Polski Związek Szachowy
po lewej Jan-Krzysztof Duda, MPJ Ustroń 2008.
Polski Związek Szachowy (PZSzach) – organizacja sportowa, zajmująca się szachami w Polsce.
Wstęp[edytuj | edytuj kod]
PZSzach powstał w dniu 11 kwietnia 1926 w Warszawie w wyniku ogólnopolskiego zjazdu delegatów klubów, towarzystw szachowych oraz kilku zorganizowanych wcześniej okręgowych związków szachowych. Pierwszym prezesem PZSzach został Józef Żabiński. W statucie określono podstawowe zadania organizacji, m.in.: rozwój i popularyzacja szachów, kierowanie życiem szachowym w Polsce, reprezentowanie interesów polskich szachistów poza granicami kraju, koordynacja działalności klubów i wojewódzkich związków szachowych, organizowanie indywidualnych i drużynowych turniejów o mistrzostwo Polski w różnych grupach wiekowych i inne. W roku 1927 Polski Związek Szachowy został przyjęty w poczet członków Międzynarodowej Federacji Szachowej (FIDE).
Po zakończeniu II wojny światowej PZSzach został reaktywowany w dniu 30 kwietnia 1946 i w tej formie, poza latami 1950–1957 (przemianowany został wówczas na Sekcję Szachów Komitetu Kultury Fizycznej), istnieje do dnia dzisiejszego.
Polski Związek Szachowy współpracuje z Międzynarodową Federacją Szachową (FIDE), Europejską Unią Szachowa (ECU), Międzynarodową Federacją Szachowej Gry Korespondencyjnej (ICCF), Stałą Komisją Kompozycji Szachowej (PCCC) oraz federacjami szachowymi innych krajów[1].
Najwyższą władzą PZSzach jest Walne Zgromadzenie Delegatów, a bieżącą działalnością kieruje Zarząd, składający się z 9–11 członków, który wybierany jest na czteroletnie kadencje.
W 2012 PZSzach otrzymał status organizacji pożytku publicznego o numerze KRS 0000143874[2]. W 2013 PZSzach przejął program ChessArbiter[3].
Wkład PZSzach w zmiany przepisów FIDE[edytuj | edytuj kod]
Z inicjatywy polskich działaczy dokonano wiele udoskonaleń w przepisach Międzynarodowej Federacji Szachowej m.in. wprowadzono przepisy gry błyskawicznej, uporządkowano przepisy rankingowe i nadawanie tytułów międzynarodowych.
Dzięki inicjatywie Dawida Przepiórki w 1930 na Kongresie FIDE w Hamburgu zlikwidowano przepis pozwalający w rozgrywkach drużynowych na zmianę kolejności zawodników. Uniemożliwiło to zawodnikom wędrowanie po szachownicach (w górę, w dół) i poszukiwanie odpowiedniego przeciwnika i koloru bierek.
W Polsce odbyły się dwa Kongresy FIDE: w 1935 w Warszawie oraz w 2011 w Krakowie[4].
Centralny Rejestr Członków PZSzach[edytuj | edytuj kod]
System, który umożliwia centralne zarządzanie danymi członków i klubów szachowych. Centralny Rejestr umożliwia wgląd i bieżącą aktualizację ewidencji klubowej członków, aktualizację rankingów, kategorii, klas sędziowskich i trenerskich na wszystkich szczeblach. Projekt oraz całość zadania Centralnego Rejestru PZSzach wykonał Adam Curyło.
Według danych z Centralnego Rejestru z lutego 2024 PZSzach ma ponad 124 tysiące zarejestrowanych członków i 475 klubów szachowych.
Kolejni prezesi Polskiego Związku Szachowego[edytuj | edytuj kod]
- Józef Żabiński (1926–1928)
- Józef Rogoziński (1929–1935)
- Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski (1935–1938)
- Witold Grabowski (1938–1939)
- Zbigniew Miller (1946–1947)
- Stanisław Wojnarowicz (1947–1950)
- Czesław Krulisch (1950–1951)
- Zbigniew Miller (1952–1954)
- Jerzy Putrament (1954–1957)
- Stanisław Wojnarowicz (1957)
- Krzysztof Rolnik (1957–1960)
- Ferdynand Herok (1960–1962)
- Kazimierz Kryński (1962–1963)
- Jerzy Putrament (1963–1973)
- Stanisław Gabrielski (1973–1977)
- Czesław Wiśniewski (1977–1980)
- Krzysztof Kulesza (1980–1985)
- Stanisław Kania (1985–1988)
- Jacek Żemantowski (1988–2000)
- Stanisław Łobaziewicz (2000–2003)
- Przemysław Gdański (2003–2004)
- Janusz Woda (2004–2008)
- Jan Kusina (2008–2009)
- Tomasz Sielicki (2009–2013)
- Tomasz Delega (2013–2017)
- Adam Dzwonkowski (2017–2018)
- Radosław Jedynak (od 2018)
Członkowie Honorowi Polskiego Związku Szachowego[edytuj | edytuj kod]
stan na rok 2015[5]
- 1928: Józef Żabiński, Dawid Przepiórka, Samuel Rozenblat
- 1932: Józef Piłsudski
- 1935: Józef Rogoziński
- 1937: Kazimierz Sosnkowski, Kazimierz Glabisz, Kazimierz Piłsudski
- 1938: Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski
- 1957: Marian Wróbel
- 1961: Kazimierz Makarczyk, Roman Bąk
- 1965: Wiktor Witkowski
- 1966: Tadeusz Tułasiewicz
- 1970: Franciszek Konarkowski
- 1973: Róża Herman, Jerzy Putrament
- 1974: Henryk Swinarski
- 1976: Grzegorz Grzeban, Stefan Furs, Zbigniew Miller, Krystyna Radzikowska, Eugeniusz Rysak, Jerzy Sokołow, Stefan Witkowski
- 1982: Stanisław Gawlikowski, Władysław Litmanowicz, Zbigniew Nestorowicz, Ferdynand Pochowski, Wacław Turski
- 1983: Edward Dąbrowski
- 1985: Józef Gromadzki, Krzysztof Kulesza, Zygmunt Szymański, Kazimierz Wasilewski, Kazimierz Kuszewski
- 1988: Stanisław Gabrielski, Czesław Wiśniewski, Stanisław Kania, Czesław Krulisch, Jerzy Giżycki, Bogdan Śliwa
- 1993: Mieczysław Najdorf, Henryk Malinowski, Andrzej Filipowicz
- 1994: Zbigniew Czajka
- 1995: Stefan Brzózka, Jacek Żemantowski
- 1997: Ulrich Jahr
- 2000: Hanna Ereńska-Radzewska, Mirosław Gnieciak, Janusz Woda
- 2006: Anna Jurczyńska, Jan Frankiewicz, Jan Górski, Jan Macieja, Zygmunt Ryll, Ryszard Więckowski, Włodzimierz Schmidt
- 2008: Agnieszka Brustman, Ryszard Bernard, Jan Rusinek, Waldemar Tura, Eugeniusz Iwanow
- 2013: Tomasz Sielicki, Leopold Szwedowski, Piotr Zieliński
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Polski Związek Szachowy, oficjalna strona. [dostęp 2012-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-10)].
- ↑ PZSzach uzyskał status OPP
- ↑ Protokół z zebrania Zarządu, Warszawa, 19 stycznia 2013
- ↑ 82nd Fide Congress, 15-22 Oct 2011, Krakow. [dostęp 2011-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 października 2011)].
- ↑ Członkowie Honorowi Polskiego Związku Szachowego. [dostęp 2015-09-09].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Filipowicz, Dzieje Polskiego Związku Szachowego, Wydawnictwo O-K, Warszawa 2007
- Tomasz Lissowski, Z kart historii PZSzach
- Andrzej Filipowicz, Polski Związek Szachowy: zarys historii szachów w Polsce