Petr Cingr

Petr Cingr
Ilustracja
Petr Cingr
Data i miejsce urodzenia

12 maja 1850
Hudlice

Data i miejsce śmierci

4 listopada 1920
Wiedeń

Przynależność polityczna

Czeska Partia Socjaldemokratyczna

Multimedia w Wikimedia Commons

Petr Cingr (ur. 12 maja 1850 w Hudlicach[1], zm. 4 listopada 1920 w Wiedniu[2]) – czeski polityk i dziennikarz socjaldemokratyczny, jeden z pierwszych socjaldemokratów w austriackiej Radzie Państwa, po powstaniu Czechosłowacji członek Rewolucyjnego Zgromadzenia Narodowego i senator Zgromadzenia Narodowego Republiki Czechosłowackiej z ramienia Czechosłowackiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Od końca XIX w. działał w ruchu socjaldemokratycznym, początkowo w regionie Berouna, następnie w północnoczeskim okręgu węglowym, a od 1892 r. w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim. Tutaj w 1894 i 1900 r. zorganizował dwa duże strajki robotnicze. Był prezesem założonego w 1893 r. stowarzyszenia górniczo-hutniczego Prokop. Wydawał pierwsze pismo górnicze Na zdar oraz pismo Odborné listy[2].

Od 1897 do 1918 r. zasiadał w austriackiej Radzie Państwa[2]. Po raz pierwszy został do niej wybrany w wyborach 1897 r. w piątej kurii (powszechnej), w okręgu obejmującym powiat cieszyński, frysztacki i Bielsko[3]. Zyskał wówczas poparcie nie tylko robotników czeskich, ale też polskich (m.in. dzięki poparciu Tadeusza Regera) i niemieckich, ponadto oddała na niego głosy ludność wyznania ewangelickiego i część zwolenników obozu liberalnego. Pozwoliło mu to zdobyć minimalną przewagę nad kandydatem polskich narodowców Jerzym Cienciałą[4]. Był jednym z pierwszych polityków socjaldemokratycznych, którzy dzięki demokratyzacji systemu wyborczego Austro-Węgier w 1897 r. zdobyli mandaty do wiedeńskiego parlamentu[5].

Jednocześnie był jednym z pięciu czeskich socjaldemokratów, którzy wygłosili przemówienie w Radzie Państwa i sprzeciwili się konstytucyjnym stanowiskom niesocjalistycznych partii czeskich. Wieloletnie działania czeskiej reprezentacji politycznej ocenili wówczas jako „wykopywanie zgniłych historycznych przywilejów i dokumentów”, co wywołało ostre kontrowersje w czeskim społeczeństwie[5][6].

Od lat 90. XIX w. należał do czołowych polityków czeskiej socjaldemokracji. Należał do jej lewego skrzydła, odrzucał rewizjonizm[7] W wyborach w 1901 i 1907 r. ponownie uzyskiwał mandat do Rady Państwa. W 1901 r. został ponownie wybrany z tej samej kurii i okręgu, tym razem odnosząc zdecydowane zwycięstwo nad kandydatem proniemieckim Schröderem i nad Janem Sztwiertnią[8]. W 1904 r. jako prezes Unii Górników przybył, w celu wsparcia strajkujących, do Borysławia, gdzie trwał wielki strajk pracowników zagłębia naftowego[9]. W 1907 r. uzyskał mandat w wyborach powszechnych, po zniesieniu kurii, w szóstym okręgu śląskim otrzymując 78,2% głosów. Należał w Radzie do klubu czeskich socjaldemokratów[3]. Później jednak, w 1911 r., związał się z Czeską Socjaldemokratyczną Partią Robotniczą w Austrii (tzw. centraliści), która odrzucała podziały narodowościowe i adresowała swój program do wszystkich robotników, rywalizując o głosy z czeską Partią Socjaldemokratyczną. Partia centralistów powstała na zjeździe w Brnie w dniach 13 i 14 maja 1911 r. W wyborach w tym samym roku Petr Cingr zdobył mandat do Rady Państwa jako jedyny z centralistów[10]. Został ponownie wybrany w szóstym okręgu śląskim po otrzymaniu 57,5%. Zasiadał w parlamencie jako niezrzeszony (według innego źródła wstąpił do grupy socjaldemokratów polskich jako hospitant[11][12]) i sprawował mandat do rozpadu Austro-Węgier[3][13].

Nagrobek Petra Cingra na cmentarzu w Śląskiej Ostrawie

W latach 1918–1920 zasiadał w czechosłowackim Rewolucyjnym Zgromadzeniu Narodowym[14]. W wyborach parlamentarnych w Czechosłowacji w 1920 r. zdobył mandat senatora i przez kilka miesięcy zasiadał w Zgromadzeniu Narodowym[15]. W 1920 r. w walkach frakcyjnych wewnątrz czeskiej socjaldemokracji związał się z frakcją lewicową, która następnie przekształciła się w Komunistyczną Partię Czechosłowacji. Stało się to jednak już po śmierci Cingra[5].

Został pochowany na cmentarzu w Śląskiej Ostrawie[16] (historycznie Polska Ostrawa, obecnie część Ostrawy). W mieście tym znajduje się również ulica jego imienia[17]. W 1946 r. imieniem Cingra nazwano również kopalnię Michał w nieodległych Michałkowicach (czynną do 1994 r.)[18].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Matriční záznam o narození a křtu.
  2. ↑ a b c Petr Cingr [online], obec-hudlice.cz [dostęp 2021-11-15].
  3. ↑ a b c Databáze stenografických protokolů a rejstříků Říšské rady z příslušných volebních období.
  4. ↑ Red. I. Panic, Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych, Cieszyn 2013, t. V, s. 105.
  5. ↑ a b c Politické strany, 1861–1938, Brno: Doplněk 2005, S. 233, 236 i 713, ISBN 80-7239-178-X.
  6. ↑ Urban, Otto: Česká společnost 1848–1918. Praha: Svoboda, 1982. S. 491.
  7. ↑ Česká společnost 1848–1918. 498.
  8. ↑ Red. I. Panic, Dzieje Śląska..., s. 112.
  9. ↑ J. Buszko, Dzieje ruchu robotniczego w Galicji Zachodniej 1848-1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986, s. 221.
  10. ↑ Česká společnost 1848–1918. 560–561.
  11. ↑ Česká společnost 1848–1918. 561.
  12. ↑ Red. I. Panic, Dzieje Śląska..., s. 155.
  13. ↑ Česká společnost 1848–1918. 670.
  14. ↑ Petr Cingr [online], psp.cz [dostęp 2021-11-15].
  15. ↑ Národní shromáždění československé 1918 – 1920 [online], psp.cz [dostęp 2021-11-15].
  16. ↑ Jakub Malchárek, Hřbitovy v ostravských obvodech: beznadějně zaplněné?, „Moravskoslezský deník”, 10 marca 2013 [dostęp 2021-11-15] (cz.).
  17. ↑ Petr Cingr [online], encyklopedie.ostrava.cz [dostęp 2021-11-15].
  18. ↑ Důl Michal v Ostravě [online], dul-michal.cz [dostęp 2021-11-15] (cz.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Petr_Cingr&oldid=68681913”