Polanów

Polanów
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Polanów, ul. Wolności
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	koszaliński
Gmina	Polanów
Prawa miejskie	1313
Burmistrz	Grzegorz Paweł Lipski
Powierzchnia	7,37 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności; • gęstość	; 2946; 399,7 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 94
Kod pocztowy	76-010
Tablice rejestracyjne	ZKO
	Położenie na mapie gminy Polanów Polanów
	Położenie na mapie Polski Polanów
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Polanów
	Położenie na mapie powiatu koszalińskiego Polanów
	54°07′10″N 16°41′18″E/54,119444 16,688333
TERC (TERYT)	3209064
SIMC	0950115
	Urząd miejskiul. Wolności 4; 76-010 Polanów
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

Polanów na fotografiach

Polanów (niem. Pollnow^[2]) – miasto we wschodniej części woj. zachodniopomorskiego, w powiecie koszalińskim, nad rzeką Grabową, będące siedzibą gminy miejsko-wiejskiej Polanów. Leży na Wysoczyźnie Polanowskiej pomiędzy dwiema górami (Świętą Górą i Warblewską Górą). Polanów oddalony jest od Koszalina o 37 km. Układ miejski tworzy 39 ulic oraz Plac Wolności. Części miasta: Czajka, Świerczewo. Od 1313 roku posiada prawa miejskie.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2917 mieszkańców^[3].

W mieście odbywają się coroczne zloty motocykli. Siedziba klubu sportowego „Gryf Polanów”.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 7,37 km²^[4].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. koszalińskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Osada o starym rodowodzie, początkowo gród obronny położony przy zachodniej granicy ziemi sławieńskiej, przy którym znajdowała się osada słowiańska. Na pobliskiej Świętej Górze stał pogański chram, a po przyjęciu chrześcijaństwa wybudowano kaplicę, do której dążyły pielgrzymki z Pomorza i Wielkopolski. Duże znaczenie Polanowa na przełomie XIII i XIV w. potwierdza kronika wielkopolska, w tym czasie obszar ten przejściowo należał do biskupów kamieńskich. W 1307 osadę opanowali margrabiowie brandenburscy^[5], później przejęli go Krzyżacy, a następnie przyłączono go do księstwa słupskiego. Ok. 1350 osada uzyskała prawa miejskie oraz wybudowano zamek. W 1474 książę słupski Eryk II oddał miasto w lenno Peterowi von Glasenapp w zamian za sześć wiosek na Rugii. Poważnych zniszczeń miasto doświadczyło podczas wojny trzydziestoletniej. Od XVI w. ośrodek luteranizmu, do XVII w. mieszkała tu ludność kaszubska. W latach 1609, 1653 i 1736 miały miejsce wielkie pożary niszczące zabudowę. W 1653 miasto wcielono do Brandenburgii, od 1701 w Prusach. W 1773 miasto kupił Friedrich Ernst von Wrangel z Kurlandii, w tym czasie nastąpił rozwój tkactwa. Od XIX w. wzrastał napływ letników, w 1903 do Polanowa doprowadzono linię kolejową, w 1908 miasto zelektryfikowano^[6]. W 1945 substancja miejska uległa zniszczeniu w 80%, całkowicie zostało zniszczone stare miasto i zamek^[7]. W czasach Polski Ludowej wybudowano cegielnię, mleczarnię, masarnię, młyn, rozlewnię wód mineralnych oraz wytwórnię koncentratów paszowych^[6].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Zabytki chronione prawnie:

kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z XV wieku, następnie przebudowany 1850 r., kościół parafialny^[8];
kościół pomocniczy Podwyższenia Krzyża Świętego wybudowany w latach 1911-1912 (ul. Sławieńska 1);
zespół młyna wodnego, z ok. 1850 i 1880, obejmujący szachulcowy młyn, dom młynarza, budynek gospodarczy oraz śluzę na rzece Grabowej (ul. Młyńska 14);
willa z początku XX wieku (ul. Wolności 26).

Obiekty historyczne:

Czerwony Most – 120-metrowy most kolejowy^{[potrzebny przypis]} nad doliną Grabowej (zob. stacja kolejowa Polanów).

W 2013 oddano ponownie do użytku śmigłowcowe lądowisko Polanów, zarządzane przez Nadleśnictwo Polanów.

Oświata[edytuj | edytuj kod]

W mieście znajduje się:

przedszkole gminne;
szkoła podstawowa;
gimnazjum im. Noblistów Polskich (do 31 sierpnia 2017);
zespół szkół ponadgimnazjalnych;
liceum dla dorosłych "Nauta".

Sport[edytuj | edytuj kod]

W mieście, od 1956 roku działa klub piłki nożnej Gryf Polanów, grający obecnie w IV lidze.

Święta Góra[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: Święta Górka (Pojezierze Bytowskie).

Około 2 km na południe od miasta wznosi się miejsce kultu religijnego – Święta Góra Polanowska.

Administracja[edytuj | edytuj kod]

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Polanowa wybierają do swojej rady miejskiej 5 radnych (5 z 15). Pozostałych 10 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Polanów. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest budynek przy ul. Wolności.

Burmistrzowie Polanowa:

Grzegorz Lipski (od 2002)

Mieszkańcy Polanowa wybierają parlamentarzystów z okręgu wyborczego Koszalin, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Piramida wieku mieszkańców Polanowa w 2014 roku^[1].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Cmentarz żydowski w Polanowie

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Polanów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-08-20. ISSN 1505-5507.
↑ Wielka encyklopedia powszechna PWN tom 8 s. 812
↑ ^a ^b Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, PWN, Warszawa 1998, ISBN 83-01-12677-9 s. 125
↑ CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 215-216, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .
↑ PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 241, ISBN 978-83-7495-133-3 .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2013-01-29] .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Oficjalny serwis internetowy Urzędu Miejskiego w Polanowie
Historia i kultura ziemi sławieńskiej. Tom X Miasto i Gmina Polanów
Pollnow (niem.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 598 .

[populacja2016-1] Polanów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[2] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)

[Ludność2010-12-3] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.

[4] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-08-20. ISSN 1505-5507.

[encyklopedia-5] Wielka encyklopedia powszechna PWN tom 8 s. 812

[słownik-6] Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, PWN, Warszawa 1998, ISBN 83-01-12677-9 s. 125

[pomorze-7] CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 215-216, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .

[pomorze2-8] PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 241, ISBN 978-83-7495-133-3 .

[9] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2013-01-29] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Miasta na prawach powiatu	Koszalin Szczecin Świnoujście
Miasta powiatowe	Białogard Choszczno Drawsko Pomorskie Goleniów Gryfice Gryfino Kamień Pomorski Kołobrzeg Łobez Myślibórz Police Pyrzyce Sławno Stargard Szczecinek Świdwin Wałcz
Miasta gminne	Barlinek Barwice Biały Bór Bobolice Borne Sulinowo Cedynia Chociwel Chojna Czaplinek Człopa Darłowo Dębno Dobra k. Nowogardu Dobrzany Drawno Dziwnów Golczewo Gościno Ińsko Kalisz Pomorski Karlino Lipiany Maszewo Mielno Mieszkowice Międzyzdroje Mirosławiec Moryń Nowe Warpno Nowogard Pełczyce Płoty Polanów Połczyn-Zdrój Recz Resko Sianów Stepnica Suchań Trzcińsko-Zdrój Trzebiatów Tuczno Tychowo Węgorzyno Wolin Złocieniec

Sołectwa	Bożenice Bukowo-Rzyszczewko Buszyno Cetuń Chocimino Dadzewo Domachowo Garbno Gołogóra Jacinki Karsinka Kępiec Kępiny Kościernica Krąg Krytno Nacław Nowy Żelibórz Powidz Rekowo Rosocha Rochowo-Rzeczyca Wielka Stary Żelibórz Sowinko Świerczyna Warblewo Wietrzno Wielin Żydowo
Miejscowości niesołeckie	Bagnica Bartlewo Chocimino Leśne Chróstowo Czarnowiec Czyżewo Dalimierz Doły Dzikowo Gilewo Głusza Gosław Gostkowo Jaromierz Polanowski Jeżewo Kania Karsina Kierzkowo Knieja Komorowo Kopaniec Lipki Liszkowo Łąkie Łokwica Małomierz Mirotki Młyniska Nadbór Osetno Piaskowo Pieczyska Pokrzywno Przybrodzie Puławy Pyszki Racibórz Polanowski Racław Rzeczyca Mała Rzeczyca Wielka Samostrzel Smugi Stare Wiatrowo Stołpie Strzeżewo Szczerbin Trzebaw Zagaje Zdzieszewo Żdżar
Inne	Głogowiec

Miasta	Bobolice Mielno Polanów Sianów
Gminy miejsko-wiejskie	Bobolice Mielno Polanów Sianów
Gminy wiejskie	Będzino Biesiekierz Manowo Świeszyno

Przynależność wojewódzka	woj. gdańskie (1945–46) woj. szczecińskie (1946–50) woj. koszalińskie (1950–75)
Miasta	Darłowo Polanów Sławno
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Darłowo (Darłów) Dobiesław (do 1947 i 19??–54) Jeżyce (1947–??) Lejkowo Malechowo (od 1973) Nacmierz (do 1954) Polanów Postomino (od 1973) Sieciemin (do 1954) Sławno Wrześnica (do 1954) Żukowo (do 1954)
Gromady (1954–72)	Bobrowice (1954–57) Boleszewo (1954–59) Bukowo (1954–57) Darłowo (1954–72) Dobiesław (1954–68) Jeżyczki (1954–72) Kopnica (1954–59) Krupy (1954–68) Lejkowo (1954–72) Łącko (1954–57) Malechowo (1954–72) Masławice (1954–61) Naćmierz (1954–72) Niemica (1954–59) Ostrowiec (1954–72) Pałówko (1954–57) Pękanino (1971–72) Polanów (1954–72) Postomino (1954–72) Sieciemin (1954–71) Sławno (1958–72) Sławsko (1954–59) Staniewice (1954–61) Warszkowo (1954–57) Wierciszewo (1954–55 →) Wrząca (1954–55 →) Wrześnica (1954–71) Żukowo (1954–72) Żydowo (1954–71)