Przekop Talowskiego i wiadukt kolejowy
 nr rej. A-597 z 15 listopada 1977[1] | |
 Przekop Talowskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy | 1896 |
| Ukończenie budowy | marzec 1898 |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°03′53″N 19°56′51″E/50,064722 19,947500 | |
Przekop Talowskiego i wiadukt kolejowy – dwupoziomowe skrzyżowanie szlaków komunikacyjnych w Krakowie. Powstało w latach 1896–1898 po obniżeniu nawierzchni ulicy Lubicz i wybudowaniu wiaduktu w ciągu linii kolejowej nr 91.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wiadukt kolejowy wybudowano w latach 1896–1898, równocześnie obniżono nawierzchnię ulicy Lubicz, która została ujęta w mury oporowe. Wcześniej ulica Lubicz krzyżowała się z torami kolejowymi na jednym poziomie, co powodowało utrudnienia w ruchu na ważnym trakcie do Mogiły. Inwestycja została sfinansowana przez austriacką kolej państwową. Projekt techniczny przygotowali jej specjaliści, natomiast projekt architektoniczny wiaduktu, przekopu i murów oporowych zlecono do wykonania krakowskiemu architektowi Teodorowi Talowskiemu[2].
Przęsło wiaduktu ma konstrukcję metalową, wspartą na 16 kamiennych kolumnach ustawionych w obniżeniu ulicy Lubicz w dwóch rzędach[2]. Na kutych balustradach wiaduktu z okazji 50. rocznicy objęcia tronu przez Franciszka Józefa I umieszczono po obydwu stronach monogramy i koronę cesarza. Mur oporowy – boniowany, dzielony ryzalitami zwieńczonymi filarkami, na których pierwotnie osadzone były gazowe latarnie[3] – został zbudowany z piaskowca ciężkowickiego[2]. Po obydwu stronach jezdni znajdują się schody umożliwiające zejście do poziomu przekopu z placu dworcowego i chodników.
W 2006 r. obiekt został zmodernizowany. Wyremontowano przęsła wiaduktu, odrestaurowano zabytkowe mury oporowe, przywrócono detale i historyczną kolorystykę balustrad. Dodatkowo na zwieńczeniach kamiennych filarów zamontowano latarnie elektryczne imitujące znajdujące się tam pierwotnie oświetlenie gazowe[3]. Inwestycja „Modernizacja wiaduktu kolejowego wraz z murami oporowymi nad ulicą Lubicz” zdobyła główna nagrodę w ogólnopolskim konkursie „Modernizacja Roku 2006”, w kategorii „Rewitalizacja Obszarów i Zespołów Urbanistycznych”[3][4].
Wiadukt stanowi jeden z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki utworzonego 6 kwietnia 2006 r.
-
Wiadukt kolejowy -
Wiadukt kolejowy -
Widok nocą na ul. Lubicz i wiadukt kolejowy -
Zdobiona lampa przy wiadukcie -
Zachowane oryginalne słupki wiaduktu -
Jeden z oryginalnych słupków znajduje się na ul. Powstańców naprzeciwko Cmentarza Batowickiego
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2022-01-15].
- ↑ a b c Krakowski Szlak Techniki – Przekop Talowskiego i wiadukt kolejowy. [dostęp 2009-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-02)].
- ↑ a b c Wiadukt i podkop Talowskiego.
- ↑ Serwis Architektoniczny Ronet.pl.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
