Polonia Warszawa (piłka nożna)

Polonia Warszawa
Ilustracja
Logo Polonii Warszawa (2020)
Pełna nazwa

Polonia Warszawa S.A.[1]

Przydomek

Czarne Koszule[2]
Duma Stolicy[3]
Poloniści[4]

Maskotka

Jaguarzyca Beata[5]

Barwy

czarne-biało-czerwone-czarne

Data założenia

19 listopada 1911

Debiut w najwyższej lidze

3 kwietnia 1927 (klub założyciel)

Liga

I liga

Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Siedziba

Warszawa

Adres

ul. Konwiktorska 6
00-206 Warszawa

Stadion

Stadion Polonii im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego (Pojemność 7152, w tym sektor gości 352)[6]

Sponsor techniczny

Hummel[7]

Właściciel

Grégoire Nitot[8]

Prezes

Grégoire Nitot[8]

Trener

Rafał Smalec

Asystent trenera

Maciej Wesołowski, Maksymilian Hołownia[9]

Stroje
domowe
Stroje
wyjazdowe
Strona internetowa

Polonia Warszawapolski klub piłkarski, najstarszy istniejący klub piłkarski Warszawy. 2-krotny mistrz Polski, 3-krotny wicemistrz Polski, 2-krotny zdobywca Pucharu Polski, zdobywca Superpucharu Polski i Pucharu Ligi Polskiej. Od sezonu 2023/2024 pierwszoligowiec[10].

Współzałożyciel Polskiego Związku Piłki Nożnej[11][12] (1919) oraz Polskiej Ligi Piłki Nożnej[13] (1927) (obecna Ekstraklasa). Jest pierwszym Wicemistrzem w dziejach polskiego futbolu, pierwszym Mistrzem Polski po II wojnie światowej oraz pierwszym Mistrzem Polski pochodzącym z Warszawy. W klasyfikacji medalowej Mistrzostw Polski zajmuje 12. miejsce, natomiast w tabeli wszech czasów Ekstraklasy 14. miejsce.

Zgodnie z regulaminem Ekstraklasy Polonia uprawniona jest do umieszczenia nad herbem białej gwiazdki symbolizującej wywalczenie dwóch Mistrzostw Polski.

Historia[edytuj | edytuj kod]

1911–1915. Powstanie klubu[edytuj | edytuj kod]

Informacja prasowa o meczu rozegranym pomiędzy Polonią Warszawa a Koroną Warszawa 19 listopada 1911 roku
Notka prasowa dotycząca meczu Polonia Warszawa – Korona Warszawa rozegranego 19 listopada 1911 roku, pochodząca z tygodnika ilustrowanego „Świat” nr 47 wydanego 25 listopada 1911 roku.
Jedno z pierwszych zdjęć drużyny Polonii Warszawa z 1912 roku zanim drużyna założyła po raz pierwszy czarne koszulki.
Tadeusz Gebethner – jeden z założycieli oraz pierwszy prezes klubu

Początków klubu należy szukać w Warszawskim Kole Sportowym. Organizacja ta, skupiała większość ówczesnych szkolnych zespołów piłkarskich oraz osoby grające w piłkę nożną, a także uprawiające wiele innych dyscyplin sportowych. W jej zarządzie były tereny warszawskiej Agrykoli, jedno z niewielu miejsc, gdzie wówczas można było uprawiać sport. Koło Sportowe zarządzało sportem warszawskim we wcześniejszych latach i to ono wystawiało reprezentację Warszawy na mecze z przyjezdnymi drużynami oraz było nieformalnym inkubatorem dla najstarszych klubów warszawskich. W 1911 roku, istniejące w ramach WKS dwie drużyny gimnazjalne: Stella (Szkoła Konopczyńskiego) i Merkury (Szkoła Zgromadzenia Kupców) postanowiły połączyć siły[14]. Stało się to za sprawą kapitana jeszcze innej drużyny – Korony (Szkoła Ziemi Mazowieckiej) Wacława Denhoffa-Czarnockiego, on też wymyślił nazwę (Polonia to łacińska nazwa Polski). W czasach zaboru rosyjskiego nadanie takiej nazwy drużynie było wyjątkowym aktem patriotyzmu i odwagi.

Pierwszy mecz Polonia zagrała z byłą drużyną Czarnockiego – Koroną. Spotkanie odbyło się na Agrykoli 19 listopada 1911 i zakończyło się wynikiem 4:3 dla Korony[15]. Spotkanie to zostało potraktowane bardzo nieformalnie i do maja 1912 roku nie zarejestrowano oficjalnie nazwy drużyny w ramach WKS.

Maj 1912 roku jest podawany jako oficjalna data założenia klubu przez ich pierwszych graczy (Jan Gebethner, Janusz Mück i inni) w ich oświadczeniu złożonym w 1959 roku przed notariuszem. Ze względu na ostry zakaz władz carskich dotyczących tworzenia stowarzyszeń o większym zasięgu, nazwy Klub Sportowy użyto po raz pierwszy nie wcześniej niż w roku 1914.

Na początku zawodnicy grali w strojach w biało-czarne pasy i dopiero wiosną 1913 r. założyli czarne koszulki[16]. Z tego powodu od lat 20. poloniści zaczęli być nazywani Czarnymi Koszulami[17]. Sprawa wyboru koloru ubrań zrodziła kilka teorii. Najbardziej „patriotyczna” mówi, że czarny kolor wybrano ze względu na żałobę po ojczyźnie, jednakże prawdopodobnie było inaczej. Odpowiedzialny za zdobycie koszulek Mück zdołał kupić tylko takie. Czarne barwy miały jeszcze jedną zaletę – ubrania nie brudziły się od grania na błotnistym boisku przy Agrykoli. Mecz odbył się 23 lutego 1913 roku a rywalem, tak jak poprzednio, była Korona, ale wynik – 4:0 dla Polonii – był już inny.

W 1915 roku Polonia Warszawa przekształca się formalnie w klub sportowy. Stało się to możliwe dzięki zajęciu Warszawy przez Niemców w trakcie I wojny światowej. Nowy zaborca zezwolił na działalność polskich organizacji sportowych. 8 X 1915 w mieszkaniu przy ul. Zgoda 12 z inicjatywy Tadeusza Gebethnera oraz Mariana Strzeleckiego i Stefana Pronaszki odbyło się zebranie założycielskie[18]. Niektóre źródła podają tę datę jako rok powstania zespołu, jednak jest to błąd, gdyż zespół rozegrał pierwszy mecz jako Polonia w 1911[15]. W tym czasie powstały nowe sekcje klubu, a piłkarze rozgrywali swoje mecze na jedynym wówczas w Warszawie boisku na Agrykoli.

1918–1939. Czasy międzywojenne[edytuj | edytuj kod]

Jeden z wyróżniających się graczy Polonii Warszawa Stefan Loth (po lewej) oraz Marian Strzelecki (po prawej) – zawodnik Polonii i przyszły redaktor naczelny „Przeglądu Sportowego
Plakat zapraszający na dwa mecze towarzyskie z austriacką drużyną Hakoah Wien i przedmecz z Makabi Warszawa w kwietniu 1930

29 kwietnia 1917 odbył się pierwszy mecz Polonia – Legia, w którym padł wynik 1:1. Legia była wtedy drużyną frontową, która przyjechała do Warszawy i tu rozgrywała mecze z miejscowymi klubami. Miesiąc później dwie drużyny znowu się spotkały – wynik był identyczny. Według Roberta Gawkowskiego i innych osób związanych z Polonią, drużyna legionowa wcale nie jest protoplastą Legii Warszawa[19], dlatego te spotkania nie są wliczane do statystyk tzw. „derbów Warszawy”. W lipcu 1917 r. Polonia rozegrała swój pierwszy mecz z drużyną zagraniczną – węgierskim Magyar AC, który zakończył się wynikiem 1:5. W 1921 roku doszło do konfliktu w klubie, pomiędzy drużyną juniorów a kierownictwem sekcji piłkarskiej. Niezadowoleni juniorzy odeszli z Polonii i założyli nowy klub Warszawianka. Pomimo tego osłabienia, w pierwszych rozgrywkach o mistrzostwo Polski w 1921 Czarne Koszule zdobyły tytuł wicemistrza. Rozgrywki te odbyły się najpierw w lokalnych grupach, których mistrzowie awansowali na szczebel centralny. W grupie warszawskiej Polonia była najlepsza z imponującym dorobkiem bramkowym, 21 bramek zdobytych przy jednej straconej. W kolejnych latach od 1921 do 1926, czyli sześciokrotnie, Polonia także zdobywała mistrzostwo Warszawy. Wśród wyróżniających się piłkarzy w tamtym czasie byli bracia Stefan i Jan Loth oraz Artur Marczewski, którzy zostali powołani na pierwszy w historii międzynarodowy mecz piłkarski reprezentacji Polski.

W roku 1922 Polonia zatrudniła angielskiego trenera George’a Kimptona. Pod jego kierownictwem klub ponownie zdominował rozgrywki w Warszawie, pozostawiając w pobitym polu drużyny takie jak: Warszawianka, Korona oraz WKS. Po zakończeniu sezonu trener odszedł do Cracovii.

W 1923 roku zespół otrzymał od władz miasta teren pod budowę boiska. Na początku miało to być w Parku Skaryszewskim, następnie tereny w otoczeniu Cytadeli Warszawskiej, jednak ostatecznie Polonia otrzymała teren w pobliżu Dworca Gdańskiego. W rozgrywkach grupy warszawskiej Polonia ponownie była najlepsza, ale własną supremację nad lokalnymi rywalami Warszawianką i Legią (która wystąpiła wtedy po raz pierwszy w rozgrywkach pod obecną nazwą) udowodniła dopiero w ostatnim spotkaniu, pokonując Warszawiankę 7:1. W roku 1923 Polonia odniosła także prestiżowy sukces, pokonując po raz pierwszy w swej historii zespół zagraniczny, którym była silna węgierska drużyna Vasasok Sport Clubja, w stosunku 2:1[20].

Ponieważ PZPN zdecydował, że z powodu Igrzysk Olimpijskich 1924 nie odbędą się rozgrywki o tytuł Mistrza Polski, dlatego większość klubów skupiła się na rozgrywkach towarzyskich z zespołami zagranicznymi. Odbyły się jedynie rozgrywki na szczeblu lokalnym, które miały wyłonić Mistrza Polski w roku 1925. Ponownie zwycięską drużyną w tych rozgrywkach była Polonia, która została mistrzem Warszawy. 12 września 1924 roku Polonia wyjechała do Turcji na mecz z Galatasaray SK, z którym zremisowała 2:2. Poloniści grali również z zespołem z miasta Smyrna (obecnie Izmir), z którym wygrali 4:0 oraz z Alton Ordon, który rozgromiła 12:0 i Fenerbahçe SK, z którym jednak przegrała 3:4.

Wiosną 1925 roku dokończono rozgrywki mistrzowskie wśród drużyn które rozegrały mistrzostwa grupy A w 1924 roku. Drużyna Polonii nie pokonała tym razem drugiego szczebla eliminacji i musiała uznać wyższość Warty Poznań oraz TKS Toruń. Jesienią 1925 roku odbyły się po raz pierwszy rozgrywki o Puchar Polski. Była to jedyna edycja, która odbyła się przed wojną, a sama impreza spotkała się z chłodnym przyjęciem przez najlepsze drużyny z wielu regionów Polski. Polonia została pokonana przez drużynę Warszawianki 2:3 i odpadła z dalszych rozgrywek.

Ostatnie nieligowe mistrzostwa Polski w 1926 roku rozpoczęto od rozgrywek w grupie warszawskiej. Drużyna Polonii rywalizowała w nich z bardzo silną drużyną Warszawianki. Po zakończeniu wszystkich spotkań, nie wyłoniono zwycięzcy, a w meczu Polonii z Warszawianką padł remis 5:5. Po dogrywce, którą przerwano z powodu zapadającej ciemności i dokończono po dwóch tygodniach, Polonia była lepsza o jedną bramkę. Dokończenie meczu po dwóch tygodniach spowodowało protest Warszawianki, który nie został uwzględniony[21]. Mistrzem Warszawy została Polonia i to ona awansowała do dalszego etapu rozgrywek w ramach mistrzostw Polski, a w efekcie zdobyła ponownie tytuł wicemistrza Polski. W grudniu 1926 roku większość polskich klubów, łącznie z Polonią Warszawa, zdecydowała o utworzeniu rozgrywek ligowych, które odbyły się po raz pierwszy w 1927 roku. Rozgrywki w 1927 roku w nowym systemie kołowym pokazały, że klub potrzebuje istotnych wzmocnień oraz regularnych treningów, a przede wszystkim dokończenia budowy własnego stadionu.

W 1928 roku Polonia przeniosła się na ul. Konwiktorską 6, gdzie ma swoją siedzibę do dzisiaj. Oficjalnego otwarcia stadionu dokonano 30 września 1928 r., jednakże pierwszy mecz odbył się już 15 sierpnia 1928 r., kiedy Polonia Warszawa pokonała drużynę Hasmonea Lwów 5:0. W klubie pojawił się także nowy trener z Czech František Koželuh, a w drużynie zadebiutował dziewiętnastoletni wówczas Władysław Szczepaniak, który w przyszłości stanie się symbolem klubu. Trener Kożeluch został zdymisjonowany po pierwszym sezonie, a klub pozostał bez trenera. W efekcie po pierwszej połowie sezonu drużyna zajmowała ostatnie miejsce w tabeli. Jedynym ratunkiem okazało się być zatrudnienie profesjonalnego trenera w połowie 1929 roku, a był nim były gracz Rapidu Wiedeń, Josef Steyskal. Ostatecznie drużyna zajęła 7. miejsce tych rozgrywkach. W tym samym roku w drużynie zadebiutował też szesnastoletni Zenon Pieniążek, kolejna zasłużona postać dla warszawskiego klubu. Piłkarzem Polonii Warszawa był też Feliks Konarski, autor słów słynnej pieśni Czerwone maki na Monte Cassino[22].

Przed jednym z ostatnich meczów ligowych Polonii Warszawa w 1939 r.

W latach trzydziestych, w dobie kryzysu, Polonia ponownie straciła trenera. Pomimo to w rozgrywkach w 1930 roku, piłkarze zajęli 4. miejsce w Lidze, tuż za drużyną Legii. W następnym roku było już gorzej i drużyna zakończyła sezon na 7. miejscu. W kolejnym sezonie klub doświadczył po raz pierwszy gorzkiego smaku degradacji z rozgrywek ligowych. Pomimo to, właśnie wtedy, gracz Czarnych Koszul Jerzy Bułanow, został wybrany przez Przegląd Sportowy najlepszym polskim piłkarzem. Pomimo degradacji, w klubie pozostali tacy zawodnicy jak: Bułanow, Szczepaniak czy Odrowąż. Dzięki temu w kolejnym sezonie Polonia wygrała rozgrywki w niższej klasie i ponownie znalazła się w gronie najlepszych klubów grających w Lidze w 1934 r. W tamtych rozgrywkach warszawski klub odniósł spektakularny sukces pokonując jako jedyna drużyna w Hajdukach Wielkich przyszłego mistrza kraju, drużynę Ruchu. Ostatecznie Polonia zajęła 9. miejsce w tych rozgrywkach. Kolejny sezon w roku 1935 stał się jednym z najgorszych w historii klubu. Drużyna zanotowała spadek z ligi i to w bardzo kiepskim stylu, gdyż w całym sezonie drużyna zdobyła zaledwie 8 punktów. W 1936 roku Polonia w dalszym ciągu grała bardzo słabo. Pomimo to, w jej szeregach nadal występowali wierni jej piłkarze, Bułanow i Szczepaniak. Ten drugi zagrał nawet na Igrzyskach Olimpijskich w 1936 roku, gdzie pełnił rolę kapitana polskiej reprezentacji, którą to funkcję przejął od Bułanowa, po zakończeniu przez niego kariery międzynarodowej.

W 1937 roku w rozgrywkach warszawskiej grupy A, Polonia Warszawa zdobyła wyraźną przewagę, pokonując między innymi ostatniego spadkowicza z Ligi, drużynę Legii Warszawa. W kolejnych fazach rozgrywek także okazała się bezkonkurencyjna i ponownie znalazła się w gronie najlepszych drużyn w Polsce w rozgrywkach ligowych w 1938 roku. Prezes Polonii Warszawa generał Kazimierz Sosnkowski postanowił tym razem zatrudnić w roli trenera Karola Kossoka. Ten były śląski piłkarz wprowadził nowoczesne metody treningowe w drużynie i być może dzięki temu klub zajął wysokie, jak na beniaminka, czwarte miejsce w rozgrywkach. Natomiast w 1939 Związek Polskich Związków Sportowych uznał Polonię za najlepszy polski klub sportowy z 1938 r.[23] Warto zaznaczyć, że w jednym z najsłynniejszych meczów polskiej reprezentacji – pojedynku z Brazylią, podczas Mistrzostw Świata w 1938 roku, wystąpiło dwóch piłkarzy Polonii, Szczepaniak i Erwin Nyc.

W rozgrywkach z 1939 Polonia po kiepskim początku, ponownie pokonała jedną z najmocniejszych drużyn okresu przedwojennego, ówczesnego mistrza, Ruch Chorzów i to na wyjeździe. Liga nie została dokończona z powodu wybuchu II wojny światowej, a po rozegraniu 12 z 18 zaplanowanych meczów Polonia zajmowała 7. miejsce. Jeden z jej graczy Zenon Pieniążek był drugim wśród najskuteczniejszych zawodników z 16 zdobytymi bramkami. W przerwie letniej odbyły się szkolenia dla kadrowiczów poprowadzone przez legendarnego byłego zawodnika londyńskiego Arsenalu, Alexa Jamesa[23]. 38-letni były piłkarz wystąpił gościnnie w jednym z ostatnich, przedwojennych, meczów piłkarzy Polonii Warszawa.

1939–1945. Okres II wojny światowej[edytuj | edytuj kod]

Po wybuchu wojny zawieszono rozgrywki ligowe. Część zawodników została powołana do służby wojskowej, kilku zginęło w trakcie kampanii wrześniowej. Po zajęciu kraju Niemcy zakazali Polakom uprawiania sportu. Organizowano jednak rozgrywki piłkarskie w warunkach konspiracyjnych, wyłaniano mistrzów okręgów. Piłkarze Polonii dwukrotnie, w 1942 i 1943 roku, sięgnęli po tytuł mistrza Warszawy[24].

Jednocześnie drużyna ponosiła dalsze straty: piłkarze i działacze ginęli w obozach koncentracyjnych, egzekucjach ulicznych, w Katyniu. Część piłkarzy brała udział w konspiracji. Kilku zginęło w czasie powstania warszawskiego[24]. Areną tragicznych wydarzeń stał się również sam obiekt przy Konwiktorskiej. W czasie powstania warszawskiego, w nocy z 21 na 22 sierpnia 1944 roku oddziały powstańcze Batalionu Zośka, Batalionu Pięść i Batalionu Czata 49 wyprowadziły przez boisko Polonii uderzenie w stronę Dworca Gdańskiego. Atak nie powiódł się, a życie straciło w nim 12 powstańców[25].

1946–1991. Pierwsze Mistrzostwo Polski 1946, okres PRL[edytuj | edytuj kod]

Tadeusz Świcarz – zawodnik Polonii w latach 1945–1949

Działalność klubu została wznowiona wkrótce po zakończeniu okupacji niemieckiej. Początkowo klub, z inicjatywy jednego z przedwojennych zawodników Polonii, Zenona Pieniążka, reaktywował się pod patronatem Milicji Obywatelskiej. Współpraca ta została jednak zakończona już w sierpniu 1945 r. Pierwszy mecz Polonia rozegrała 25 marca 1945 roku na boisku AZS w Parku Skaryszewskim z lokalnym rywalem RKS Okęcie. Spotkanie zakończyło się wynikiem 3:3. Był to zarazem pierwszy mecz w wyzwolonej stolicy.

W 1946 roku, grając w zrujnowanej Warszawie, Czarne Koszule zdobyły pierwszy tytuł mistrzowski. Mecz finałowy Polonia grała na stadionie Wojska Polskiego przy Łazienkowskiej. Pokonując 3:2 AKS Chorzów zdobyła pierwszy dla Warszawy tytuł mistrzowski[26]. Stadion przy Konwiktorskiej, położony na Nowym Mieście, był zrujnowany działaniami wojennymi i został odbudowany dopiero kilka lat po wojnie. Do czasu odbudowania stadionu Poloniści grali na innych boiskach w Warszawie. Na początku 1949 roku Polonia została zaproszona przez brazylijski klub CR Vasco da Gama na rozegranie kilku meczów towarzyskich, jednak ówczesne władze nie zgodziły się na wyjazd Polonii za granicę. W tym roku również Polonia Warszawa została przemianowana przez władze komunistyczne na nazwę Kolejarz Warszawa. Od 1950 roku Polonia (wtedy Kolejarz) grała w bordowych koszulkach, niebieskich spodenkach oraz z kolejarskim znakiem na koszulkach. W 1952 roku Polonia zdobyła drugie powojenne trofeum, Puchar Polski, w finałowym meczu pokonując Legię Warszawa na Łazienkowskiej 1:0. Był to ostatni sukces Czarnych Koszul w tamtych czasach. Mimo zdobycia pucharu, w tym samym roku Polonia spadła do drugiej ligi. Przyczyn degradacji było kilka. Pierwsza połowa lat 50. to czarny okres stalinizmu, ówczesne władze chciały usunąć wszystko co miało związek z dawną Polską. Każdemu klubowi dano resortowego „sponsora”, Polonii przypadła kolej, która, w przeciwieństwie do górników, wojska i milicji, do bogatych nie należała. Trzeba jednak przyznać, że nieudolność działaczy też nie pomogła klubowi w utrzymaniu. Późniejszą tułaczkę Polonii po niższych ligach spowodowało uczynienie centralnym klubem PKP poznańskiego Lecha, który finansowany był kosztem KSP. Doprowadziło to do wieloletniej marginalizacji, nie tylko Polonii, ale także innych klubów kolejowych. Jeszcze kilkanaście lat po spadku na Polonię przychodziło nawet po dziesięć tysięcy kibiców. Później stopniowo sympatię Warszawy przejmowała Legia, która mogła się pochwalić znacznymi sukcesami. W 1954 roku drużyna została zdegradowana do III Ligi. Przez okres PRL i początków III RP Polonia grała w drugiej i trzeciej klasie rozgrywkowej. Od degradacji z ekstraklasy Polonia Warszawa czekała, aż 41 lat na ponowny występ w najwyższej klasie rozgrywkowej.

W 1955 roku władze ligi dały możliwość zmiany nazwy klubu wszystkim zespołom. Polonia jako pierwsza drużyna w kraju zdecydowała się na zmianę nazwy na Polonia-Kolejarz Warszawa. Dwa lata później na zebraniu klubowym zdecydowano, aby powrócić do nazwy Polonia Warszawa. Polonia była pierwszym klubem w Warszawie i drugim w Polsce, który powrócił do swojej tradycyjnej nazwy. W sierpniu 1956 roku Polonia wyjechała na Węgry na rozegranie kilku meczów towarzyskich. Pierwszy mecz Polonia grała z Törekvésem Budapeszt, mecz ten zakończył się wynikiem 2:3 dla Węgrów. Drugi mecz Polonia grała z Szombathelyi Törekvés, tym razem Poloniści zremisowali 2:2. Trzeci mecz „Czarne Koszule” grały z Pécsi Törekvés jednak ten mecz Poloniści przegrali 1:2. Kilka miesięcy później zespół Szombathelyi Törekvés przyjechał do Polski. I tym razem Polonia przegrała 1:4.

W 1981 roku Polonia Warszawa wzięła udział w Pucharze Króla Tajlandii[27]. Drużyna zajęła w tym turnieju trzecie miejsce wygrywając 5 meczów, remisując 1 i przegrywając 2.

Od 1954 do 1993 roku Polonia grała w II lub III lidze. Pomimo gry w niższych klasach rozgrywkowych, w pierwszych latach po spadku na mecze Polonii przychodziło po 20–30 tys. osób[28].

1991–1999. Powrót do Ekstraklasy[edytuj | edytuj kod]

Arkadiusz Bąk – król strzelców I ligi sezonu 1997/98, jedyny w historii król strzelców w barwach Polonii, późniejszy mistrz Polski z Polonią

Gdy funkcję prezesa klubu objął Jerzy Piekarzewski w 1991 roku klub uzyskał awans do II ligi, a w sezonie 1992/1993 Polonia Warszawa ponownie osiągnęła awans do polskiej elity piłkarskiej. Po 41 latach nieobecności Polonia powróciła do ekstraklasy. Klub był jednak fatalnie zorganizowany, brak było pieniędzy i bazy treningowej. Czarne Koszule znów wróciły do II ligi, jednak tylko na dwa lata. W sezonie 1995/96 Polonia, razem z Wisłą Kraków, awansowała do I ligi. Na Konwiktorskiej pojawił się Janusz Romanowski, który właśnie wycofał się ze sponsorowania Legii, zakładając spółkę KPP Polonia Warszawa. Od tej pory do sezonu 2005/06 Polonia grała w ekstraklasie. W 1998 r. zdobyła wicemistrzostwo Polski, zaś w 1999 dotarła do półfinału Pucharu Intertoto.

1999–2001. Drugie Mistrzostwo Polski[edytuj | edytuj kod]

Do sezonu 1999/2000 Polonia nie przystępowała jako faworyt. Pod koniec rundy jesiennej po raz pierwszy w historii Czarne Koszule zostały liderem ekstraklasy. Zespół prowadzili wtedy Jerzy Engel i Dariusz Wdowczyk. W przerwie zimowej sprowadzono kilku znakomitych piłkarzy, m.in. Tomasza Wieszczyckiego i Tomasza Kiełbowicza, którzy okazali się bardzo dobrymi wzmocnieniami. W tym czasie w drużynie Polonii Warszawa występował pierwszy czarnoskóry reprezentant Polski w piłce nożnej Emmanuel Olisadebe. W rundzie wiosennej Czarne Koszule przegrały tylko dwa mecze (w tym jeden już po zapewnieniu tytułu) i jeden zremisowały. Mistrzostwo Polonia zapewniła sobie, pokonując na Łazienkowskiej Legię Warszawa 3:0. Wcześniej zdobyła Puchar Ligi, zwyciężając na „neutralnym” stadionie Wojska Polskiego Legię 2:1. W lipcu Czarne Koszule potwierdziły swoje panowanie w polskiej piłce, zdobywając Superpuchar po zwycięstwie nad zdobywcą Pucharu Polski Amicą Wronki 4:2. Później Polonia odpadła w kwalifikacjach do Ligi Mistrzów (dwumecz z Panathinaikosem Ateny 2:2 i 1:2, do awansu było bardzo blisko), wcześniej jednak eliminując FC Dinamo Bukareszt. Jednak nie wszystko na Konwiktorskiej było idealne. Mistrzostwo drużyna zdobyła grając ze sztucznie dołączonym członem w nazwie jako Hoop Polonia Warszawa. Romanowski nie spełnił wymagań i wypłat sponsorowi, dlatego też firma Hoop Polska wycofała się ze sponsoringu kilka miesięcy później. W efekcie Polonia oraz jej właściciel zadłużyli się. W sezonie 2000/01 Czarne Koszule w lidze grały słabo, jednak zdołały zdobyć Puchar Polski. Potem z finansowania zadłużonego klubu wycofał się Janusz Romanowski, a klub przejęła nowo utworzona spółka KSP Polonia Warszawa, której właścicielem był Jan Raniecki, kibic, który w Polonię postanowił włożyć własny majątek.

2001–2008. Spadek do II ligi, przyjście Józefa Wojciechowskiego[edytuj | edytuj kod]

Przez kolejne lata Polonia osiągała coraz gorsze wyniki, a działania Jana Ranieckiego oceniane były skrajnie. Aby otrzymać licencje na grę w ekstraklasie potrzebne były inwestycje. Klub był na granicy bankructwa. Jedni byli mu wdzięczni za uratowanie klubu przed zagładą, wspieranie go oraz organizowanie działań takich jak wydawanie klubowego czasopisma, promowanie klubu wśród młodzieży szkolnej (akcja „Kibic”), budowę nowej trybuny „Kamiennej” oraz sztucznego oświetlenia i ogrzewanej murawy z częściowo własnych pieniędzy. Inni ostro krytykowali prowadzenie klubu twardą ręką oraz złe decyzje personalne. Najgorszym okazał się być sezon 2005/2006. Jan Raniecki od pewnego czasu zdecydowany był sprzedać klub, jednak szukał wiarygodnego następcy który mógłby rozwijać klub oraz poczynić w nim dalsze, konieczne, inwestycje. Rozmowy prowadzone z firmą developerską J.W. Construction oraz angielską firmą Global Soccer Agency przedłużały się w nieskończoność. Chaos w klubie, oraz nagła śmierć Jana Ranieckiego 1 marca 2006 spowodowały, że klub nie był stanie utrzymać się w Ekstraklasie, zajął 15. miejsce i wraz z ostatnim w tabeli Lechem Poznań spadł z Ekstraklasy. Nowym właścicielem została firma J.W. Construction oraz jej prezes i założyciel Józef Wojciechowski, która jednak do końca sezonu, a także przez pół kolejnego drugoligowego sezonu 2006/2007 borykała się z bałaganem w klubie oraz roszczeniami Global Soccer Agency, zajmując na koniec sezonu 6. miejsce. Sezon 2007/2008 Polonia również rozegrała w II lidze (obecnie 1. liga), kończąc go na 7. miejscu. Drużyna dzięki fuzji z Dyskobolią Grodzisk Wielkopolski w następnym sezonie rozpoczęła rozgrywki w Ekstraklasie[29].

2008–2009. Wykupienie drużyny Dyskoboli Grodzisk Wielkopolski[edytuj | edytuj kod]

Polonia Warszawa – Arka Gdynia (27.03.2010)

11 lipca 2008 roku prezes klubu KSP Polonia Warszawa Józef Wojciechowski odkupił od Zbigniewa Drzymały 16715 akcji spółki Groclin-Dyskobolia SSA za 20 milionów złotych[30]. Dzięki tej transakcji Polonia Warszawa nabyła prawa do wystąpienia o licencję gry w Ekstraklasie pomimo 7. miejsca w II lidze. Wszyscy zawodnicy Dyskobolii Groclin Grodzisk Wielkopolski stali się automatycznie zawodnikami zespołu Polonii. Dodatkowo dołączyło do nich kilku najlepszych drugoligowych graczy z poprzedniego sezonu takich jak: Krzysztof Michalski, Radosław Majdan, Daniel Mąka czy Jacek Kosmalski. Niektórzy z zawodników, będący w wieku juniorskim zostali przeniesieni do Młodej Ekstraklasy a pozostali którzy nie znaleźli uznania w oczach trenera Zielińskiego rundę jesienną sezonu 2008/2009 spędzili w IV-ligowej Polonii SSA Warszawa. Wiosną druga drużyna została rozwiązana.

2010–2011. José María Bakero i inni trenerzy[edytuj | edytuj kod]

Polonia Warszawa – Jagiellonia Białystok (10.05.2011)
 Osobny artykuł: Polonia Warszawa (2010/11).

10 listopada 2009 roku nowym trenerem drużyny został José Mari Bakero, były hiszpański piłkarz pochodzenia baskijskiego oraz były kapitan drużyny FC Barcelona. Ten utytułowany piłkarz trenował już wcześniej drużynę Real Sociedad, aczkolwiek bez sukcesów. Wraz z drużyną Polonii, którą objął gdy zajmowała przedostatnie miejsce w lidze, zdołał wywalczyć miejsce gwarantujące pozostanie w Ekstraklasie na sezon 2010/2011. Od 25 czerwca 2010 roku, wraz z trenerem Bakero współpracował Paweł Janas, były trener reprezentacji Polski, który zajął stanowisko wiceprezesa ds. sportowych[31]. W maju 2010 Radosław Majdan objął stanowisko rzecznika prasowego stołecznego klubu. 13 września 2010 roku José Mari Bakero został zwolniony, a zastąpił go Paweł Janas. Po niespełna czterech miesiącach, 29 grudnia 2010, Paweł Janas został zdymisjonowany, ale powrócił na stanowisko dyrektora sportowego w klubie[32]. Niebawem został zdymisjonowany także z tego stanowiska. Kolejnymi trenerami w tym dość dziwnym sezonie byli: Theo Bos, Piotr Stokowiec oraz ponownie Jacek Zieliński.

2011–2012. Powrót Jacka Zielińskiego, odejście Józefa Wojciechowskiego[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Polonia Warszawa (2011/12).

W nowym sezonie doszło do dużych zmian w kadrze zespołu prowadzonego przez Jacka Zielińskiego. Odeszło z niej aż siedmiu zawodników. Jednym z nich był Adrian Mierzejewski, który został sprzedany przez drużynę Polonii za rekordową kwotę 5,25 miliona euro, która to była najwyższą stawką jaką zapłacono za piłkarza odchodzącego z polskiej ligi[33]. W tym samym czasie w klubie pojawiło się ośmiu nowych zawodników na których zakup przeznaczono dużą część rekordowej kwoty. Już na samym początku nowego sezonu prezes Wojciechowski postawił przed piłkarzami za cel zdobycie tytułu mistrzowskiego[34]. Po zakończeniu rundy jesiennej rozgrywek, drużyna Polonii zajmowała trzecie miejsce, ze stratą sześciu punktów do prowadzącej drużyny. Po sześciu kolejkach rundy wiosennej (w tym trzech porażkach, z których ostatnią była z Koroną Kielce 3:0), 27 marca 2012 został zwolniony trener Jacek Zieliński (szkoleniowcem Czarnych Koszul był przez rok – został nim 22 marca 2011 i wówczas pierwszy mecz wygrał z kielecką drużyną)[35]. 28 marca 2012 jego następcą został Czesław Michniewicz[36]. 20 kwietnia 2012 po przegranym u siebie meczu z Ruchem Chorzów właściciel KSP Polonia Józef Wojciechowski zapowiedział zaprzestanie finansowania klubu i wycofanie się z polskiego futbolu na zawsze[37]. Ostatecznie drużyna zajęła szóste miejsce w sezonie 2011/2012, a 8 maja 2012 Michniewicz przestał być trenerem[38].

Decyzja Wojciechowskiego o zaprzestaniu sponsorowania klubu, spowodowała wyprzedaż i odejście grupy zawodników, którzy reprezentowali wcześniej barwy warszawskiej Polonii. Pierwszym który odszedł, był zawodnik najmocniej obwiniany za nieudany sezon i brak zaangażowania w jego trakcie, brazylijski piłkarz Bruno. Następnie, z klubu odszedł jego dotychczasowy kapitan Łukasz Trałka[39]. Kolejni dwaj piłkarze, Sadlok i Šultes, przeszli do Ruchu Chorzów. Następnie z klubu odeszli jeszcze Róbert Jež do Zagłębia Lubin, Daniel Sikorski do Wisły Kraków oraz Adrian Lis do Warty Poznań. Swojego kontraktu nie przedłużył czeski obrońca Radek Mynář. 13 lipca swoje kontrakty rozwiązali także Michał Gliwa, który wzmocnił Zagłębie Lubin oraz Jakub Tosik, który przeniósł się do ukraińskiego klubu Karpaty Lwów. Ostatnim osłabieniem było odejście Tomasza Jodłowca do Śląska Wrocław.

2012–2013. Nowy właściciel klubu[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Polonia Warszawa (2012/13).

Ostatecznie 16 lipca 2012 Wojciechowski, za 5 milionów złotych, sprzedał 100% udziałów w klubie właścicielowi innej drużyny piłkarskiej GKS Katowice – Ireneuszowi Królowi, który początkowo chciał zmienić nazwę klubu na KP Katowice. Wycofał się jednak z tego pomysłu i postanowił pozostawić klub w Warszawie. Podjął też decyzję o zaprzestaniu wspierania GKS Katowice[40]. Wojciechowski zachował karty zawodnicze Pawła Wszołka, Sebastiana Przyrowskiego i Wladimera Dwaliszwiliego[41].

Nowym trenerem został Piotr Stokowiec, ostatnio związany z klubem jako trener drużyny Młodej Ekstraklasy Polonii Warszawa. Ze względu na zawirowania związane ze zmianą właściciela klubu oraz brakiem prawidłowego przygotowania do sezonu piłkarskiego trener ocenił, że jego celem w tym sezonie może być walka o utrzymanie w ekstraklasie. Duże ubytki kadrowe w klubie zostały uzupełnione najlepszymi piłkarzami z Młodej Ekstraklasy oraz nowymi zawodnikami. Nowy właściciel wykupił także karty zawodnicze Wszołka i Dwaliszwiliego. W połowie września do klubu powrócił po pięciomiesięcznej nieobecności albański napastnik, Edgar Çani. Pojawiły się za to problemy osobiste kolejnego z zawodników zakupionych przez Wojciechowskiego, Awiramem Baruchjanem, który powrócił do swojego rodzinnego kraju na zasadzie wypożyczenia.

Piłkarze Polonii Warszawa zakończyli rundę jesienną sezonu 2012/2013 na trzecim miejscu, co oceniono jako duży sukces trenera Stokowca, zważywszy na brak odpowiednich przygotowań przed sezonem oraz niewiadomy skład drużyny piłkarskiej do ostatniej chwili przed rozpoczęciem sezonu. W końcowym etapie rundy wiosennej (po 28 z wszystkich kolejek ligowych), Komisja Odwoławcza ds. Licencji Klubowych Polskiego Związku Piłki Nożnej wydała decyzję odmowną w zakresie przyznania klubowi licencji uprawniającej do gry w sezonie 2013/2014[42][43]. Kolejną konsekwencją niewywiązywania się przez Króla z obowiązków pracodawcy były następujące po sobie decyzje o rozwiązaniu kontraktów przez kolejnych piłkarzy z powodu niewypłacania pensji. W tym samym czasie zawiązało się stowarzyszenie kibiców klubu, którzy chcieli ratować drużynę i spłacić długi. Rozmowy zostały zerwane przez Ireneusza Króla, który jednocześnie bezowocnie próbował zgłosić drużynę do I ligi. Ostatecznie pod koniec czerwca właściciel złożył wniosek o upadłość skompromitowanej spółki[44]. Wcześniej stowarzyszenie zgłosiło nieistniejącą jeszcze drużynę do ligi okręgowej. Dzięki grupie najbardziej wiernych kibiców, PZPN przychylił się do ich petycji i nowa odsłona klubu rozpoczęła rozgrywki od IV ligi[45].

2013–2015. Odbudowa zespołu w IV lidze, awans do III i do II ligi[edytuj | edytuj kod]

W sezonie 2013/2014 klub zagrał w IV lidze na licencji MKS-u Polonia Warszawa, który do tej pory zajmował się szkoleniem młodzieży. Misję stworzenia zespołu powierzono byłemu mistrzowi Polski w barwach Polonii, Piotrowi Dziewickiemu. Drużyna po zaciętej walce z Bugiem Wyszków awansowała do III ligi.

Sezon 2014/15 był dla beniaminka ciężki. Przy Konwiktorskiej pracowało pięciu trenerów (oprócz Dziewickiego zespół prowadzili: Piotr Szczechowicz, Dariusz Dźwigała, Marek Końko i Igor Gołaszewski). Borykająca się z kłopotami finansowymi Polonia ostatecznie zajęła 14. miejsce.

W kolejnym sezonie prowadzenie spółki od MKS-u (i licencję na grę w III lidze) przejęła nowo powstała Polonia Warszawa S.A., której prezesem został Jerzy Engel.

W sezonie 2015/16 Polonia awansowała z pierwszego miejsca w tabeli do baraży o II ligę. Po walce z Górnikiem Wałbrzych drużyna z Konwiktorskiej 6 awansowała do II ligi.

2016–2019. Spadek i gra w III lidze[edytuj | edytuj kod]

Przed sezonem 2016/2017 Polonia dokonała paru ciekawych transferów. Na Konwiktorską wrócił ulubieniec trybun Daniel Gołębiewski, który występował w „Czarnych Koszulach” w czasach Ekstraklasy. Do ekipy Igora Gołaszewskiego przyszedł również Michał Oświęcimka, czyli kluczowy gracz przeciwników Polonii w barażach o II ligę – Górnika Wałbrzych. Okazało się jednak, że te wzmocnienia to za mało i najstarszy klub Warszawy nie będzie liczył się w walce o awans. Poloniści sezon zaczęli od porażki z Polonią Bytom 0:3. Potem nie było lepiej i za słabe wyniki zapłacił Gołaszewski, którego zwolniono. Nowym szkoleniowcem został były środkowy obrońca – Wojciech Szymanek. O przyszłości zespołu w II lidze miał decydować ostatni mecz z Rakowem Częstochowa. Tylko zwycięstwo mogło zapewnić utrzymanie, lecz liderzy ligi okazali się zbyt mocni i ostatecznie wygrali 1:2.

Po zakończeniu sezonu 2016/2017 z funkcji prezesa klubu zrezygnował Jerzy Engel, natomiast trenerem został Krzysztof Chrobak[46]. Następne sezony Polonia spędziła w III lidze. Na jej losy – także sportowe – znaczący wpływ miał upadek przedstawionej przez Jerzego Engela pozyskanym akcjonariuszom koncepcji uzyskania od miasta praw do terenu, na którym znajduje się klubowy stadion, jego modernizacji oraz komercyjnej zabudowy okolic obiektu. W związku z odrzuceniem tej koncepcji przez władze Warszawy i przedstawieniem przez nie własnego pomysłu na rozbudowę stadionu (wraz z utworzeniem na jego terenie Młodzieżowego Centrum Sportu), dotychczasowi akcjonariusze (w tym największy – Krystyna Bnińska-Jędrzejowicz, arystokratka pochodząca z rodu Potockich[47]) znacząco ograniczyli zakres finansowania klubu[48]. Sytuacja finansowa klubu pogorszyła się, Polonia miała znaczne zadłużenie przede wszystkim wobec miasta (wynajem obiektu) oraz własnych piłkarzy[49]. Przełożyło się to na wyniki – Polonia nie włączała się do walki o awans do II ligi i w sezonie 2017/2018 zajęła 4. miejsce, a w 2018/2019 – 6. Sezon 2019/2020 rozpoczął się dla klubu bardzo źle i w październiku 2019 r. klub znalazł się w strefie spadkowej. Pociągnęło to za sobą rezygnację prezesa klubu Petera Kaluby ze stanowiska oraz wstrzymanie przez władze Warszawy prac nad planowaną modernizacją stadionu w związku z „niepokojącymi sygnałami dotyczącymi sytuacji na Polonii oraz niewywiązywaniem się przez nią ze swoich zobowiązań”[50].

2020–obecnie. Nowy właściciel klubu i powrót do I ligi[edytuj | edytuj kod]

5 marca 2020 roku nowym właścicielem Polonii Warszawa S.A. został Grégoire Nitot, który nabył od Krystyny Bnińskiej-Jędrzejowicz pakiet kontrolny akcji klubu[51]. 19 marca 2020 roku Grégoire Nitot objął funkcję prezesa klubu[8]. Sezon 2019/2020, niedokończony przez pandemię COVID-19, Polonia zakończyła w strefie spadkowej na przedostatnim miejscu w tabeli[52]. 15 maja 2020 roku Mazowiecki Związek Piłki Nożnej ogłosił, że żadna trzecioligowa drużyna nie spadnie, a liga zostanie powiększona, dzięki czemu Polonia uniknęła relegacji[52].

W sezonie 2021/2022 Polonia walczyła o awans do II ligi z Legionovią Legionowo; przed przedostatnią kolejką, w której miało dojść do bezpośredniego starcia między tymi drużynami, między zespołami były dwa punkty różnicy (na korzyść klubu z Legionowa). Polonia wygrała ten mecz 3:2, i na kolejkę przed końcem wskoczyła na pozycję lidera ligi[53]. W ostatniej kolejce Polonia zapewniła sobie awans, pokonując 3:1 Wissę Szczuczyn[54]. W sezonie 2022/2023, jako beniaminek II ligi, Czarne Koszule awansowały do I ligi, wracając na tenże poziom po raz pierwszy od sezonu 2007/2008[10].

Herb klubu[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy herb Polonii Warszawa

Pierwszy znany emblemat klubu stanowiła zwykła biało-czerwona tarcza o ukośnej linii podziału pomiędzy kolorami. W okresie zaboru rosyjskiego była ona przypinana do strojów agrafką, co umożliwiało jej szybkie usunięcie w razie kontroli przez carską tajną policję polityczną Ochranę.

W 1933 roku do tarczy dodano czarne okrągłe tło, na którym pojawiły się litery KSP, przy czym z lewej strony tarczy była to litera K, u góry litera S, a z prawej strony litera P.

W czasach stalinizmu władze nakazały zarówno zmianę nazwy, jak i herbu klubowego. Klub nazwano Kolejarz Warszawa, a jego nowy herb stanowiło czerwono-niebieskie kółko z literą P w środku i z odchodzącymi od niego kolejarskimi skrzydełkami. Całość była dość podobna do emblematu kolejarzy. Po odwilży 1956 roku powrócono do starej nazwy i starego symbolu jednakże z jednym wyjątkiem. Zamiast liter KSP pojawiły się litery KKS (Kolejowy Klub Sportowy). Litery zostały otoczone białymi okręgami umieszczonymi na czarnym tle.

Po przejęciu klubu przez Janusza Romanowskiego w 1995 roku, utworzono nową strukturę klubu, której skrótem były litery KPP. W związku z tym, te właśnie litery zaczęły się pojawiać w herbie klubu. Modyfikacja ta została zniesiona wraz z rozwiązaniem współpracy ze sponsorem. W tamtym czasie, po zdobyciu tytułu Mistrza Polski, pojawiły się po bokach herbu dwie gwiazdki symbolizujące dwa tytuły mistrzowskie wplecione w wieniec laurowy.

Najbardziej rozpowszechnione jest logo klubu stworzone przez spółkę KSP Polonia Warszawa – herb otoczony jest wieńcem laurowym. Na górze znajdował się rok założenia klubu 1911, a na dole znajdowała się nazwa klubu POLONIA.

W 2013 roku, po upadku Spółki Akcyjnej KSP Polonia Warszawa, którą jako ostatni prowadził Ireneusz Król, klub odrodzony przez stowarzyszenia kibiców, wrócił do pierwotnej i najprostszej wersji herbu – biało czerwonej tarczy.

Obecny herb klubu tworzy biało czerwona tarcza otoczona czarnym kołem. W kole znajdują się litery KSP.

Sukcesy[edytuj | edytuj kod]

Pierwszym dużym osiągnięciem zespołu było zdobycie drugiego miejsca w lidze polskiej w 1921 roku, następnie trzecie miejsce w 1923 oraz ponownie drugie w roku 1926. Swoje pierwsze mistrzostwo zdobyła w roku 1946, a w 1951 zajęli po raz drugi trzecie miejsce. Pierwszy puchar w historii klubu został zdobyty w roku 1952. Na następne osiągnięcia klubu trzeba było długo czekać. Największe sukcesy Polonia Warszawa odniosła w roku 2000, gdy zespół zdobył Mistrzostwo Polski, Superpuchar Polski oraz Puchar Ligi. Rok później w 2001 klub zdobył drugi Puchar Polski.

Trofea międzynarodowe[edytuj | edytuj kod]

FIFA Zdobyte trofea w rozgrywkach międzynarodowych (stan na: 22-02-2020[55])
Rozgrywki Osiągnięcie Razy Sezon(y)

Liga Mistrzów
(Puchar Europy)
zdobywca 0
finalista 0
III runda eliminacji 1 2000/01

Liga Europy
(Puchar UEFA)
zdobywca 0
finalista 0
III runda eliminacji 1 2009/10

Puchar Intertoto
zdobywca 0
finalista 0
półfinalista 1 1999

Trofea krajowe[edytuj | edytuj kod]

Polska Zdobyte trofea w rozgrywkach (Stan na 22-02-2020)[56]
Rozgrywki Osiągnięcie Razy Sezon(y)

Mistrzostwo Polski
złoto I miejsce 2 1946, 2000
srebro II miejsce 3 1921, 1926, 1998
brąz III miejsce 1 1923

Puchar Polski
złoto zdobywca 2 1952, 2001
półfinalista 4 1951, 2000, 2009

Superpuchar
złoto zdobywca 1 2000

Puchar Ligi
złoto zdobywca 1 2000

Drugi poziom ligi polskiej
złoto I miejsce 2 1993, 1996

Mistrzostwo Polski juniorów starszych (U-19)
złoto I miejsce 1 1977
srebro II miejsce 3 2000, 2005, 2008

Mistrzostwo Polski juniorów młodszych (U-17)
srebro II miejsce 1 1998

Trofea regionalne[edytuj | edytuj kod]

Warszawa Zdobyte trofea w rozgrywkach regionalnych[57][58]
Rozgrywki Osiągnięcie Razy Sezon(y)

Mistrzostwo Warszawy
złoto I miejsce 2 1942, 1943

Statystyki występów w rozgrywkach[edytuj | edytuj kod]

Sezony w polskiej lidze[edytuj | edytuj kod]

Historia występów Polonii Warszawa w rozgrywkach ligowych
Wyniki ze wszystkich sezonów Polonii Warszawa[59][60]
  • 19 listopada 1911: Pierwszy oficjalny mecz Polonii
  • 1921: 2. miejsce w ogólnopolskiej klasie A Wicemistrzostwo Polski
  • 1922: 3. miejsce w ogólnopolskiej grupie północnej
  • 1923: 2. miejsce w ogólnopolskiej grupie wschodniej
  • 1925: 3. miejsce w ogólnopolskiej grupie północnej
  • 1926: 1. miejsce w ogólnopolskiej grupie północnej oraz Wicemistrzostwo Polski W rozgrywkach przedligowych aby awansować do rozgrywek ogólnopolskich należało wygrać rozgrywki grupy warszawskiej
  • 1927: 8. miejsce w Lidze
  • 1928: 7. miejsce w Lidze
  • 1929: 7. miejsce w Lidze
  • 1930: 4. miejsce w Lidze
  • 1931: 8. miejsce w Lidze
  • 1932: 12. miejsce w Lidze. Spadek do warszawskiej klasy A
  • 1933: 1. miejsce w klasie A. Awans do Ligi
  • 1934: 9. miejsce w Lidze
  • 1935: 11. miejsce w Lidze. Spadek do warszawskiej klasy A
  • 1936: 2. miejsce w klasie A
  • 1937: 1. miejsce w warszawskiej klasie A. Awans po barażach do Ligi
  • 1938: 4. miejsce w Lidze
  • 1939: w momencie przerwania rozgrywek Polonia zajmowała w Lidze 7. pozycję
  • 1940-45: Rozgrywki zawieszone z powodu II wojny światowej
  • 1946: Mistrzostwo Polski
  • 1947: 2. miejsce w fazie grupowej
  • 1948: 7. miejsce w I lidze
  • 1949: 4. miejsce w I lidze
  • 1950: 7. miejsce w I lidze
  • 1951: 7. miejsce w I lidze
  • 1952: 6. miejsce w I lidze[61]. Spadek do II ligi. Zdobywca Pucharu Polski
  • 1953: 3. miejsce w II lidze
  • 1954: 11. miejsce w II lidze. Spadek do III ligi.
  • 1955: 2. miejsce w III lidze.
  • 1956: 2. miejsce w III lidze.
  • 1957: 1. miejsce w III lidze. Przegrane baraże o awans do II ligi.
  • 1958: 1. miejsce w III lidze. Awans do II ligi
  • 1959: 7. miejsce w grupie północnej II ligi
  • 1960: 9. miejsce w grupie północnej II ligi
  • 1961: 17. miejsce w grupie północnej II ligi. Spadek do III ligi
  • 1962: 1. miejsce w III lidze. Przegrane baraże o awans do II ligi.
  • 1962/1963: 3. miejsce w III lidze.
  • 1963/1964: 2. miejsce w III lidze. Przegrane baraże o awans do II ligi.
  • 1964/1965: 7. miejsce w III lidze.
  • 1965/1966: 1. miejsce w III lidze. Przegrane baraże o awans do II ligi.
  • 1966/1967: 7. miejsce w III lidze.
  • 1967/1968: 5. miejsce w III lidze.
  • 1968/1969: 2. miejsce w III lidze.
  • 1969/1970: 5. miejsce w III lidze
  • 1970/1971: 12. miejsce w III lidze
  • 1971/1972: 5. miejsce w III lidze.
  • 1972/1973: 6. miejsce w III lidze.
  • 1973/1974: 1. miejsce w III lidze. Awans do II ligi.
  • 1974/1975: 12. miejsce w grupie północnej II ligi
  • 1975/1976: 15. miejsce w grupie północnej II ligi. Spadek do III ligi
  • 1976/1977: 1. miejsce w III lidze. Awans do II ligi
  • 1977/1978: 12. miejsce w grupie północnej II ligi
  • 1978/1979: 16. miejsce w grupie wschodniej II ligi. Spadek do III ligi
  • 1979/1980: 2. miejsce w III lidze.
  • 1980/1981: 3. miejsce w III lidze.
  • 1981/1982: 2. miejsce w III lidze. Awans do II ligi
  • 1982/1983: 13. miejsce w grupie wschodniej II ligi. Spadek do III ligi
  • 1983/1984: 1. miejsce w III lidze. Awans do II ligi
  • 1984/1985: 15. miejsce w grupie wschodniej II ligi. Spadek do III ligi
  • 1985/1986: 2. miejsce w III lidze.
  • 1986/1987: 2. miejsce w III lidze.
  • 1987/1988: 4. miejsce w III lidze.
  • 1988/1989: 4. miejsce w III lidze.
  • 1989/1990: 2. miejsce w III lidze.
  • 1990/1991: 1. miejsce w III lidze. Awans do II ligi
  • 1991/1992: 7. miejsce w grupie wschodniej II ligi
  • 1992/1993: 1. miejsce w grupie wschodniej II ligi. Awans do I ligi
  • 1993/1994: 16. miejsce w I lidze. Spadek do II ligi
  • 1994/1995: 7. miejsce w grupie wschodniej II ligi
  • 1995/1996: 1. miejsce w II lidze. Awans do I ligi
  • 1996/1997: 8. miejsce w I lidze
  • 1997/1998: 2. miejsce w I lidze. Wicemistrzostwo Polski
  • 1998/1999: 5. miejsce w I lidze
  • 1999/2000: Mistrzostwo Polski. Puchar Ligi. Superpuchar Polski
  • 2000/2001: 4. miejsce w I lidze Puchar Polski
  • 2001/2002: 4. miejsce w I lidze
  • 2002/2003: 8. miejsce w I lidze
  • 2003/2004: 11. miejsce w I lidze
  • 2004/2005: 10. miejsce w I lidze
  • 2005/2006: 15. miejsce w I lidze. Spadek do II ligi
  • 2006/2007: 6. miejsce w II lidze
  • 2007/2008: 7. miejsce w II lidze. Awans do I ligi dzięki wykupieniu Dyskobolii
  • 2008/2009: 4. miejsce w Ekstraklasie
  • 2009/2010: 13. miejsce w Ekstraklasie
  • 2010/2011: 7. miejsce w Ekstraklasie
  • 2011/2012: 6. miejsce w Ekstraklasie
  • 2012/2013: 6. miejsce w Ekstraklasie. Karna degradacja administracyjna
  • 2013/2014: 1. miejsce w IV lidze w grupie mazowieckiej północnej. Awans do III ligi
  • 2014/2015: 14. miejsce w III lidze w grupie łódzko-mazowieckiej.
  • 2015/2016: 1. miejsce w III lidze w grupie łódzko-mazowieckiej. Awans do II ligi po barażu
  • 2016/2017: 15. miejsce w II lidze. Spadek do III ligi
  • 2017/2018: 4. miejsce w III lidze w grupie I
  • 2018/2019: 6. miejsce w III lidze w grupie I
  • 2019/2020: 17. miejsce w III lidze w grupie I
  • 2020/2021: 4. miejsce w III lidze w grupie I
  • 2021/2022: 1. miejsce w III lidze w grupie I. Awans do II ligi
  • 2022/2023: 1. miejsce w II lidze. Awans do I ligi

Europejskie puchary[edytuj | edytuj kod]

Polonia Warszawa w europejskich pucharach[55]:

Sezon Rozgrywki Runda Przeciwnik Dom Wyjazd Ogólnie
1997 Puchar Intertoto Grupa 1 Dania Aalborg BK 0–2 5. miejsce
Białoruś Dynama-93 Mińsk 1–4
Holandia SC Heerenveen 0–0
Niemcy MSV Duisburg 0–0
1998/99 Puchar UEFA 1Q Estonia Sadam Tallinn 3–1 2–0 5–1
2Q Rosja Dinamo Moskwa 0–1 0–1 0–2
1999 Puchar Intertoto 1R Mołdawia Tiligul-Tiras Tyraspol 4–0 0–0 4–0
2R Dania FC Kopenhaga 1–1 3–0 4–1
3R Węgry Vasas SC 2–0 2–1 4–1
Półfinał Francja FC Metz 1–1 1–5 2–6
2000/01 Liga Mistrzów 2Q Rumunia Dinamo Bukareszt 3–1 4–3 7–4
3Q Grecja Panathinaikos 2–2 1–2 3–4
Puchar UEFA 1R Włochy Udinese Calcio 0–1 0–2 0–3
2001/02 Puchar UEFA Q Walia The New Saints 4–0 2–0 6–0
1R Holandia FC Twente 1–2 0–2 1–4
2002/03 Puchar UEFA Q Malta Sliema Wanderers 2–0 3–1 5–1
1R Portugalia FC Porto 2–0 0–6 2–6
2003 Puchar Intertoto 1R Kazachstan Toboł Kostanaj 0–3 1–2 1–5
2009/10 Liga Europy 1Q Czarnogóra Budućnost Podgorica 0–1 2–0 2–1
2Q San Marino Juvenes/Dogana 4–0 1–0 5–0
3Q Holandia NAC Breda 0–1 1–3 1–4

Legenda do wszystkich tabel:

  • Q – runda eliminacyjna, 1/16, 1/8, 1/4, 1/2 – odpowiednia faza rozgrywek, Grupa – runda grupowa, 1r gr – pierwsza runda grupowa, 2r gr – druga runda grupowa, F – finał, R – runda, PO – play-off
  • k. – rzuty karne, los. – losowanie, Dogr. – dogrywka, w. – zasada bramek strzelonych na wyjeździe
Bilans Polonii w europejskich pucharach[62]
Mecze Zwycięstwa Remisy Porażki Bramki
38 16 6 16 53:49

Liga Mistrzów[edytuj | edytuj kod]

Polonia występowała w kwalifikacjach do Ligi Mistrzów UEFA w 2000 roku. Jako Mistrz Polski rozpoczęła rozgrywki w drugiej rundzie kwalifikacyjnej, w której wyeliminowała rumuński zespół FC Dinamo Bukareszt. Odniosła dwukrotne zwycięstwo, w pierwszym meczu 4:3, a w drugim 3:1[63].
W trzeciej rundzie kwalifikacyjnej Polonia trafiła na grecki zespół Panathinaikos AO z którym przegrała zmagania o fazę grupową Ligi Mistrzów, remisując w pierwszym meczu 2:2, a w drugim przegrywając 1:2[64]. Odpadnięcie w trzeciej rundzie pozwoliło Polonii na kontynuację gry w Pucharze UEFA w tym samym sezonie[55].
Z powodu braku stadionu spełniającego wymagania licencji UEFA Polonia domowe mecze rozgrywała na Stadionie Miejskim w Płocku[65].

Liga Europy / Puchar UEFA[edytuj | edytuj kod]

Zespół Czarnych Koszul pięciokrotnie brał udział w rozgrywkach o Ligę Europy / Puchar UEFA: w roku 1998, 2000, 2001, 2002 oraz 2009.[55]

1998/1999[edytuj | edytuj kod]

W swoim pierwszym występie w Pucharze UEFA w 1998 roku w rundzie przedwstępnej Polonia wyeliminowała estoński zespół Sadam Talinn (zwyciężając w dwumeczu 2:0 i 3:1). W rundzie wstępnej kwalifikacji zespół Polonii został wyeliminowany przez Dinamo Moskwa (dwukrotnie przegrana 0:1)[55].

2000/2001[edytuj | edytuj kod]

W swoim drugim występie w Pucharze UEFA w 2000 roku (po odpadnięciu z kwalifikacji o Ligę Mistrzów) Poloniści trafili na włoski zespół Udinese Calcio z którym przegrali dwukrotnie 0:1 i 0:2.[55]

2001/2002[edytuj | edytuj kod]

W trzecim występie w Pucharze UEFA w 2001 roku w rundzie wstępnej Poloniści rozegrali dwumecz z walijskim zespołem The New Saints F.C., wygrywając oba spotkania (4:0 w meczu domowym i 2:0 na wyjeździe). Polonia mecz domowy rozegrała gościnnie na stadionie Widzewa Łódź. W I rundzie pucharu Polonia trafiła na holenderski zespół FC Twente, z którym przegrała oba spotkania (1:2 u siebie i 2:0 na wyjeździe)[55]. Polonia mecz domowy ponownie rozegrała gościnnie na stadionie Widzewa Łódź.[66]

2002/2003[edytuj | edytuj kod]

W czwartym występie w Pucharze UEFA zespół Polonii w rundzie wstępnej wyeliminował maltański klub Sliemę Wanderers 2:0 i 3:1. W I rundzie pucharu Poloniści trafili na portugalski klub FC Porto (późniejszy zwycięzca tej edycji Pucharu UEFA), który okazał się zbyt mocny dla stołecznego klubu. W pierwszym, wyjazdowym meczu padł wynik 6:0, a w drugim Polonia wygrała 2:0.[55] Mecz domowy został rozegrany na stadionie w Płocku[67].

2009/2010[edytuj | edytuj kod]

Polonia w sezonie 2009/2010 występowała w I edycji Lidze Europy UEFA. W pierwszej rundzie pokonała czarnogórski klub FK Budućnost Podgorica 2:0 w pierwszym meczu oraz przegrała w rewanżu 0:1, wygrywając w dwumeczu 2-1. W drugiej rundzie Polonia spotkała się z zespołem z San Marino AC Juvenes/Dogana. Pierwsze spotkanie zwyciężyła 1:0. W drugim wygrała 4:0 i awansowała do kolejnej rundy. W tej piłkarze „Czarnych Koszul” nie sprostali holenderskiemu NAC Breda, dwukrotnie przegrywając 0:1 i 1:3.[55]

Puchar Intertoto[edytuj | edytuj kod]

Drużyna trzykrotnie występowała w Pucharze Intertoto[55]. Pierwszy raz w 1997 roku, w tym czasie rozgrywki były prowadzone w systemie grupowym. Poloniści byli w jednej grupie z: Aalborg BK, Dynama-93 Mińsk, SC Heerenveen oraz MSV Duisburg. Zajęła ona ostatnie miejsce w grupie z dwoma punktami na koncie, remisując dwa oraz przegrywając dwa mecze[68]. Swój drugi występ w tym pucharze zaliczyli po odpadnięciu w drugiej rundzie Pucharu UEFA w 1999 roku. Wtedy rozgrywki prowadzone były systemem pucharowym. W pierwszej rundzie Polonia pokonała Tiligul-Tiras Tyraspol w pierwszym meczu 4:0, a w drugim zremisowała 0:0[69]. W drugiej rundzie „Czarne Koszule” spotkały się z FC København, z którymi wygrały w pierwszym meczu 3:1, a w drugim zremisowali 1:1[70]. Natomiast w trzeciej rundzie spotkali się z zespołem Vasas SC, który pokonali w pierwszym meczu 2:0, a w drugim 2:1[71]. W pucharze tym doszli aż do półfinału. Jednak na przeszkodzie w wystąpieniu w finale stanął zespół FC Metz, który pokonał Polonię w pierwszym meczu 5:1, a w drugim zremisował 1:1[72]. Natomiast swój ostatni występ w tym pucharze Polonia miała w 2003 roku. Jednak wystąpili oni jedynie w pierwszej rundzie grając z Tobył Kostanaj, z którym przegrali dwukrotnie 0:3 i 1:2[73].

Szkoleniowcy[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy piłkarzy Polonii Warszawa.
Jerzy Engel – trener klubu w latach 1978 i 1995–1996
Stefan Majewski – trener klubu w latach 1994 i 1995–1996
Dariusz Wdowczyk – trener klubu w latach 1998−2000 i 2007-08
Verner Lička – trener klubu w latach 1998−2000 i 2007-08
Krzysztof Chrobak – trener klubu w latach 2002-04 i 2017-19
Jacek Zieliński – trener klubu w latach 2008-09 i 2011-12

Zawodnicy[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Piłkarze Polonii Warszawa.

Piłkarze Polonii jako królowie strzelców[edytuj | edytuj kod]

W 1998 roku piłkarz Polonii Arkadiusz Bąk został razem z Sylwestrem Czereszewskim i Mariuszem Śrutwą królem strzelców polskiej ekstraklasy, zdobywając 14 bramek[74].

W 2007 roku Jacek Kosmalski został królem strzelców polskiej drugiej ligi, zdobywając 19 bramek[75].

W 2019 roku Krystian Pieczara został królem strzelców III ligi (grupa I), zdobywając 31 bramek[76].

Piłkarze Polonii w reprezentacji Polski[edytuj | edytuj kod]

Lp. Imię i nazwisko Liczba występów
w reprezentacji A (bramki)
podczas gry w Polonii
Data Przeciwnik Wynik
1 Jan Loth 5 18.12.1921  Węgry Polska 1:0
2 Artur Marczewski 1 18.12.1921  Węgry Polska 1:0
3 Mieczysław Czajkowski 2 02.09.1925  Estonia Polska 0:0
4 Aleksander Tupalski 3 (1) 02.09.1925  Estonia Polska 0:0
5 Stefan Loth 1 04.07.1926  Polska Estonia 1:0
6 Stefan Kisieliński 2 10.06.1928  Polska Stany Zjednoczone 3:3
7 Bronisław Seichter 2 10.06.1928  Polska Stany Zjednoczone 3:3
8 Jerzy Bułanow 21 01.07.1928  Polska Szwecja 2:1
9 Włodzimierz Krygier 1 27.10.1928  Czechosłowacja Polska 2:1
10 Władysław Szczepaniak 34 28.09.1930  Szwecja Polska 0:3
11 Leonard Malik 1 (1) 26.10.1930  Polska Łotwa 6:0
12 Walerian Kisieliński 2 13.08.1936  Norwegia Polska 2:3
13 Erwin Nyc 11 12.09.1937  Polska Dania 3:1
14 Henryk Jaźnicki 1 27.08.1939  Polska Węgry 4:2
15 Tadeusz Świcarz 5 11.06.1947  Norwegia Polska 3:1
16 Edward Brzozowski 6 26.10.1947  Rumunia Polska 0:0
17 Henryk Borucz 5 10.07.1949  Węgry Polska 8:2
18 Zygmunt Ochmański 1 10.07.1949  Węgry Polska 8:2
19 Marian Łącz 2 04.06.1950  Polska Węgry 2:5
20 Edmund Zientara 1 30.10.1950  Bułgaria Polska 0:1
21 Zdzisław Wesołowski 1 27.05.1951  Węgry Polska 6:0
22 Arkadiusz Bąk 8 08.02.1998  Paragwaj Polska 4:0
23 Grzegorz Wędzyński 1 15.07.1998  Ukraina Polska 0:1
24 Arkadiusz Kaliszan 1 26.01.2000  Hiszpania Polska 4:0
25 Tomasz Wieszczycki 1 23.02.2000  Francja Polska 1:0
26 Tomasz Kiełbowicz 3 23.02.2000  Francja Polska 1:0
27 Mariusz Pawlak 1 04.06.2000  Polska Holandia 1:3
28 Emmanuel Olisadebe 5 (3) 16.08.2000  Rumunia Polska 1:1
29 Paweł Kaczorowski 6 (1) 15.08.2001  Islandia Polska 1:1
30 Tomasz Ciesielski 1 10.02.2002  Polska Wyspy Owcze 2:1
31 Marcin Kuś 2 21.08.2002  Polska Belgia 1:1
32 Konrad Gołoś 1 28.04.2005  Meksyk Polska 1:1
33 Radosław Majewski 1 20.08.2008  Ukraina Polska 1:0
34 Tomasz Jodłowiec 25 11.10.2008  Polska Czechy 2:1
35 Sebastian Przyrowski 5 14.12.2008  Polska Serbia 1:0
36 Łukasz Trałka 6 07.02.2009  Polska Litwa 1:1
37 Tomasz Brzyski 2 17.01.2010  Polska Dania 1:3
38 Adrian Mierzejewski 12 (1) 29.05.2010  Polska Finlandia 0:0
39 Euzebiusz Smolarek 4 (1) 04.09.2010  Polska Ukraina 1:1
40 Dariusz Pietrasiak 2 07.09.2010  Polska Australia 1:2
41 Maciej Sadlok 3 25.03.2011  Litwa Polska 2:0
42 Paweł Wszołek 3 12.10.2012  Polska Południowa Afryka 1:0
43 Łukasz Teodorczyk 1 (2) 02.02.2013  Polska Rumunia 4:1

Źródła:[77][78]

Numery zastrzeżone[edytuj | edytuj kod]

12Polska Dla fanów klubu (12 zawodnik)[79]

Obecny skład[edytuj | edytuj kod]

Stan na 15 listopada 2023[80]
Nr Poz. Piłkarz
1 BR Polska Adrian Sandach
2 OB Polska Michał Grudniewski
5 OB Polska Eryk Mikołajewski
6 PO Polska Jakub Piątek
7 PO Polska Marcin Kluska
8 PO Polska Oliwier Wojciechowski
9 NA Polska Paweł Tomczyk
10 PO Polska Michał Bajdur
11 NA Polska Szymon Kobusiński
14 PO Ukraina Władysław Ochronczuk
16 PO Polska Krzysztof Koton
17 NA Polska Junior Radziński
18 OB Polska Dariusz Pawłowski
Nr Poz. Piłkarz
20 PO Polska Piotr Marciniec
21 OB Polska Jan Majsterek
22 PO Polska Bartosz Biedrzycki
26 OB Polska Michał Kołodziejski
27 OB Polska Tomasz Wełna
28 PO Polska Łukasz Piątek
29 NA Polska Wojciech Fadecki
37 OB Polska Nikodem Zawistowski
57 BR Polska Jakub Lemanowicz
66 OB Polska Maciej Kowalski-Haberek
77 PO Polska Mateusz Michalski
96 BR Polska Mateusz Kuchta

Stadion[edytuj | edytuj kod]

Trybuna „Kamienna”
Stadion od strony ul. Bonifraterskiej
Mural przy stadionie upamiętniający powstanie warszawskie
 Osobny artykuł: Stadion Polonii Warszawa.

Stadion Polonii im. generała Kazimierza Sosnkowskiego mieści się na Nowym Mieście w dzielnicy Śródmieście przy ulicy Konwiktorskiej 6. Swoje mecze na tym stadionie Polonia rozgrywa od 1928 roku, wcześniej grała na Agrykoli lub Dynasach. Po II wojnie światowej, do czasu odzyskania stadionu, Polonia grała gościnnie na stadionie Wojska Polskiego, natomiast w czasie eliminacji do Ligi Mistrzów w 2001 roku grała na stadionach Widzewa Łódź oraz Wisły Płock. Trybuny stadionu dzielą się na trzy części[81]:

  • Trybunę Główną – 4889 miejsc[82]
  • Trybunę „Kamienną” – 1911 miejsc siedzących
  • Trybunę „Północną” (sektor gości) – 352 miejsca[6]

Stadion posiada oświetlenie o mocy 1600 luxów oraz podgrzewaną murawę. Posiada również dwie zadaszone trybuny: Główną i Kamienną. Dach nad trybuną Główną jest zawieszony na dwóch pylonach o wysokości 30 m[83]. Na Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012 stadion ten był bazą treningową Reprezentacji Polski. Na stadionie odbywają się treningi reprezentacji Polski w piłce nożnej oraz mecze futbolistów Warsaw Eagles oraz Reprezentacji Polski w rugby.

Modernizacja[edytuj | edytuj kod]

3 kwietnia 2007 na konferencji prasowej w Ratuszu obwieszczono plany miasta Warszawy na modernizację stadionu piłkarskiego Polonii jako w pełni zadaszonego obiektu na 15 tys. miejsc siedzących, jak i wybudowania przy nim hali sportowej dla koszykówki na 4,5 tys. widzów i krytego basenu 50-metrowego[84]. Koszt modernizacji miał wynieść około 180 mln[85]. Plany do dnia dzisiejszego nie zostały zrealizowane ze względu na brak wsparcia władz Warszawy. 30 sierpnia 2018 Rada m.st. Warszawy przegłosowała uchwałę o przekazaniu 158 milionów złotych na rozbudowę Centrum Szkolenia Młodzieży przy ul. Konwiktorskiej 6, co oznacza gruntowną modernizację i rozbudowę stadionu piłkarskiego oraz m.in. hali sportowej w kompleksie przy ul. Konwiktorskiej[86].

Kibice[edytuj | edytuj kod]

Mural w Gdyni z herbami zaprzyjaźnionych klubów: Cracovii, Arki i Polonii

W sezonie 2012/2013, średnia frekwencja na meczach Polonii wynosiła ok. 4425 kibiców[87]. Po spadku do niższych lig, frekwencja malała, a po spadku z II ligi w sezonie 2016/2017 – wynosiła średnio ok. tysiąca kibiców[88][89]. Najzagorzalsi fani Czarnych Koszul zasiadają na trybunie „Kamiennej” (w sezonie 2018/2019, w związku z niską frekwencją, trybuna podczas meczów nie jest udostępniana i „młyn” kibiców Polonii jest umieszczany w sektorze C Trybuny Głównej[90]). Najważniejsze flagi to „Duma Stolicy”, „Warszawska Ferajna”, „Czarne Koszule”, „Muranów”, „Bielany”, „Ochota”, „Polonia Warszawa”, „Konwiktorska 6”, „Polonia Restituta”, „K6 on tour”[91].

W sierpniu 2004 roku, kibice Polonii adoptowali czarną jaguarzycę Beatę, która mieszkała w Ogrodzie Zoologicznym w Warszawie. Nazywała się Beata Konwiktorska VI[92] i była symbolem klubu oraz kibiców. Zwierzę zmarło 16 stycznia 2020 roku[93].

Kibice warszawskiej Polonii przyjaźnią się z kibicami klubów: Sandecja Nowy Sącz oraz z Ligallo Fondo Norte (grupą kibiców Realu Saragossa). W październiku 2017 została zakończona kibicowska „zgoda” z kibicami Cracovii[94]. Przyjaźń ta – której początki sięgały lat 20. XX wieku[95] – była najstarszą przyjaźnią kibicowską w Polsce. Dawniej kibice przyjaźnili się także z kibicami Pogoni Lwów, Lecha Poznań, Korony Kielce, ŁKS-u Łódź, Avii Świdnik, Stali Stalowa Wola, Stali Mielec, Jezioraka Iława, Broni Radom, Arki Gdynia[96].

Kibicami Polonii są lub byli między innymi: Doman Nowakowski, Maciej Dowbor, Jan Englert, Michał Listkiewicz, Stanisław Tym, Kazimierz Górski, Krzysztof Ibisz, Marek Jurek, Grzegorz Jankowski, Wojciech Wysocki, Hanna Śleszyńska, Tomasz Konatkowski, Piotr Zychowicz, Wojciech Tomczyk oraz Stefan Friedmann[97].

Derby Warszawy[edytuj | edytuj kod]

Kibice Polonii na stadionie Legii Warszawa w czasie derbów

Derby Warszawy są jednymi z najważniejszych w Polsce, obok Krakowa, Górnego Śląska, Łodzi i Trójmiasta. Rywalem Polonii w derbach jest Legia Warszawa. Pierwszy mecz derbowy odbył się w 1921 roku. Ostatnie, jak dotychczas, spotkanie miało miejsce 30 marca 2013.

Wszystkie mecze[98]
Mecze Zwycięstwa Polonii Remisy Zwycięstwa Legii
78 29 20 29

Sponsorzy klubu[edytuj | edytuj kod]

Sponsorzy główni[edytuj | edytuj kod]

Lata Sponsorzy
1977 Polam[99]
1993 – 1995 Agfa[100][101]
1995 – 1996 Empik[102]
1996 – 1997 Empik, CANAL+
1997 – 1998 Wizja TV, Kazimierz Zdrój
1998 – 1999 Wizja TV, Dromex
1999 – 2000 HOOP, Stoen, Dromex
2000 – 2001 Stoen
2001 – 2002 KOOP, Stoen, Dromex
2002 – 2003 KOOP
2004 – 2005 Edbud (jesień), media 5 (wiosna)
2005 – 2006 Blachy Pruszyński
2006 – 2012 JW Construction
2012 – 2013 Ideon
2013 Murapol[103]
2013 – 2014 SKOK Wołomin
2014 – 2015 Comarch
2015 – 2016 Etoto
2017 – 2018 AGRO TFI
od 2020 Sii Polska[104][105][106][107]

Sponsorzy techniczni[edytuj | edytuj kod]

Lata Sponsorzy
1991 – 1992 Le Coq Sportif[108]
1992 – 1993 Adidas[109][110]
1993 – 1995 Mizuno[100][101]
1995 – 1996 Hummel[111][102]
1996 – 1997 Diadora
1997 – 1999 ASICS[112]
1999 – 2006 Tico
2006 – 2009 Zina
2009 – 2013 Hummel
2013 – 2016 Zina
2016 – 2019 New Balance
2019 – 2021 Keeza[113][114][115][116][117]
od 2021 Hummel[116]

Pozostałe informacje[edytuj | edytuj kod]

  • Piłkarz, który był związany przez większą część swojej kariery z Polonią Warszawa, Jan Loth, jako jedyny w historii Reprezentacji Polski zagrał w niej jako bramkarz (w 3 spotkaniach), a w pozostałych jako napastnik.
  • 7 sierpnia 1927 w barwach Polonii w meczu z Ruchem Hajduki Wielkie swój pierwszy mecz w lidze rozegrał Zygmunt Biedrzycki, mając wtedy zaledwie 15 lat[118].
  • Swoje najwyższe zwycięstwo Polonia odniosła w 1916 z Zamoyszczanką (istniała tylko 1 rok) wygrywając 23:0[119].
  • 21 listopada 1992 roku w barwach Polonii w spotkaniu z Borutą Zgierz w zespole „Czarnych Koszul” wystąpili Stanisław Terlecki wraz ze swoim synem Maciejem (w tym dniu Maciej miał 15 lat i 257 dni – najmłodszy gracz na zapleczu Ekstraklasy). Był to bezprecedensowy przypadek w historii polskiego futbolu[120].
  • Swoją najwyższą porażkę Polonia poniosła z Cracovią w lipcu 1917 przegrywając 1:10.
  • W czerwcu 1921 roku na meczu Polonia Warszawa – Cracovia obecny był Józef Piłsudski.
  • Marian Łącz to jeden z lepszych piłkarzy w historii Polonii Warszawa. Zdobył z drużyną Puchar Polski w 1952 roku. Piłkarz okazał się być również utalentowanym aktorem i zdobył serca publiczności rolami w takich filmach jak Janosik czy Alternatywy 4.
  • Polonia jest ukochaną drużyną bohaterów popularnej powieści dla młodzieży Do przerwy 0:1.
  • W serialu telewizyjnym pt. Siedem życzeń dozorca bloku Alfred Rosolak występuje w bluzie Polonii Warszawa (odc. 1 pt. Rademenes).
  • Polonia Warszawa to zespół, któremu kibicuje grany przez Kazimierza Kaczora tytułowy bohater serialu „Jan Serce”.
  • 15 stycznia 2005 roku w plebiscycie Gazety Wyborczej na „Najważniejsze wydarzenie dla Warszawy ostatniego 15-lecia” zwyciężyło zdobycie przez Polonię Warszawa Mistrzostwa Polski w piłce nożnej po 54 latach (26,93% głosów)[121].
  • Trzej różni trenerzy drużyny na przestrzeni lat: Dariusz Wdowczyk, Bogusław Kaczmarek i Jacek Grembocki zostali zwolnieni po meczach z Lechią Gdańsk.
  • Po upadku miejscowej Odry, Polonia otworzyła szkółkę piłkarską w Wodzisławiu Śl. Trampkarze i juniorzy występować będą w rozgrywkach pod szyldem klubu z Warszawy. Najlepsi będą kontynuować karierę piłkarską w Warszawie[122].
  • Z okazji 100-lecia Polonii Warszawa, Teatr Kamienica w Warszawie, wystawił w 2011 spektakl pt. „Czarne Serca”
  • W 2011 roku wydano dwie monety okolicznościowe związane z klubem. Monety te miały nominały 2 zł i 5 zł (monetę o nominale 2 zł wyemitowano w nakładzie 800 000 sztuk, zaś monetę o nominale 5 zł wyemitowano w nakładzie 50 000 sztuk). Monety te wchodzą w skład serii monet Polskie Kluby Piłkarskie[123].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Informacje – Klub – Polonia Warszawa [online], kspolonia.pl [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-26] (pol.).
  2. Polonia Warszawa odzyska dawny blask? Chrobak: To ostatni dzwonek, by uratować klub [online], polskieradio24.pl [dostęp 2020-04-27] (pol.).
  3. Kłopoty klubów z niższych klas rozgrywkowych. „Samorząd zapewnia 70 procent budżetu” [online], sport.tvp.pl [dostęp 2020-04-27] (pol.).
  4. „Zbuduję w stolicy wielki klub, będzie grał w pucharach”. Rzeczywistość okazała się brutalna [online], sport.pl [dostęp 2020-04-27] (pol.).
  5. Maskotki T-Mobile Ekstraklasy: Jaguarzyca Beata (Polonia Warszawa) [online], gol24.pl [dostęp 2020-04-27] (pol.).
  6. a b Stadiony.net: Stadion im. generała Kazimierza Sosnkowskiego (Stadion Polonii Warszawa). [dostęp 2023-05-25].
  7. Hummel ponownie na Konwiktorskiej 6 i w e-sklepie! Przedstawiamy nowego sponsora technicznego [online], kspolonia.pl [dostęp 2021-10-26] (pol.).
  8. a b c NOWY ZARZĄD POLONII WARSZAWA S.A. [online], kspolonia.pl [dostęp 2020-03-22] (pol.).
  9. Sztab szkoleniowy - Oficjalna strona Polonii Warszawa [online], Sztab szkoleniowy - Oficjalna strona Polonii Warszawa, 27 maja 2021 [dostęp 2023-08-19] (ang.).
  10. a b Awans Polonii Warszawa do I ligi [online], 90minut.pl [dostęp 2023-05-21].
  11. Nie wiadomo, kto go założył, ale jest! PZPN kończy 95 lat. polsatsport.pl. [dostęp 2019-12-02].
  12. Które kluby założyły PZPN?. polskielogo.net. [dostęp 2020-01-03].
  13. Historia rozgrywek o Mistrzostwo Polski. hppn.pl. [dostęp 2020-03-22].
  14. [Stefan Sieniarski Kolejowy Klub Sportowy „Polonia”: 70 lat „Czarnych Koszul”. Wydawnictwo KKS „Polonia”, Warszawa 1984, s.12].
  15. a b Robert Gawkowski: Futbol dawnej Warszawy. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2013, s. 19. ISBN 978-83-235-1141-0.
  16. [Stefan Sieniarski Kolejowy Klub Sportowy „Polonia”: 70 lat „Czarnych Koszul”. Wydawnictwo KKS „Polonia”, Warszawa 1984, s.16].
  17. Robert Gawkowski: Encyklopedia klubów sportowych Warszawy i jej najbliższych okolic w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 135. ISBN 978-83-235-0382-8.
  18. Pierwsze lata. wielkapolonia.pl. [dostęp 2011-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-18)].
  19. Robert Gawkowski: Kiedy powstała warszawska „Legia”. mowiawieki.pl. [dostęp 2014-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-06-02)].
  20. Rok 1923. wielkapolonia.pl. [dostęp 2011-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-19)].
  21. 1926 Wicemistrzostwo Polski. wielkapolonia.pl. [dostęp 2011-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-19)].
  22. Jacek Szustakowski: W bitwie o Monte Cassino walczyli także sportowcy. polska-zbrojna.pl, 19 maja 2016. [dostęp 2022-05-23]. (pol.).
  23. a b Rok 1939. wielkapolonia.pl. [dostęp 2011-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-19)].
  24. a b Historia klubu na stronie oficjalnej. ksppolonia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-29)].
  25. Niecodzienne lekcje historii na boisku przy Konwiktorskiej, Dziennik Polska-Europa-Świat z dnia 16–17 lutego 2008 roku, Dział Warszawa, s. I.
  26. Kim są chłopcy z Polonii którzy zdobyli pierwsze powojenne mistrzostwo Polski, „Przegląd Sportowy”, 2 grudnia 1946 [dostęp 2022-11-18], Skład i charakterystyki zawodników - zdobywców Mistrzostwa Polski.
  27. Puchar Króla Tajlandii 1981.
  28. Polonia OnLine – www.dumastolicy.pl.
  29. Polonia Warszawa połączyła się z Groclinem Grodzisk Wlkp.. pb.pl. [dostęp 2020-01-05].
  30. Nabycie akcji Groclin-Dyskobolia Sportowa Spółka Akcyjna przez Inter Groclin Auto S.A. Zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży akcji Groclin-Dyskobolia Sportowa Spółka Akcyjna. [dostęp 2008-07-11]. (pol.).
  31. Tomasz Koślacz: Relacja z konferencji prasowej. ksppolonia.pl. [dostęp 2010-06-27].
  32. Janas zwolniony z Polonii Nowym trenerem Okuka?. [dostęp 2011-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-21)].
  33. Ekstraklasa. Rekordowy transfer Adriana Mierzejewskiego. [dostęp 2011-08-15].
  34. Polonia Warszawa ma zostać mistrzem Polski – powiedział Wojciechowski. [dostęp 2011-08-15].
  35. Jacek Zieliński zwolniony z funkcji trenera Polonii Warszawa. onet.pl. [dostęp 2012-03-27]. (pol.).
  36. Czesław Michniewicz trenerem Polonii!. wp.pl. [dostęp 2012-03-29]. (pol.).
  37. sport.pl:Polonia przegrała z Ruchem. Wojciechowski wycofuje się z piłki!
  38. sport.pl: Michniewicz nie jest już trenerem Polonii Warszawa.
  39. Łukasz Trałka podpisał kontrakt z Lechem.
  40. Polonia Online DumaStolicy.pl [online], dumastolicy.pl [dostęp 2017-11-19].
  41. Polonia sprzedana za 5 milionów. Od dziś klub nazywa się... – sport.gadu-gadu.pl. sport.gadu-gadu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-21)].
  42. Polonia Warszawa bez licencji na grę w Ekstraklasie. 90minut.pl, 2013-05-28. [dostęp 2013-06-02]. (pol.).
  43. Polonia nie otrzymała licencji. ksppolonia.pl, 2013-05-28. [dostęp 2013-06-02]. (pol.).
  44. IDEON SA WNIOSEK O UPADŁOŚĆ LIKWIDACYJNĄ KSP POLONIA WARSZAWA SA. money.pl, 2013-06-28. [dostęp 2013-07-10]. (pol.).
  45. Polonia już awansowała! „Czarne Koszule” zagrają w IV lidze. warszawa.sport.pl, 2013-07-10. [dostęp 2013-07-10]. (pol.).
  46. muchomor, Krzysztof Chrobak trenerem Polonii [online], Polonia Warszawa online | Czarne Koszule | KSP | Konwiktorska 6 | 1911, 6 lipca 2017 [dostęp 2019-10-25] (pol.).
  47. Krystyna Jadwiga hr. Bnińska z Łodzi h. Łodzia [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2019-10-25].
  48. Piotr Wesołowicz, Prezes Polonii: Właściciele klubu myśleli o gruntach, a zapomnieli o sporcie [online], warszawa.wyborcza.pl, 3 sierpnia 2019 [dostęp 2019-10-25].
  49. Piotr Wesołowicz, Polonia na skraju upadku? Pusta kasa, piłkarze nie dostają pensji i są straszeni [online], warszawa.wyborcza.pl, 15 stycznia 2019 [dostęp 2019-10-25].
  50. Warszawa od lat wspiera Polonię [online], um.warszawa.pl [dostęp 2019-10-25].
  51. KOMUNIKAT ZARZĄDU [online], kspolonia.pl [dostęp 2020-03-22] (pol.).
  52. a b Polonia Warszawa zostaje w III lidze. „Żadna drużyna nie spadnie” [online], rdc.pl, 15 maja 2020 [dostęp 2022-07-01] (pol.).
  53. Polonia Warszawa krok od 2. ligi. Zdecydował gol w doliczonym czasie gry [online], weszlo.com, 11 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-19] (pol.).
  54. Mateusz Fudala, Święto „Czarnych Koszul”! Polonia awansowała na szczebel centralny [online], sport.tvp.pl, 18 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-19] (pol.).
  55. a b c d e f g h i j Polonia Warszawa w europejskich pucharach [online], hppn.pl [dostęp 2020-03-22] (pol.).
  56. Polonia Warszawa [online], hppn.pl [dostęp 2020-03-22] (pol.).
  57. Futboliści na barykadach Powstania Warszawskiego [online], dzieje.pl [dostęp 2023-05-06] (pol.).
  58. Okupacyjne turnieje piłki nożnej [online], historia.interia.pl [dostęp 2023-05-06] (pol.).
  59. Poland Final Tables (1st and 2nd level). rsssf.com. [dostęp 2010-06-05]. (ang.).
  60. Historia. ksppolonia.pl. [dostęp 2010-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 października 2010)]. (pol.).
  61. W swojej grupie eliminacyjnej.
  62. Polonia Warszawa w europejskich pucharach. hppn.pl. [dostęp 2020-03-25]. (pol.).
  63. UEFA Champions League 2000 – 2001 Second qualifying round. [dostęp 2008-04-29]. (ang.).
  64. UEFA Champions League 2000 – 2001 Third qualifying round. [dostęp 2008-04-29]. (ang.).
  65. Polonia Warszawa – Panathinaikos 2000 History [online], uefa.com [dostęp 2020-03-23] (ang.).
  66. Polonia – Twente Enschede 1:2 w I rundzie Pucharu UEFA [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2020-03-22] (pol.).
  67. Polonia Warszawa 2 – 0 FC Porto [online], 90minut.pl [dostęp 2020-03-22] (pol.).
  68. Intertoto Cup Season 1997 Group 1 [online], UEFA [dostęp 2008-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-14] (ang.).
  69. Intertoto Cup Season 1999 First round [online], UEFA [dostęp 2008-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-02] (ang.).
  70. Intertoto Cup Season 1999 Second round. [dostęp 2008-05-09]. (ang.).
  71. Intertoto Cup Season 1999 Third round. [dostęp 2008-05-09]. (ang.).
  72. Intertoto Cup Season 1999 Semi-finals. [dostęp 2008-01-17]. (ang.).
  73. Intertoto Cup Season 2003 First round. [dostęp 2008-05-09]. (ang.).
  74. Królowie strzelców polskiej ekstraklasy. [dostęp 2008-01-22]. (pol.).
  75. Strzelcy drugiej ligi polskiej 06/07. [dostęp 2008-01-22]. (pol.).
  76. 90minut.pl [online], 90minut.pl [dostęp 2019-08-22].
  77. http://www.90minut.pl/rep_mecze.php?id_sezon=81
  78. http://www.dumastolicy.pl/?page_id=113
  79. Kibice Polonii dwunastym zawodnikiem klubu. Wirtualna Polska, 2010-08-02. [dostęp 2010-08-02]. (pol.).
  80. I drużyna. Polonia Warszawa. [dostęp 2023-08-14]. (pol.).
  81. Plan stadionu. [dostęp 2008-01-15]. (pol.).
  82. Stadion. [dostęp 2008-01-15]. (pol.).
  83. Stadionowa perła „Czarnych Koszul”. [dostęp 2008-05-15]. (pol.).
  84. Warszawa zasługuje na derby. [dostęp 2008-01-13]. (pol.).
  85. Projekt: Stadion Polonii Warszawa. [dostęp 2008-01-15]. (pol.).
  86. Rada przegłosowała środki na modernizację Polonii [online], dumastolicy.pl [dostęp 2018-08-31] (pol.).
  87. Frekwencja na stadionach (średnia na stadionach 2012/2013). [dostęp 2013-01-16]. (pol.).
  88. Polonia powiększy swój stadion. Tylko dla kogo?. [dostęp 2018-12-24]. (pol.).
  89. Wyniki coraz lepsze, a kibiców ubywa. Co się dzieje z Polonią Warszawa?. [dostęp 2018-12-24]. (pol.).
  90. Stadion [online] [dostęp 2019-03-04] (pol.).
  91. Kibice Polonii Warszawa. [dostęp 2008-02-18]. (pol.).
  92. Królowa Beata Konwiktorska 6. [dostęp 2008-02-28]. (pol.).
  93. „Beata Konwiktorska VI” nie żyje [online], TVN Warszawa [dostęp 2022-06-21] (pol.).
  94. Polonia-Cracovia: Koniec najdłuższej kibicowskiej zgody. Czy piłkarska przyjaźń przetrwa? [online], rp.pl [dostęp 2019-01-03] (pol.).
  95. Polonia Warszawa – zgoda. [dostęp 2009-01-16]. (pol.).
  96. Kalendarium kibiców Polonii. [dostęp 2011-04-18]. (pol.).
  97. „Polonia Ole” (ISSN 1641-3326) Nr 5(53) maj 2005 r.
  98. Legia Warsaw Polonia Warsaw. [dostęp 2008-08-10]. (ang.).
  99. a, Polam Warszawa – wielki klub, który “załatwiła” Solidarność [online], Futbolowe zapiski, 4 czerwca 2021 [dostęp 2023-07-29] (pol.).
  100. a b Polonia Warszawa-Ruch Chorzów0-3(0-1) Runda jesienna sezonu 1993/94 20.11.1993. [dostęp 2023-07-17].
  101. a b Polonia Warszawa History - vs Blekitni Kielce 94/95. [dostęp 2023-07-17].
  102. a b Polonia Warszawa - Niektóre twarze zmienił czas [online], facebook.com [dostęp 2023-07-17] (pol.).
  103. Polonia ma nowego sponsora [online], Fakt24.pl, 17 maja 2013 [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  104. Właściciel Sii Polska inwestuje w Polonię Warszawa [online], Press.pl [dostęp 2023-07-14] (pol.).
  105. Historia - Oficjalna strona Polonii Warszawa [online], Historia - Oficjalna strona Polonii Warszawa, 16 lipca 2021 [dostęp 2023-07-14] (ang.).
  106. Koszulkowe świry odcinek 1. Hubert, Polonia Warszawa.. [dostęp 2023-07-14].
  107. Polonia Warszawa [online], facebook.com [dostęp 2023-07-14] (pol.).
  108. 1992-10-21 Polonia Warszawa - Górnik Zabrze, 1/16 PP. [dostęp 2023-07-17].
  109. Seria z okazji moich 45. urodzin - 6# (Historia bez happy-endu; ojciec i syn - Stanisław Terlecki / Maciej Terlecki w 1992 roku) – Mój Football Manager [online], myfootballmanager.pl [dostęp 2023-07-17].
  110. Warszawa 05.06.1993. Mecz drugiej ligi pilki nożnej Polonia Warszawa – Stal Rzeszów [online], alamy.com [dostęp 2022-12-10] (ang.).
  111. Cracovia Kraków - Polonia Warszawa 3-0, 29.10.1995, 15 kolejka. [dostęp 2023-07-17].
  112. Polonia Warszawa - Petrochemia Płock 1:0 (21.03.1998). [dostęp 2023-07-17].
  113. New Balance sponsorem technicznym Polonii Warszawa [online], 90minut.pl [dostęp 2020-03-09] (pol.).
  114. Sponsor „Czarnych Koszul” w czwartek [online], warszawa.gazeta.pl [dostęp 2020-03-09] (pol.).
  115. Hummel sponsorem technicznym Polonii Warszawa [online], 90minut.pl [dostęp 2020-03-09] (pol.).
  116. a b Hummel ponownie na Konwiktorskiej 6 i w e-sklepie! Przedstawiamy nowego sponsora technicznego [online], kspolonia.pl [dostęp 2021-10-26] (pol.).
  117. Pilka nozna. 1 Liga. Polonia Warszawa – Widzew Lodz 0 – 3. 17.08.1996 [online], 400mm.pl [dostęp 2020-03-28] (pol.).
  118. Andrzej Gowarzewski Polonia, Warszawianka, Gwardia. Encyklopedia Piłkarska Fuji. Kolekcja klubów, Katowice 2003, s. 280.
  119. „Polonia 'Ole” nr 3 (3) marzec 2001 r.
  120. Andrzej Gowarzewski Polonia, Warszawianka, Gwardia. Encyklopedia Piłkarska Fuji. Kolekcja klubów, Katowice 2003, s. 74.
  121. „Gazeta Wyborcza” z dn. 15.01.2005.
  122. Polonia Warszawa otwiera szkółkę piłkarską w Wodzisławiu.
  123. Narodowy Bank Polski – Internetowy Serwis Informacyjny [online], nbp.pl [dostęp 2021-04-29] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Gowarzewski, Andrzej: Encyklopedia piłkarska FUJI. GiA, 2003. ISBN 83-88232-13-4.
  • Gawkowski, Robert: Warszawska Polonia: piłkarze „Czarnych Koszul” 1911–2001. Art – Syrenka, 2001. ISBN 83-91541-30-4.
  • Gowarzewski, Andrzej: Polonia, Warszawianka, Gwardia: prawdziwa historia trzech klubów. GiA, 2003. ISBN 83-88232-06-1.
  • Sieniarski, Stefan: Kolejowy Klub Sportowy „Polonia”: 70 lat „Czarnych Koszul”. KKS „Polonia”, 1984.
  • Morawski, Tadeusz; Krakowia, Zbigniew: Piłkarze z Konwiktorskiej: KS Polonia Warszawa 1942–1952. Typografika, 1992. ISBN 83-86417-00-5.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]