Piotr Jakub Bronisz
 Wieniawa | |
| Data i miejsce śmierci | |
|---|---|
Piotr Jakub Bronisz herbu Wieniawa[1] (zm. 6 sierpnia 1719 w Stęszewie[2]) – kasztelan kaliski w latach 1713–1719, podczaszy wschowski w latach 1688–1694[3], starosta pyzdrski od 1694, marszałek konfederacji warszawskiej w 1704, marszałek konfederacji średzkiej 1703 roku województw poznańskiego i kaliskiego[4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Marszałek sejmików województw poznańskiego i kaliskiego w 1703 roku[5]. Poseł sejmiku średzkiego na sejm nadzwyczajny 1688/1689 roku, sejm nadzwyczajny 1693, sejm 1695 roku[6]. Poseł na sejm 1703 roku z województwa poznańskiego[7]. Uczestniczył w legacji Rafała Leszczyńskiego do Turcji jako sekretarz poselstwa.
Sędzia kapturowy sądu grodzkiego poznańskiego w 1696 roku[8]. Był elektorem Augusta II Mocnego w 1697 roku z województwa kaliskiego[9]. Poseł na sejm pacyfikacyjny 1699 roku z województwa kaliskiego[10].
W 1703, zrażony do Augusta II stanął na czele opozycji województw poznańskiego i kaliskiego. W lipcu 1703 wybrany marszałkiem skonfederowanych województw wielkopolskich. Protestował przeciwko zawieraniu przymierza z Rosją. Próbował bronić samodzielności konfederacji przed uleganiem wpływom Szwecji. Był przeciwny wyborowi Stanisława Leszczyńskiego. Konfederacja sandomierska 1704 roku uznała go wrogiem Ojczyzny i banitą. Zmuszony do ucieczki do Gdańska przed wojskami saskimi, które zrujnowały jego dobra w Wielkopolsce. W 1705 kierował obradami sejmu koronacyjnego Stanisława Leszczyńskiego w Warszawie. W 1705 roku potwierdził pacta conventa Stanisława Leszczyńskiego[11]. W 1711 ukorzył się przed zwycięskim Augustem II.
W skład jego majątku wchodził m.in. Racot[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Urzędnicy Wielkopolscy XV-XVIII wieku. Spisy”. Oprac. Adam Bieniaszewski, 1987, s. 196.
- ↑ Włodzimierz Dworzaczek, Teki...; Księgi metrykalne parafii pw. Trójcy Świętej w Stęszewie, rok 1719, dnia 6 sierpnia; 6 sierpnia 1719 umarł w Stęszewie Piotr z Paradyża Bronisz, kasztelan kaliski i 11. tego miesiąca pochowany w rodzinnym grobie kościoła stęszewskiego obok swego syna Jana Bronisza, starościca pyzdrskiego i brata Jana Bronisza, starosty średzkiego zmarłego 14 stycznia 1708.
- ↑ Urzędnicy wielkopolscy XV-XVIII wieku. Spisy, oprac. Adam Bieniaszewski, 1987, s. 196.
- ↑ Michał Zwierzykowski, Samorząd sejmikowy województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1696–1732, Poznań 2010, s. 345.
- ↑ Michał Zwierzykowski, Samorząd sejmikowy województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1696–1732, Poznań 2010, s. 367.
- ↑ Robert Kołodziej, Ostatni wolności naszej klejnot. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 588.
- ↑ Jarosław Poraziński, Sejm lubelski w 1703 roku i jego miejsce w konfliktach wewnętrznych na początku XVIII wieku, Warszawa-Poznań-Toruń 1988, s. 124.
- ↑ Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1696–1732, wyd. Michał Zwierzykowski, Poznań 2008, s. 19.
- ↑ Suffragia województw i ziem koronnych i W. X. Litewskiego zgodnie na [...] Augusta II obranego króla polskiego [...] dnia 27 VI i przy poparciu wolnej elekcjej jego [...], s. 15.
- ↑ Bogusław Dybaś, Sejm pacyfikacyjny w 1699 r., Toruń 1991, s. 238.
- ↑ Articuli pactorum conventorum Stanów tej Rzeczypospolitej i W. X. L. i państw do nich nalężących z Posłami JKM [...], s. 23.
- ↑ Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 210.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Piwarski, Piotr Jakób Bronisz, [w:] Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1936, t. II, s. 474–475.