Paweł Goldstein
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 18 grudnia 1884 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 24 stycznia 1942 |
| Zawód, zajęcie | lekarz chirurg |
| Odznaczenia | |
 | |
Paweł Goldstein (ur. 18 grudnia 1884[1] w Płocku, zm. 24 stycznia 1942 w Łucku) – polski chirurg, jeden z pionierów neurochirurgii w Polsce. Przez wiele lat związany ze Szpitalem Starozakonnych w Warszawie, był ordynatorem jednego z oddziałów tamże.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 18 grudnia 1884 roku w Płocku, w rodzinie kupca drzewnego[2][3] Karola i Temy z Taców[4]. Edukację rozpoczął w rodzinnym mieście, jednak za działalność polityczną został relegowany z gimnazjum, następnie więziony w Płocku. Maturę zdał w Kerczu na Krymie[4]. Studia medyczne rozpoczął na Uniwersytecie Berneńskim, następnie kontynuował je w uniwersytetach w Berlinie, Bonn i Strasburgu, ostatecznie w 1909 uzyskał doktorat na Uniwersytecie Albrechta i Ludwika we Fryburgu. Dyplom został nostryfikowany na uniwersytecie w Kazaniu[4]. Po powrocie do kraju osiedlił się w Warszawie, gdzie został asystentem na oddziale chirurgicznym Szpitala Starozakonnych na Czystem. Z tą instytucją pozostał związany przez resztę życia zawodowego[2]. W latach 1919–1921 służył w Wojsku Polskim (major lekarz)[4].
Równolegle z praktyką medyczną, Paweł Goldstein prowadził badania naukowe na temat neurochirurgii i onkologii w pracowni neurobiologii Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Przeprowadził także szereg nowatorskich operacji, m.in. jako jeden z pierwszych chirurgów na ziemiach polskich wykonywał sympatektomię okołotętniczą metodą Lericha oraz torakoplastykę metodą Sauerbrucha[5]. W 1926 uczestniczył w polskiej reprezentacji na VII zjeździe Międzynarodowego Stowarzyszenia Chirurgii ISS/SIC we Włoszech[5].
Przez wiele lat przewodniczył jednemu z warszawskich kół Bratniej Pomocy, udzielał się także w ramach warszawskiej Izby Lekarskiej i Towarzystwa Medycyny Społecznej. W latach 30. XX wieku otworzył w Warszawie własną klinikę chirurgiczną, z własnych środków wyposażył także sale operacyjne w sanatorium przeciwgruźliczym towarzystwa Brijus w Otwocku. Pod jego kierownictwem przy szpitalu na Czystem powstawał także Instytut Patologiczny, jednak placówki nie udało się ukończyć do wybuchu wojny w 1939 roku[2].
Zmobilizowany przed niemiecką i radziecką napaścią na Polskę, Paweł Goldstein został ordynatorem szpitala polowego Wojska Polskiego w Chełmie[6]. Po zajęciu miasta przez wojska niemieckie pozostał w szpitalu jako szef oddziału chirurgicznego[2]. W 1940 zdołał przedostać się przez granicę niemiecko–radziecką i znalazł się w okupowanym przez ZSRR Łucku[6], gdzie również został szefem chirurgii miejscowego szpitala[2], a po niemieckiej napaści na ZSRR kierował wydzieloną w nim częścią przeznaczoną dla radzieckich jeńców wojennych[3]. W Łucku dołączył do niego syn Jan Goldstein, również chirurg[2]. Wkrótce potem jednak Paweł Goldstein zaraził się tyfusem plamistym od jednego z pacjentów i zmarł 24 stycznia 1942[6].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Według: Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. – data urodzenia Pawła Goldsteina to: 17 sierpnia 1884.
- ↑ a b c d e f Magdalena Bajer, Goldsteinowie: cz. 1 Pozytywiści – Patrioci, „Forum Akademickie”, 2007 (12), grudzień 2007, s. 52, ISSN 1233-0930 [dostęp 2017-03-12].
- ↑ a b Jan Goldstein, Dr med. Paweł Goldstein (18.XII.1884–24.I.1942), „Polski Przegląd Chirurgiczny”, 48 (4), 1976, s. 541–544, ISSN 0032-373X (pol.).
- ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 89. [dostęp 2021-07-20].
- ↑ a b Andrzej Komorowski, Związki chirurgii polskiej i włoskiej od XVI do połowy XX wieku [pdf], Andrzej Wysocki (red.), Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Wydział Lekarski, 2010, s. 70–74.
- ↑ a b c Martin Gilbert, The Holocaust: A History of the Jews of Europe During the Second World War, Reprint edition, New York: Holt Paperbacks, 15 maja 1987, s. 288, ISBN 978-0-8050-0348-2 (ang.).