Powiat bieszczadzki (województwo rzeszowskie)
| powiat | |||||
| 1972–1975 | |||||
 Bieszczady | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Data powstania | 1 listopada 1972 | ||||
| Data likwidacji | 1 czerwca 1975 | ||||
| Siedziba | |||||
| Powierzchnia | 2909 km² | ||||
| Populacja (1973) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość | 25 os./km² | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Powiat bieszczadzki – dawny powiat ze stolicą w Lesku, istniejący w latach 1972–1975 w woj. rzeszowskim. Obszar dawnego powiatu odpowiada dzisiejszym powiatom leskiemu, bieszczadzkiemu i sanockiemu[1] w woj. podkarpackim.
Utworzenie powiatu (1972)[edytuj | edytuj kod]
Przygotowania do reformy administracyjnej (1975), wprowadzającej w PRL 49 województw, skutkowały utworzeniem 1 listopada 1972 roku eksperymentalnego powiatu bieszczadzkiego[2]. Był to największy powiat w Polsce o powierzchni 2909 km². Siedzibą powiatu, mimo protestów większych Ustrzyk Dolnych, zostało Lesko. Utworzenie powiatu bieszczadzkiego motywowano celem stworzenia właściwych warunków dla dalszego rozwoju gospodarczego całego regionu bieszczadzkiego ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb stale rozwijającej się turystyki oraz celem lepszego zaspokajania potrzeb gospodarczych socjalno-kulturalnych zamieszkałej tam ludności[3].
Powiat został złożony z powiatów ustrzyckiego[4] i leskiego (w całości) oraz z większej części sanockiego:
- gromad: Bukowsko, Jurowce (bez wsi Lalin i Pakoszówka), Komańcza, Markowce, Mrzygłód, Niebieszczany, Olchowce, Szczawne i Tyrawa Wołoska.
Pozostałe jednostki powiatu sanockiego włączono do:
- powiatu krośnieńskiego – miasto Rymanów oraz gromady Besko, Jaćmierz, Jaśliska, Nowosielce, Posada Górna, Sieniawa, Wróblik Szlachecki i Zarszyn;
- powiatu brzozowskiego – tylko wsie Lalin i Pakoszówka z gromady Jurowce, które włączono do gromady Grabownica Starzeńska.
Miasto Sanok nie weszło w skład powiatu bieszczadzkiego, lecz utworzono z niego powiat miejski.
Gminy w miejsce gromad (1973)[edytuj | edytuj kod]
Zaledwie dwa miesiące po utworzniu powiatu nastąpiła likwidacja gromad i osiedli, a w ich miejsce utworzono gminy jako podstawowe jednostki podziału administracyjno-gospodarczego na terenach wiejskich[5]. Skład powiatu bieszczadzkiego przekształcono w następujący sposób:
- 2 miasta: Lesko i Ustrzyki Dolne
- 14 gmin: Baligród, Bukowsko, Cisna, Czarna, Komańcza, Lesko, Lutowiska, Olszanica, Ropienka, Sanok, Tarnawa Górna, Tyrawa Wołoska, Ustrzyki Dolne i Wołkowyja
Gminy Ropienka, Tarnawa Górna i Wołkowyja zniesiono 1 lutego 1977, wtedy też powstała gmina Solina[6].
Likwidacja powiatu (1975)[edytuj | edytuj kod]
Powiat bieszczadzki przetrwał dwa lata i siedem miesięcy. Reforma administracyjna w 1975 roku wprowadziła dwustopniowy podział administracyjny kraju, przez co zlikwidowano powiaty. Całe terytorium powiatu bieszczadzkiego znalazło się w 1 czerwca 1975 w województwie krośnieńskim[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- podział administracyjny Polski 1957–1975
- Powiaty w Polsce od 1945
- powiat bieszczadzki
- powiat ustrzycki
- powiat leski
- powiat sanocki
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ oprócz gmin Besko, Zarszyn i Sanok
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 273
- ↑ Utworzenie powiatu bieszczadzkiego. „Nowiny”, s. 1, Nr 279 z 8 października 1972.
- ↑ odpowiednik dzisiejszego powiatu bieszczadzkiego
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 2, poz. 11
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 91