Polski Kontyngent Wojskowy w Namibii
 ONZ UNTAG | |
 Namibia | |
| Historia | |
| Państwa wystawiające | |
|---|---|
| Państwa mandatowe | |
| Decyzja o użyciu | 22 marca 1989 |
| Rozpoczęcie misji | 9 kwietnia 1989 |
| Zakończenie misji | 3 marca 1990 |
| Liczba zmian | 1 |
| Dowódcy | |
| Pierwszej zmiany | ppłk Kazimierz Giłej |
| Konflikt zbrojny | |
| Południowoafrykańska wojna graniczna | |
| Organizacja | |
| Typ | logistyczny |
| Podporządkowanie |
|
| Skład | Kompanie: transportowa, zaopatrzenia, zaopatrzenia i obsługi, Centralna Składnica Zaopatrzenia |
| Liczebność | 353 żołnierzy |
| Dyslokacja | |
Polski Kontyngent Wojskowy w Grupie Przejściowej Pomocy Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Namibii (PKW UNTAG, PKW Namibia) lub Polska Wojskowa Jednostka Logistyczna (PWJL) – wydzielony komponent Sił Zbrojnych PRL/RP, przeznaczony do zabezpieczenia logistycznego ONZ-owskich sił pokojowych w Namibii w latach 1989-1990.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1988 roku RPA i SWAPO podpisały porozumienie, przewidujące wyjście wojsk południowoafrykańskich z Namibii oraz zorganizowanie tam wolnych wyborów. Nadzorować je miała Grupa Przejściowej Pomocy ONZ dla Namibii (UNTAG), pierwsza operacja pokojowa tzw. II generacji, składająca się zarówno z wojska, jak i policji (CIVPOL) oraz cywili. Skład pionu militarnego tworzyli także polscy obserwatorzy oraz batalion logistyczny[1].
Formowanie polskiego kontyngentu w składzie trzech kompanii logistycznych i Centralnej Składnicy Zaopatrzenia (CSZ) rozpoczęto na przełomie lutego i marca (mimo iż stosowna uchwała Rady Ministrów została podjęta dopiero 22 marca) w Kłodzku na bazie oddziałów Śląskiego Okręgu Wojskowego, według etatu 02/123 i pod kontrolą Głównego Zarządu Szkolenia Bojowego Wojska Polskiego. Przygotowania odbywały się w pośpiechu, bo 9 kwietnia z Warszawy wyleciał główny, 116-osobowy zespół PKW. Na terenie Namibii od 14 marca przebywała już grupa przygotowawcza i od 9 marca grupa oficerów służących w Kwaterze Głównej UNTAG. Do końca kwietnia dołączyła do nich reszta żołnierzy kontyngentu[2].
Działania kontyngentu odbywały się w ciężkich warunkach - ogromne przestrzenie oraz zniszczone drogi utrudniały zadanie kompanii transportowej, natomiast pracy Centralnej Składnicy Zaopatrzenia z początku towarzyszył chaos organizacyjny, zażegnany za pomocą nowoczesnej techniki (np. komputerowy system ewidencji materiałowej), nieznanej nawet w ówczesnej Polsce. Polski batalion (z wyjątkiem CSZ w Windhuk) operował z byłej południowoafrykańskiej bazy w Grootfontein. Do zadań Polskiej Wojskowej Jednostki Logistycznej należały:
- transport ludzi, materiałów budowlanych, sprzętu i żywności do obozu oraz na pozycje sił pokojowych,
- zabezpieczenie funkcjonowania obozów i pojazdów wojsk wielonarodowych,
- kierowanie Centralną Składnicą Zaopatrzenia[3].
Ponadto w Namibii działali polscy obserwatorzy (niepodporządkowani PKW) – pierwszy dotarł na miejsce 10 marca 1989, 15 marca dołączył Szef Międzynarodowego Zespołu Inspektorów i Obserwatorów UNTAG, płk Bolesław Izydorczyk, zaś reszta, czyli 18 oficerów, 25 marca. Ich zadanie polegało na nadzorowaniu wycofywania się wojsk RPA, później zaś także i wyborów. Ostatni obserwatorzy opuścili Namibię w maju 1990[4].
Po sukcesie UNTAG w styczniu 1990 wycofało się część jego sił, w tym CANLOG (kanadyjski batalion logistyczny) i cała logistyka przeszła pod kontrolę POLLOG-u. Wiązało się to z kończeniem prac UNTAG-u, w tym także i PKW, który 3 marca opuściła zasadnicza część. Ostatni żołnierz wrócił do Polski 17 maja, po trwającej ponad rok służbie (w WP rzadko stosowano system rocznych rotacji, lecz głównie 6-miesięczne lub 12-miesięczne z wymianą żołnierzy zasadniczej służby wojskowej po pół roku)[5]. W trakcie misji UNTAG zginęło 3 polskich żołnierzy[6].
Tradycje Polskiego Kontyngentu Wojskowego w UNTAG kontynuował Ośrodek Szkolenia na potrzeby Sił Pokojowych, od 2004 Centrum Szkolenia na Potrzeby Sił Pokojowych[7].
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
- Dowództwo PKW/PWJL – POLLOG (Grootfontein) – ppłk Kazimierz Giłej
- Kompania transportowa (Grootfontein)
- Kompania zaopatrzenia (Grootfontein)
- Kompania zaopatrzenia i obsługi (Grootfontein)
- Centralna Składnica Zaopatrzenia (Windhuk)
POLLOG na tle struktury UNTAG:
Kwatera Główna UNTAG 
FINBATT (fiński batalion operacyjny)
KENBATT (kenijski batalion operacyjny)
MALBATT (malezyjski batalion operacyjny)- Logistyczna Grupa Wsparcia
CANLOG (89 Kanadyjska Jednostka Logistyczna)
POLLOG (Polska Wojskowa Jednostka Logistyczna)
- inne jednostki wsparcia
- obserwatorzy wojskowi
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ UNTAG na stronie Ośrodka Informacji ONZ w Warszawie. [dostęp 2009-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-30)]. (pol.).
- ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 206-209.
- ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 209-216.
- ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 203-206.
- ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 219-221.
- ↑ Polegli w Namibii. wojsko-polskie.pl. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
- ↑ DECYZJA Nr 237/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 4 września 2002 r. w sprawie przejęcia sztandaru, dziedzictwa tradycji, imienia patrona oraz dorocznego Święta Wojskowego Centrum Szkolenia dla potrzeb Sił Pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych przez Ośrodek Szkolenia na potrzeby Sił Pokojowych w Kielcach.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Ciechanowski: Żołnierze polscy w misjach i operacjach pokojowych poza granicami kraju w latach 1953-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009. ISBN 978-83-7611-012-7.
- UNTAG na stronie Ośrodka Informacji ONZ w Warszawie. [dostęp 2009-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-30)]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona o Misjach ONZ. misjeonz.szkrobi.cal24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-09)].