Portal:Wrocław

Historia

Miasto po raz pierwszy wzmiankowane w sposób jednoznaczny w roku 1000 w związku z założeniem biskupstwa, jednak osadnictwo słowiańskie na Ostrowie Tumskim istniało co najmniej 150 lat wcześniej. Od końca X wieku znajdowało się pod panowaniem Piastów. W 1035 roku, w okresie tzw. Reakcji Pogańskiej, źródła informują o budowie świątyni pogańskiej w mieście. W XIII wieku dokonano lokacji miasta na prawie magdeburskim, w 1335 miasto przeszło pod panowanie królów Czech, później (po krótkim epizodzie panowania węgierskiego) wraz z Koroną Czeską zostało włączone do Monarchii Habsburskiej. W 1741 wraz z większością Śląska zostało zdobyte przez Prusy, w związku z czym w latach 1741-1918 oficjalna nazwa miasta brzmiała Królewskie Stołeczne i Rezydencjalne Miasto Wrocław (niem. Königliche Haupt- und Residenzstadt Breslau), w latach 1918-45 Miasto Stołeczne Wrocław (Hauptstadt Breslau).

Podział administracyjny

Dawniej miasto było podzielone na 5 dzielnic: Fabryczna, Krzyki, Psie Pole, Stare Miasto, Śródmieście, które obecnie nie posiadają własnej osobowości prawnej, stanowią jednak nadal kryterium organizacji wielu urzędów i instytucji.

Transport

Przez Wrocław przebiegają drogi krajowe nr 5, 94, 98, na krótkim odcinku granicy miasta przebiega autostrada A4, a w Bielanach Wrocławskich bezpośrednio przy granicy miasta znajduje się węzeł autostrady A4 i dróg nr 5, nr 8 i 35. Od południa na północ Wrocławia (przez zachodnią część miasta) przebiega nowy przebieg drogi krajowej 8 jako A8.

Struktura sieci drogowej Wrocławia jest silnie zorientowana na centrum miasta, mając kształt promienisty. Istnieją jednak trasy o charakterze obwodnic jak ciąg dróg 5-94. Komunikacja między dzielnicami peryferyjnymi jest dodatkowo utrudniona przez rozległe urządzenia kolejowe, wcinające się w głąb miasta. W roku 2008 rozpocznie się natomiast budowa Autostradowej Obwodnicy Wrocławia (AOW), której rolą będzie przejęcie ruchu tranzytowego z obecnych dróg krajowych nr 5 i nr 8 i wyprowadzenie go poza istniejący układ ulic miejskich. Obecnie jednak zarówno droga krajowa nr 5 jak i 8 przebiega przez miasto, w tym przez dzielnicę Starego Miasta. W planie jest także budowa obwodnicy wschodniej i obwodnicy staromiejskiej. Układ drogowy (zwłaszcza peryferyjny) jest silniej rozbudowany w zachodniej części miasta.

Wrocław jest także ważnym węzłem kolejowym (Wrocław-Brochów – 2. największy węzeł kolejowy-stacja towarowa w kraju), z Wrocławia wychodzą linie kolejowe w kierunkach: Leszno – Poznań, Opole – Lubliniec, Legnica – Zgorzelec, Głogów – Zielona Góra, Kłodzko – Kudowa-Zdrój, Kłodzko – Międzylesie, Wałbrzych – Jelenia Góra, Oleśnica – Ostrów Wlkp.

Miasto posiada międzynarodowe lotnisko na Strachowicach Copernicus Airport Wrocław oraz port rzeczny na Odrze.

Miejski transport zbiorowy we Wrocławiu korzysta z 22 linii tramwajowych i 86 autobusowych (w tym 13 nocnych). Rozległa sieć tramwajowa jest jedną z większych w kraju, jednak nie obsługuje wielu gęsto zamieszkanych osiedli takich jak Nowy Dwór, Psie Pole czy Zakrzów, linie autobusowe stanowią zatem równorzędny środek transportowy, obsługiwany przez MPK Wrocław oraz kilku mniejszych prywatnych przewoźników.

Wyspy wrocławskie

Wrocław jako jedno z nielicznych miast w Polsce w dużej części jest położone na wyspach, które ze "stałym lądem" połączone są dużą ilością kładek i mostów, na chwilę obecną jest ich 117 (w tym 27 kładek). Więcej o mostach we Wrocławiu.

• Kępa Mieszczańska – we Wrocławiu, w zachodniej (dolnej) części miejskiego odcinka Odry.
• Ostrów Tumski (dawniej osobna wyspa) – najstarsza, zabytkowa dzielnica Wrocławia zasiedlona co najmniej od IX wieku swój rozwój zawdzięcza dogodnemu położeniu, gdyż był to najwygodniejszy punkt przekraczania Odry.
• Wyspa Piasek - znajduje się w obrębie historycznego starego miasta. Znajduje się tu Kościół Najświętszej Marii Panny. Już we wczesnym średniowieczu przebiegał przez wyspę główny trakt w kierunku północ-południe.
• Wyspa Słodowa – niewielka wysepka Odrzańska w obrębie wrocławskiego Starego Miasta.
• Wielka Wyspa - na niej znajdują się osiedla Bartoszowice, Biskupin, Dąbie, Sępolno, Szczytniki, Zacisze, Zalesie.

Czy wiesz że

• We Wrocławiu dwa razy gościł papież Jan Paweł II (raz rozpoczął swą pielgrzymkę do Polski właśnie od tego miasta), który wygłaszając tu homilię powiedział: Wrocław jest miastem położnym niemal na styku trzech krajów, które historia bardzo ściśle ze sobą połączyła. Jest poniekąd miastem spotkania, miastem, które jednoczy. Tutaj w jakiś sposób spotyka się tradycja duchowa Wschodu i Zachodu.
• Miasto jest czwarte pod względem liczby mostów (i kładek) w Europie, plasuje się zaraz za Amsterdamem, Wenecją i Sankt Petersburgiem^[1].
• We Wrocławiu zadebiutowali m.in. Andrzej Wajda, Krzysztof Kieślowski, Sylwester Chęciński i powstało wiele filmów, które weszły do historii polskiego kina, m.in.:Popiół i diament, Sami swoi, Rękopis znaleziony w Saragossie, Lalka; niektóre odcinki seriali: Czterej pancerni i pies i Stawka większa niż życie były kręcone we Wrocławiu (w "Stawce" Wrocław występował jako Berlin, m.in. dworzec główny, a Teatr Lalek występował jako Teatr Roma); we Wrocławiu ma być kręcona wielka produkcja Śmierć w mieście Breslau, z mocną zagraniczną obsadą, której budżet szacowany jest na blisko 20 milionów dolarów.
• Miasto jest jednym z czterech polskich miast, które organizują Mistrzostwa Europy w piłce nożnej mężczyzn w 2012 roku (Euro 2012)^[2].
• Miasto kandydowało do wystawy EXPO 2010, lecz musiało uznać wyższość Szanghaju^[3].
• W rywalizacji o EXPO 2012 miasto przegrało z Yeosu (Korea Południowa)^[4].
• Wrocławska Hala Ludowa została wpisana (jako "Hala Stulecia") na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2006 roku^[5].

Edukacja

Wrocław należy do największych w Polsce ośrodków akademickich. Życie umysłowe skupia się wokół wyższych uczelni z uniwersytetem liczącym 47 000 studentów i politechniką na czele (ponad 40 000 studentów). Założona w 1950 roku Akademia Medyczna we Wrocławiu posiada tradycje kształcenia sięgające 1811 roku. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu - powołany w 1947 r. gromadzi ponad 18 000 studentów.

Uczelnie państwowe

• Politechnika Wrocławska
• Uniwersytet Wrocławski
• Uniwersytet Przyrodniczy
• Uniwersytet Ekonomiczny
• Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich
• Akademia Muzyczna im. K. Lipińskiego
• Akademia Sztuk Pięknych im. E. Gepperta
• Akademia Wychowania Fizycznego
• Kolegium Nauczycielskie im. G. Piramowicza
• Kolegium Pracowników Służb Społecznych
• Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych
• Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego
• Akademia Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki

Zabytki

Wrocław posiada dużą liczbę zabytków, wartych zobaczenia. Kilka losowo wybranych jest przedstawionych poniżej, więcej o zabytkach w osobnych artykułach:

• Architektura Wrocławia

i kategoriach:

• Architektura we Wrocławiu
• Zabytkowe kościoły we Wrocławiu
• Pomniki we Wrocławiu
• Cmentarze we Wrocławiu

Wrocławski ratusz – późnogotycki, jeden z najlepiej zachowanych historycznych ratuszy w Polsce. więcej...

Pałac królewski we Wrocławiu, także pałac Spätgenów we Wrocławiu lub zamek królów pruskich, zespół pałacowy stanowiący od XVIII do XX wieku wrocławską rezydencję pruskich królów z dynastii Hohenzollernów, obecnie obiekt muzealny. więcej...

Archikatedra wrocławska – rzymskokatolicki gotycki kościół na Ostrowie Tumskim, pochodzi zasadniczo z okresu gotyku, z XIII-XIV w. Poprzedzały ją jednak 4 inne kościoły znajdujące się w tym samym miejscu. Obecny kształt jest efektem barokowych uzupełnień oraz współczesnych restauracji po zniszczeniach wojennych. więcej...

Hala Stulecia – hala widowiskowo-sportowa położona w Parku Szczytnickim we Wrocławiu, wzniesiona w latach 1911–1913 według projektu Maxa Berga, wczesnomodernistyczna; w 2006 wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. więcej...

Iglica – charakterystyczny stalowy słup (maszt, wieża) wysokości 96 metrów (pierwotnie 106 metrów) ustawiony 3 lipca 1948 na terenach wystawowych koło Hali Ludowej we Wrocławiu w związku z rozpoczynającą się tam wówczas „Wystawą Ziem Odzyskanych”. więcej...

Trzonolinowiec, czasem nazywany też „wisielcem” – modernistyczny budynek we Wrocławiu, przy skrzyżowaniu ul. Tadeusza Kościuszki 72-74 i ul. Dworcowej, zbudowany w latach 1961–1967. Trzonolinowiec ma 12 kondygnacji, na których mieści się 40 mieszkań. więcej...