Otto Ambros
 Otto Ambros (zdjęcie z procesu norymberskiego) | |
| Data i miejsce urodzenia | 19 maja 1901 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 23 lipca 1990 |
| Zawód, zajęcie | chemik |
| Alma Mater | |
| Pracodawca | |
| Odznaczenia | |
 | |
Otto Ambros (ur. 19 maja 1901 w Weiden in der Oberpfalz, zm. 23 lipca 1990 w Mannheim) – niemiecki chemik i zbrodniarz wojenny pracujący w czasie II wojny światowej nad arsenałem chemicznym III Rzeszy, głównie środkami paralityczno-drgawkowymi z szeregu G. Odznaczony Krzyżem Rycerskim Krzyża Zasługi Wojennej[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem profesora uniwersyteckiego. Uczęszczał do szkoły w Monachium i tam też zdał maturę. W 1920 rozpoczął studia z chemii i nauk rolniczych na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. W 1925 uzyskał doktorat pod kierunkiem Richarda Willstättera, laureata Nagrody Nobla z chemii w 1915[2].
W 1926 podjął pracę w przedsiębiorstwie Badische Anilin- und Sodafabrik (będącym już wówczas częścią IG Farben) w Ludwigshafen am Rhein. Od 1934 pracował w IG Farben, gdzie w 1935 został szefem zakładów w Schkopau. W 1937 wstąpił do NSDAP[2]. Dział koncernu, w którym pracował, zajmował się badaniami nad bronią chemiczną i jej produkcją, w tym tabunu i sarinu[2] (nazwa sarinu pochodzi od nazwisk osób najbardziej zaangażowanych w prace nad tym środkiem: Schrader, Ambros, Rüdiger, van der Linde)[3]. Jako kierownik przedsiębiorstwa Anorgana (będącego częścią IG Farben) nadzorował budowę i działanie zakładów w Dyhernfurth (obecnie Brzeg Dolny), w których produkowano tabun i napełniano amunicję[4]. Kierował również zakładami w Monowicach, gdzie wykorzystywano więźniów obozów Auschwitz-Birkenau do przymusowej pracy. Był ponadto doradcą Carla Kraucha, jednego z zarządców firmy[2].
Został pojmany przez aliantów w 1946[2] i przesłuchiwany w ramach operacji Dustbin[3], a następnie skazany w 1948 przez amerykański trybunał wojskowy w czasie procesów norymberskich (proces IG Farben) na 8 lat więzienia za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości[4]. W czasie procesu zeznawał, że odradzał Hitlerowi użycie broni chemicznej w wojnie, argumentując to tym, iż alianci również mogą posiadać środki paralityczno-drgawkowe (według niego były opisywane jeszcze przed wojną w literaturze naukowej i opatentowane) i użyć ich w odwecie. Prawdziwość tych zeznań nie została potwierdzona, a substancje te nie były opatentowane i istnienie tabunu było objęte tajemnicą do 1951[3].
Po opuszczeniu więzienia w 1951 pracował dla Dow Chemicals i amerykańskich wojsk chemicznych. Był też przewodniczącym komitetu doradczego w Chemie Grünenthal w czasie afery z talidomidem[2][5]. Związek ten rzekomo był otrzymany przez Ottona Ambrosa jako antidotum na sarin i testowany na więźniach obozów koncentracyjnych[6]. Jako doradca gospodarczy świadczył usługi Konradowi Adenauerowi[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ambros, Otto - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2022-05-12].
- ↑ a b c d e f g Otto Ambros (1901–1990). Wollheim Memorial. [dostęp 2013-09-14]. (ang.).
- ↑ a b c Corey J. Hilmas, Jeffery K. Smart, Benjamin A. Hill, History of Chemical Warfare, [w:] Medical Aspects of Chemical Warfare, Shirley D. Tuorinsky (red.), Falls Church–Washington: Office of the Surgeon General, U.S. Army–Borden Institute, Walter Reed Army Medical Center, 2008, s. 47, 49, 51, ISBN 978-0-16-081532-4, OCLC 460938576 [zarchiwizowane z adresu 2016-12-01] (ang.).
- ↑ a b Leszek Konopski. Broń chemiczna na terenach Polski. „Przemysł Chemiczny”. 89/1, s. 12, 2010. [dostęp 2013-09-14]. (pol.).
- ↑ Roger Williams, Jonathan Stone: The Nazis and Thalidomide: The Worst Drug Scandal of All Time. The Daily Beast, 2012-09-10. [dostęp 2013-09-14]. (ang.).
- ↑ News Chronology. November 2008 – April 2009, „The CBW Conventions Bulletin”, 83+84, Harvard Sussex Program, lipiec 2009, s. 42 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22] (ang.).