Pomnik Juliana Marchlewskiego we Włocławku
 Zdjęcie z Galerii Sztuki Socjalizmu w Kozłówce. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ obiektu | |
| Styl architektoniczny | socrealizm |
| Całkowita wysokość | 5 m |
| Data budowy | |
| Data odsłonięcia | 1 maja 1964 |
| Data likwidacji | |
Pomnik Juliana Marchlewskiego – pomnik poświęcony komunistycznemu działaczowi Julianowi Marchlewskiemu, który stał na Starym Rynku we Włocławku,
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pomnik wykonany został przez Stanisława Horno-Popławskiego. Jego ustawienie w historycznym centrum miasta, na tle kościoła św. Jana Chrzciciela miało być elementem budowania legendy tzw. „Czerwonego Włocławka”. Sam Marchlewski z dziejami miasta miał niewiele wspólnego, jedyny jego związek z Włocławkiem polegał na tym, że tu się urodził. Mimo tego intensywnie rozwijano jego kult, m.in. w 1955 odsłaniając okolicznościową tablicę na ścianie domu, w którym przyszedł na świat i nadając jego imię Zakładom Celulozowo-Papiernicznym[1].
Uroczyste odsłonięcie pomnika, z udziałem córki Marchlewskiego, Zofii, odbyło się 1 maja 1964 roku. Zbudowany z granitu, pięciometrowy pomnik utrzymany był w stylu socrealistycznym. Marchlewski stylizowany był na intelektualistę, miał na nim zamyśloną twarz, a w ręku trzymał książkę. Na cokole znajdowała się inskrypcja „Wielkiemu Patriocie Internacjonaliście Julianowi Marchlewskiemu Społeczeństwo Włocławka i Ziemi Bydgoskiej. 1 V 1964”[2]. Jako że tuż za pomnikiem znajdowały się miejskie szalety publiczne, lokalizacja ta była przedmiotem licznych żartów. Podobnie rzecz się miała z książką trzymaną przez Marchlewskiego[3].
W 26 stycznia 1990, w ramach dekomunizacji, pomnik został zdemontowany i przewieziony do browaru Bojańczyka przy ulicy Łęgskiej[2]. W 9 czerwca 1999 figurę bez cokołu przewieziono do pałacu Zamoyskich w Kozłówce, gdzie powiększyła zbiory Galerii Sztuki Socjalizmu. Tablica inskrypcyjna została przekazana Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej.
Pomnik Juliana Marchlewskiego w Zakładach Celulozowo-Papierniczych[edytuj | edytuj kod]
We Włocławku znajdował się jeszcze jeden, mniejszy pomnik poświęcony Julianowi Marchlewskiemu. Odsłonięto go w 1974, w 75 rocznicę powstania Zakładów Celulozowo-Papierniczych im. Juliana Marchlewskiego we Włocławku. Było to popiersie odlane z brązu. Znajdowało się na terenie ww. zakładów, na zapleczu biurowca. Po likwidacji zakładu popiersie przekazano do magazynów Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, skąd zostało ono skradzione w marcu 1997[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Historia-Włocławka.pl
- ↑ a b c Agnieszka Kowalewska, Olga Krut-Horonziak: Ulice i Pomniki Starego Włocławka. Włocławek: 2004, s. 23-25. ISBN 83-88115-74-X.
- ↑ Koła Naukowego Historyków Zespołu Szkół Samochodowych we Włocławku. [dostęp 2012-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-29)].