Pesa 620M
.jpg) Litewski 620M na stacji Marcinkańce | |
| Kraj produkcji | |
|---|---|
| Producent | |
| Lata budowy | 2004–2013 |
| Układ osi | B’2’ |
| Wymiary | |
| Masa służbowa | 50 / 56,7 t |
| Długość | 26 400 / 27 350 mm |
| Szerokość | 3000 mm |
| Wysokość | 4222 / 4435 mm |
| Średnica kół | 840 mm |
| Napęd | |
| Typ silników | |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Rodzaj przekładni | hydrodynamiczna |
| Prędkość konstrukcyjna | 120 km/h |
| Parametry użytkowe | |
| Wysokość wejścia | 1345 mm |
| Liczba miejsc siedzących | 91 |
| Liczba miejsc ogółem | 171 (7 os./m²) |
Pesa 620M – szerokotorowy spalinowy wagon silnikowy produkowany od 2004 przez Pesę Bydgoszcz dla Kolei Litewskich (12 sztuk) i Ukraińskich (11 sztuk), a od 2011, we współpracy z Biełkommunmasz, także dla Kolei Białoruskich (6 sztuk). Powstało łącznie 29 sztuk.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po wprowadzeniu na polski rynek spalinowych wagonów silnikowych 214M Partner w 2001[5] Pesa postanowiła produkować podobne pojazdy dla kolei szerokotorowych. Pierwsze zostały zakupione przez Koleje Ukraińskie[6]. W 2004 620M-001 zaprezentowano na targach InnoTrans w Berlinie[7] i rozpoczęto dostawy dla zamawiającego. Oprócz pojazdów 620M na Ukrainę trafił także jeden pokrewny silnikowy wagon inspekcyjny 610M. Kolejne zamówienia na 620M pojawiły się także z Litwy i Białorusi. Pojazdy białoruskie są produkowane wspólnie z Biełkommunmasz Mińsk, do którego zadań należy m.in. wyposażenie wnętrza[2].
Po doświadczeniach z eksploatacji 620M koleje na Ukrainie i Litwie postanowiły także zamówić bardziej pojemną, dwuczłonową wersję tych pojazdów – Pesa 630M[8].
620M
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
620M jest wersją rozwojową wagonu spalinowego Partner (Pesa 214M). Podstawową różnicą między pierwowzorem jest przystosowanie do szerszego toru (1520 mm) i szerszej skrajni (T1 według GOST 9238-83), co umożliwiło zastosowanie w przestrzeni pasażerskiej układu siedzeń 2+3[1]. Zasięg pojazdu wynosi 1000 km[1][2].
Wytrzymałość konstrukcji 620M jest zgodna z normą PN-EN 12663 (kat. PII). W pojazdach zastosowano wózki toczne typu 8AS i napędowe 3MSb produkcji Pesy[3]. Dwa stopnie usprężynowania zawieszenia stanowią sprężyny śrubowe i poduszki pneumatyczne[2][3]. W wózkach mogą być zamontowane zestawy kołowe dla rozstawu toru 1520 mm, jak i 1435 mm (umożliwia to samodzielny przejazd 620M przez terytorium Polski)[9]. Wagony mogą pracować w trakcji wielokrotnej (do trzech pojazdów)[3].
Wnętrze pojazdów jest w pełni klimatyzowane i wyposażone w monitoring. Przy jednym z wejść znajduje się przestrzeń wielofunkcyjna[3][10].
| Numer egzemplarza | Przewoźnik | Układ osi | Typ silnika | Liczba i moc silników | Przekładnia | Masa służbowa | Źródła |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 001 ÷ 004 | Koleje Ukraińskie | B'2' | MTU 6R183TD13H | 1 × 315 kW | hydrodynamiczna Voith Tr211re3 | 50 t | [1] |
| 005 ÷ 008 011 ÷ 012 | Koleje Ukraińskie | B'2' | MAN D2876LUE623 | 1 × 385 kW | hydrodynamiczna Voith Tr211re4 | 50 t | [1] |
| Koleje Litewskie | B'2' | MAN D2876LUE623 | 1 × 382 kW /1 × 385 kW (różne źródła) | hydrodynamiczna Voith Tr211re4 | 50 t | [2][11] | |
| ДП1 001 ÷ 003 | Koleje Białoruskie | B'2' | MAN | 1 × 382 kW /1 × 412 kW (różne źródła) | Voith | 56,7 t | [2][10] |
Eksploatacja[edytuj | edytuj kod]
| Państwo | Przewoźnik | Liczba sztuk | Numery | Wersja | Lata dostaw | |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Ukraina | Koleje Ukraińskie | 11 | 001 ÷ 008, 011 ÷ 012 | 2004–2008 | [1][12] | |
| 025 | 620McU | 2012 | [13][4] | |||
 Litwa | Koleje Litewskie | 12 | 009, 010, 013 ÷ 022 | 2008–2011 | [2] | |
 Białoruś | Koleje Białoruskie | 6 | ДП1-001 ÷ 006 (620M 023, 024, 026, ?, ?, ?) | 620McB | 2012–2013 | [2][14][15][16] |
Ukraina[edytuj | edytuj kod]
Eksploatowane na Ukrainie pojazdy spalinowe do obsługi ruchu pasażerskiego wyprodukowane przez Ganz-MÁVAG (serie D i D1) oraz RVR Ryga (seria DR1) były już znacznie wyeksploatowane. Koleje Ukraińskie początkowo planowały zamówić wagony spalinowej w czeskich zakładach Vagonka Studénka, ostatecznie jednak, ze względu na problemy finansowe, zdecydowano się złożyć zamówienie w bydgoskiej Pesie[6].
Dostawy rozpoczęto w 2004 roku. Na ukraińskie tory wyjechał wtedy wagon inspekcyjny 610M przeznaczony dla kierownictwa Kolei Ukraińskich i pierwsze wagony 620M przeznaczone do obsługi regularnych relacji pasażerskich[1].
Pierwotnie zamówienie opiewało na cztery spalinowe wagony motorowe, które miały być wykorzystywane na mało obciążonych trasach[17]. Pozytywne doświadczenia z eksploatacji pojazdów spowodowały, że Koleje Ukraińskie zamówiły kolejne partie szynobusów, które przekazały w użytkowanie Kolei Południowej i Kolei Lwowskiej[1]. Łącznie w latach 2004–2009 dostarczono na Ukrainę 10 wagonów silnikowych serii 620M[1].
W październiku 2012 dostarczono nową jednostkę (620M-025) na Krym[13][18]. Pojazd ten, w malowaniu nawiązującym do flagi Republiki Autonomicznej Krymu[4], został uroczyście oddany do użytku 26 października na dworcu w Symferopolu. 620M-025 został zakupiony do obsługi połączeń między Dżankojem, Armiańskiem i Teodozją[19].
30 listopada 2018 uruchomione zostało połączenie Kijów Centralny – port lotniczy Kijów-Boryspol do którego obsługi skierowano 4 zmodernizowane wagony motorowe 620M[20] do obsługi 27 par połączeń[21]. W ciągu pierwszych kilkunastu dni funkcjonowania połączenia średnie napełnienie składu wyniosło 30 osób[21]. W kwietniu 2019 zakończono modernizację szóstego wagonu motorowego[22].
Litwa[edytuj | edytuj kod]
W 2008 zamówienie na szynobusy serii 620M do obsługi linii lokalnych o małym natężeniu ruchu złożyły Koleje Litewskie[12]. Pierwszy wagon zaprezentowano uroczyście w październiku 2008 na dworcu kolejowym w Wilnie[2]. Do 2009 dostarczono w sumie 4 pierwsze pojazdy[12]. 2 października 2008 uruchomiono w Wilnie połączenie obsługiwane przez 620M między dworcem kolejowym a portem lotniczym[23]. Cztery dostarczone pesy, oprócz trasy na lotnisko, w 2009 obsługiwały także połączenia Wilno – Szostaków, Radziwiliszki – Możejki i Szawle – Rakiszki[24].
Umowę na dostarczenie 8 kolejnych podpisano 19 kwietnia 2010 w Wilnie[25]. Od zakończenia dostaw w kwietniu 2011 w eksploatacji na Litwie jest 12 sztuk 620M[26][2]. Nowe wagony pozwoliły na całkowite wycofanie z eksploatacji pojazdów serii D1. Poza wymienionymi wcześniej relacjami 620M obsługują także połączenia z Wilna do Stasił, Kien, Ignalina i Marcinkańc, z Kowna do Marijampola, Kibart, Szostakowa i Trok oraz z Radziwiliszek do Szawli[2].
Białoruś[edytuj | edytuj kod]
W 2011 zamówienie na sześć pojazdów serii 620M złożyły Koleje Białoruskie. Produkcja dla tego kontrahenta odbywa się we współpracy polskich zakładów firmy Pesa Bydgoszcz i białoruskiej firmy Biełkommunmasz[27]. Pierwszy pojazd został dostarczony przez Pesę do Mińska 23 grudnia 2011[28]. Od stycznia do kwietnia 2012 przeprowadzono próby techniczno-ruchowe na linii Stołpce – Horodziej[2]. 13 kwietnia 2012 pierwsza jednostka została odebrana przez zamawiającego od firmy Biełkomunasz[29]. Białoruskie szynobusy serii 620M noszą w nomenklaturze Kolei Białoruskich oznaczenie DP1 (ДП1)[28].
Uroczyste włączenie nowej serii do eksploatacji miało miejsce 1 maja 2012 na dworcu w Kalinkowiczach[30]. Pierwsze dwa pojazdy przeznaczono do połączeń klasy ekonomicznej Kalinkowicze – Wasilewicze – Chojniki i Kalinkowicze – Sławieczna. 25 sierpnia 2012 rozpoczęto obsługę kolejnym pojazdem 620M połączeń, tym razem klasy biznes, w relacjach Orsza Centralna – Pahodzina i Krzyczew I – Orsza Centralna – Pahodzina. Wagon do ich obsługi stacjonuje w lokomotywowni w Mohylewie[31].
W 2013 roku Pesa podpisała kolejny kontrakt na dostawę pojazdów kolejowych dla Białorusi – 3 sztuk typu 730M[32].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Marek Graff, Krzysztof Rutkowski. Wagony silnikowe i zespoły trakcyjne kolei ukraińskich produkcji Pesy Bydgoszcz. „Świat Kolei”. 9/2011, s. 36-37. Łódź: EMI-PRESS Wydawnictwa Techniczne i Naukowe. ISSN 1234-5962. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Marek Graff, Robertas Šalčiunas. Spalinowe wagony silnikowe produkcji Pesy na kolejach Litwy i Białorusi. „Świat Kolei”. 11/2012, s. 15-19. Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.).
- ↑ a b c d e Prospekty na stronie producenta: 620M dla kolei ukraińskich i 620M dla kolei litewskich
- ↑ a b c На следующей неделе в Крыму запустят рельсовый автобус. auto.investigator.org, 2012-10-18. [dostęp 2012-12-26]. (ros.).
- ↑ Paweł Terczyński: Atlas lokomotyw 2002. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2002, s. 78. ISBN 978-83-901902-6-6.
- ↑ a b Marek Graff. Autobusy szynowe z Pesy na Ukrainie. „Świat Kolei”. 8/2007, s. 10-11. Łódź: EMI-PRESS Wydawnictwa Techniczne i Naukowe. ISSN 1234-5962. (pol.).
- ↑ Tomasz Tomaszewski. Polscy producencie na InnoTrans 2004. „Świat Kolei”. 11/2004, s. 3. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ jm, Rynek Kolejowy: Pesa podpisała pierwszą umowę na Innotrans. Rynek Kolejowy, 2012-09-18. [dostęp 2012-09-18]. (pol.).
- ↑ Ryszard Piech: Pesa dla szerokiego toru. inforail.pl, 2008-05-27. [dostęp 2016-02-15]. (pol.).
- ↑ a b Дизель-поезда серии ДП1. rw.by. [dostęp 2012-12-28]. (ros.).
- ↑ Automotrisa 620M. „Riedmenys”. litrail.lt. [dostęp 2014-09-22]. (lit.).
- ↑ a b c Michał Grobelny. Polscy eksporterzy w branży kolejowej. „Rynek Kolejowy”. 2/2010. s. 53. (pol.).
- ↑ a b kondziolot: Nowa PESA 620M-025 w drodze na Ukrainę [Podzamcze]. [w:] 2012-10-16 [on-line]. yuotube.com. [dostęp 2012-12-23]. (ros.). (Крым жемчужина Украины).
- ↑ ВОВА-ЭР9Т: Рельсовый автобус PESA 620M-023. pfoto-rzd.com, 2012-02-19. [dostęp 2012-12-23]. (ros.).
- ↑ matej_solec: PESA 620M #620M-024. rail.phototrans.eu, 2012-02-21. [dostęp 2012-12-23]. (pol.).
- ↑ Artem-262: Дизель-поезд ДП1-006, станция Орша-Центральная (03-11-2013). parovoz.com, 2013-11-05. [dostęp 2014-02-09]. (ros.).
- ↑ Ryszard Piech: Pesa dla szerokiego toru. InfoRail, 2008-05-27. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
- ↑ railman: 620М-025 Украина, АР Крым, станция Джанкой. trainpix.org, 2012-10-22. [dostęp 2012-12-23]. (ros.).
- ↑ В Крыму вышел на маршрут первый рельсовый автобус. auto.investigator.org, 2012-10-26. [dostęp 2012-12-26]. (ros.).
- ↑ Polskie szynobusy Pesy rozpoczęły kursowanie na kijowskie lotnisko Boryspol. rynek-lotniczy.pl, 2018-11-30. [dostęp 2018-11-30]. (pol.).
- ↑ a b Kijów: Pociąg na lotnisko przez 2,5 tyg. przewiózł 30 tys. pasażerów. rynek-lotniczy.pl, 2018-12-20. [dostęp 2018-12-20]. (pol.).
- ↑ Kolejna ukraińska PESA przystosowana do obsługi połączeń lotniskowych. inforail.pl, 2019-04-10. [dostęp 2019-04-10]. (pol.).
- ↑ Dworzec kolejowy z lotniskiem połączy autobus szynowy. pesa.pl, 2008-10-02. [dostęp 2017-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-26)].
- ↑ M. Graff. Kolejowe wagony silnikowe z Pesy dla Litwy i Ukrainy. „Świat Kolei”. 12/2009, s. 11. Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.).
- ↑ Wilno. Bydgoska Pesa ma w ręku kolejny kontrakt! Wyprodukuje osiem pociągów dla Litwy. strefabiznesu.pomorska.pl, 2010-04-19. [dostęp 2014-09-22].
- ↑ Ryszard Piech: Szerokotorowe składy Pesy coraz popularniejsze. InfoRail, 2008-04-22. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
- ↑ PESA powraca na rynek białoruski. rynek-kolejowy.pl, 2011-02-09. [dostęp 2011-02-09].
- ↑ a b ПЕРВЫЙ ДИЗЕЛЬНЫЙ ПОЕЗД ДП-1 ПРОХОДИТ ПУСКО-НАЛАДОЧНЫЕ ИСПЫТАНИЯ. bkm.by, 2012-01-27. [dostęp 2012-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-03)]. (ros.).
- ↑ ПЕРВЫЙ „РЕЛЬСОВЫЙ АВТОБУС” ГОТОВ К РАБОТЕ. bkm.by, 2012-04-17. [dostęp 2012-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-14)]. (ros.).
- ↑ Белорусская железная дорога в режиме подконтрольной эксплуатации открыла движение поездов региональных линий эконом-класса. rw.by, 2012-05-02. [dostęp 2012-12-28]. (ros.).
- ↑ Белорусская железная дорога открывает новые маршруты региональных линий бизнес-класса. rw.by, 2012-08-24. [dostęp 2012-12-28]. (ros.).
- ↑ БЖД скоро получит первый трехвагонный дизель-поезд из Польши. telegraf.by, 2013-11-05. [dostęp 2013-11-08]. (biał.).
| Produkcja |
| ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Modernizacje |
|
