glasgow, 0,000 7 Szkocja Alan Forrest 44 kluby, 8 gr.
2021/22     20 Celtic 2:1 Hibernian 19.12.2021, Hampden Park, Glasgow, 48.540 6 Szkocja Ally Roy 45 klubów, 8 gr.
2022/23     21 Celtic 2:1 Rangers 26.02.2023, Hampden Park, Glasgow, 49.529 4 Holandia Vicente Besuijen,
Irlandia Conor Sammon,
Szkocja Alex Jakubiak,
Szkocja Oli Shaw,
Kenia Jonah Ayunga
45 klubów, 8 gr.

Uwagi:

  • wytłuszczono i kursywą oznaczone zespoły, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju (dublet),
  • wytłuszczono zespoły, które zdobyły mistrzostwo kraju,
  • kursywą oznaczone zespoły, które zdobyły Puchar kraju.
  • (II) oznaczone zespoły, które w danym sezonie występowały na drugim poziomie ligowym.

Statystyka[edytuj | edytuj kod]

Klasyfikacja według klubów[edytuj | edytuj kod]

W dotychczasowej historii finałów o Puchar Ligi Szkockiej na podium oficjalnie stawało w sumie 22 drużyny. Liderem klasyfikacji jest Rangers, który zdobył trofeum 28 razy.

Stan na 17.12.2023

Lp. Klub Zdobywca Finalista Zwycięskie sezony Przegrane finały
1. Rangers 28 9 1946/47, 1948/49, 1960/61, 1961/62, 1963/64, 1964/65, 1970/71, 1975/76, 1977/78, 1978/79, 1981/82, 1983/84, 1984/85, 1986/87, 1987/88, 1988/89, 1990/91, 1992/93, 1993/94, 1996/97, 1998/99, 2001/02, 2002/03, 2004/05, 2007/08, 2009/10, 2010/11, 2023/24 1951/52, 1957/58, 1965/66, 1966/67, 1982/83, 1989/90, 2008/09, 2019/20, 2022/23
2. Celtic F.C. 21 15 1956/57, 1957/58, 1965/66, 1966/67, 1967/68, 1968/69, 1969/70, 1974/75, 1982/83, 1997/98, 1999/00, 2000/01, 2005/06, 2008/09, 2014/15, 2016/17, 2017/18, 2018/19, 2019/20, 2021/22, 2022/23 1964/65, 1970/71, 1971/72, 1972/73, 1973/74, 1975/76, 1976/77, 1977/78, 1983/84, 1986/87, 1990/91, 1994/95, 2002/03, 2010/11, 2011/12
3. Aberdeen 6 10 1955/56, 1976/77, 1985/86, 1989/90, 1995/96, 2013/14 1946/47, 1978/79, 1979/80, 1987/88, 1988/89, 1992/93, 1999/00, 2016/17, 2018/19, 2023/24
4. Heart of Midlothian 4 3 1954/55, 1958/59, 1959/60, 1962/63 1961/62, 1996/97, 2012/13
5. Hibernian 3 8 1972/73, 1991/92, 2006/07 1950/51, 1968/69, 1974/75, 1985/86, 1993/94, 2003/04, 2015/16, 2021/22
6. Dundee F.C. 3 3 1951/52, 1952/53, 1973/74 1967/68, 1980/81, 1995/96
7. East Fife 3 0 1947/48, 1949/50, 1953/54
8. Dundee United 2 5 1979/80, 1980/81 1981/82, 1984/85, 1997/98, 2007/08, 2014/15
9. Kilmarnock 1 5 2011/12 1952/53, 1960/61, 1962/63, 2000/01, 2006/07
10. Motherwell 1 3 1950/51 1954/55, 2004/05, 2017/18
Partick Thistle 1 3 1971/72 1953/54, 1956/57, 1958/59
12. St. Johnstone 1 2 2020/21 1969/70, 1998/99
St. Mirren 1 2 2012/13 1955/56, 2009/10
14. Livingston 1 1 2003/04 2020/21
Raith Rovers 1 1 1994/95 1948/49
16. Ross County 1 0 2015/16
17. Dunfermline Athletic 0 3 1949/50, 1991/92, 2005/06
18. Falkirk 0 1 1947/48
Third Lanark 0 1 1959/60
Morton 0 1 1963/64
Ayr United 0 1 2001/02
Inverness F.C. 0 1 2013/14

Klasyfikacja według miast[edytuj | edytuj kod]

Stan na 3.04.2023.

Miasto Liczba tytułów Kluby
Glasgow
49
Rangers (27), Celtic (21), Partick Thistle (1)
Edinburgh
7
Heart of Midlothian (4), Hibernian (3)
Aberdeen
6
Aberdeen (6)
Dundee
5
Dundee (3), Dundee United (2)
Methil
3
East Fife (3)
Dingwall
1
Ross County (1)
Kilmarnock Kilmarnock (1)
Kirkcaldy Raith Rovers (1)
Livingston Livingston (1)
Motherwell Motherwell (1)
Paisley St. Mirren (1)
Perth St. Johnstone (1)

Europejskie puchary[edytuj | edytuj kod]

Do 1995 roku zwycięzca Pucharu Ligi Szkockiej uzyskiwał awans do Pucharu UEFA, mimo że ten przywilej należał się zwykle za zwycięstwo w lidze bądź Pucharze Szkocji. Oznaczało to także, że w europejskich pucharach Szkocję mogły reprezentować kluby z niższych lig. Ostatnim tego typu przykładem jest Raith Rovers. Zespół wystąpił dzięki Pucharowi Ligi Szkockiej w Pucharze UEFA, mimo że występował wówczas w First Division. Obecnie, w związku z małą ilością miejsc Szkocji w pucharach, zwycięzca Pucharu Ligi Szkockiej nie uzyskuje możliwości gry w jakichkolwiek międzynarodowych rozgrywkach.

Media[edytuj | edytuj kod]

Transmisje telewizyjne[edytuj | edytuj kod]

Mecze Pucharu Ligi Szkockiej pokazuje na żywo BT Sport w Wielkiej Brytanii i Irlandii. Transmisje w Australii nadaje BeIN Sport. W 2009 finał pokazany był w SBS z powodu braku miejsca w ramówce Setanty, która wcześniej nadawała transmisje w Australii.

Po ogłoszeniu nowego formatu w sezonie 2016/17, prawa pokazywania meczów w pucharze ligi szkockiej zostały przyznane BT Sport.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ​Scottish League Cup Betting 1946/47. soccerbase.com. [dostęp 2023-04-03]. (ang.).
  2. Scottish League Cup sponsor boost. BBC Sport, 200-9-01-07. [dostęp 2013-09-17]. (ang.).
  3. Scottish Government crime seizures to fund League Cup. BBC Sport, 2011-03-21. [dostęp 2013-09-17]. (ang.).
  4. Scottish League Cup finds sponsor for final stages. [dostęp 2020-02-02].
  5. Scottish League Cup: Energy firm Utilita agree sponsorship deal. [dostęp 2020-02-02].
  6. £1m Scottish League Cup sponsorship deal agreed with Betfred. [dostęp 2020-02-02].
  7. Premier Sports to sponsor League Cup. spfl.co.uk. [dostęp 2023-04-03].
  8. Press Release: Viaplay Cup. spfl.co.uk. [dostęp 2023-04-03].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]