Pomnik poległych górników KWK „Wujek”
 Krzyż upamiętniający ofiary pacyfikacji KWK „Wujek” (2018) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Miejsce | pl. NSZZ Solidarność |
| Projektant | Alina Borowczak-Grzybowska, Andrzej Grzybowski |
| Data budowy | 23 czerwca 1991 |
| Data odsłonięcia | 15 grudnia 1991 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°14′37,8161″N 18°59′22,4632″E/50,243838 18,989573 | |
Pomnik poległych górników KWK „Wujek” (właśc. Pomnik ku czci górników kopalni „Wujek” poległych 16 grudnia 1981 roku[1]) – pomnik na placu NSZZ Solidarność[2], przed głównym budynkiem kopalni „Wujek”, przy ul. Wincentego Pola[3] w katowickim Brynowie[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po zakończeniu pacyfikacji 16 grudnia 1981, w tym samym dniu, przy murze kopalni ustawiono pierwszy krzyż[5]. Usunięto go 26 stycznia 1982[5]. Miejsce to stało się terenem organizacji obchodów rocznicowych pacyfikacji KWK „Wujek”[5]. W 1987 Kazimierz Świtoń utworzył Społeczny Komitet Budowy Pomnika Górników Kopalni „Wujek”[6]. Komitet 28 marca 1988 złożył wniosek o swoją rejestrację[6]. Władze go odrzuciły[6]. 7 października 1989 zarejestrowano Społeczny Komitet Budowy Pomnika Ku Czci Górników Kopalni Węgla Kamiennego Wujek w Katowicach Poległych 16.12.1981, a 28 stycznia 1990 odbyło się jego pierwsze walne posiedzenie[7]. Konkurs na projekt monumentu rozstrzygnięto 15 listopada 1990, a budowę rozpoczęto 23 czerwca 1991[7]. Ostatecznie Pomnik Ku Czi Poległych Górników odsłonięto 15 grudnia 1991, w dzień przed dziesiątą rocznicą tzw. „strzałów na Wujku”[8]. Dokonał go ówczesny prezydent Polski Lech Wałęsa. Monument poświęcił ówczesny nuncjusz apostolski[1] abp Józef Kowalczyk[9].
Monument[edytuj | edytuj kod]
Pomnik projektu Aliny Borowczak-Grzybowskiej i Andrzeja Grzybowskiego[1][10] składa się z 33-metrowej[8] wysokości krzyża. Obok głównego krzyża, po prawej stronie, w cokole, zostały umieszczone urny z ziemią z grobów dziewięciu górników − ofiar pacyfikacji, umieszczone w dziewięciu krzyżach[9].
Obiekt znajduje się w ewidencji miejsc pamięci województwa śląskiego[3]. Po lewej stronie, na murze kopalnianym, znajduje się kilkanaście pamiątkowych tablic[3][4].
.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Katowice - Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 29.
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Uchwała w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice „Plac NSZZ Solidarność”. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2011-08-17]
- ↑ a b c Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)]. (pol.).
- ↑ a b Pomniki Katowic. katowice.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-25)]. (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-08-17]
- ↑ a b c Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 64. ISBN 83-85831-35-5.
- ↑ a b c Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 66. ISBN 83-85831-35-5.
- ↑ a b Muzeum Izba Pamięci Kopalni Wujek: Społeczny Komitet Pamięci Górników (pol.) www.muzeum-wujek.pl [dostęp 2011-08-17]
- ↑ a b Muzeum Izba Pamięci Kopalni Wujek: Krzyż − pomnik górników KWK Wujek (pol.) www.muzeum-wujek.pl [dostęp 2011-08-17]
- ↑ a b Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 70. ISBN 83-85831-35-5.
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 118. ISBN 978-83-7164-636-2.
