Oskar Gröning
 SS-Unterscharführer | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1941–1945 |
| Formacja | |
| Stanowiska | członek załogi Auschwitz-Birkenau |
Oskar Gröning, zwany buchalterem / księgowym Auschwitz[1] (ur. 10 czerwca 1921 w Nienburg, zm. 9 marca 2018[2]) – niemiecki SS-Unterscharführer z czasów II wojny światowej, pełniący w latach 1942–1944 funkcję strażnika w niemieckim-nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Przed powołaniem do wojska zdobył zawód o specjalności bankowej. Jako entuzjasta nazizmu zgłosił się do Waffen-SS jako ochotnik. W Auschwitz-Birkenau Gröning pełnił funkcję księgowego[3], odpowiadając za selekcję rzeczy więźniów i pomordowanych oraz gromadzenie i podział ich pieniędzy między innymi według walut.
W 1944 r. został na własną prośbę przeniesiony na front i trafił do Ardennes we Francji. Brał udział w walkach i 10 czerwca 1944 r. został ranny i dostał się do niewoli brytyjskiej. Jako jeniec zataił pracę w obozie zagłady. Do Niemiec powrócił w 1948 r. Z powodu przynależności do SS nie mógł kontynuować pracy w zawodzie, był więc pracownikiem huty szkła, z czasem awansując do stopnia kierownika ds. personalnych w fabryce. Jego hobby była filatelistyka[3].
Proces[edytuj | edytuj kod]
Przez wiele lat nie był ścigany, zgodnie z obowiązującą wykładnią prawa, że warunkiem skazania jest udowodnienie indywidualnej winy oskarżonego[3].
W 2014 r., w wieku 93 lat, został oskarżony o pomocnictwo w zamordowaniu 300 tys. osób w okresie służby w Auschwitz-Birkenau. Sprawa Gröninga toczyła się od kwietnia 2015 r. przed sądem w Lüneburgu. Przed sądem mówił: Proszę o wybaczenie. Ponoszę moralną winę, ale o tym, czy jestem winny w świetle prawa, musicie zdecydować wy[4]. 15 lipca 2015 sąd okręgowy w Lüneburgu uznał, iż 94-letni esesman jest winny pomocnictwa w zamordowaniu co najmniej 300 tys. osób i orzekł wobec niego 4 lata więzienia[5][6]. Dodatkowo sąd okręgowy w Luneburgu obciążył Gröninga w wyroku obowiązkiem pokrycia kosztów procesu, które ocenia się na kilkaset tys. euro[7].
Był on jednym z rzadkich przypadków, w którym oskarżony o zbrodnie wojenne nie zaprzeczał swojemu udziałowi, lecz przyznał, że uczestniczył w tym, co działo się w Auschwitz i że jest mu przykro[8]. Adwokaci oskarżycieli posiłkowych nie zgodzili się na tak łagodne potraktowanie zbrodni wojennych i zapowiedzieli złożenie odwołania od wyroku, żądając skazania za zabójstwo, a nie tylko za pomocnictwo[9].
Obrona złożyła apelację od wyroku, ale w listopadzie 2016 roku Federalny Trybunał Sprawiedliwości podtrzymał wyrok skazujący. Obrona podnosiła wówczas argument, zgodnie z którym odbywanie kary więzienia ze względu na stan zdrowia skazanego jest groźne dla jego życia, jednak biegły lekarz powołany przez prokuraturę uznał Gröninga za zdolnego do odbycia kary[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 93-letni „buchalter Auschwitz” stanął przed sądem. „Proszę o przebaczenie”, tvn24.pl, 21 kwietnia 2015 [dostęp: 14 czerwca 2015].
- ↑ Matt Schudel: Oskar Groening, ‘Bookkeeper of Auschwitz,’ convicted of war crimes, dies at 96. washingtonpost.com, 2018-03-13. [dostęp 2018-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-14)]. (ang.).
- ↑ a b c d Maciej Orłowski, Oskar Gröning, księgowy Auschwitz, idzie do więzienia. Ma 96 lat [online], wyborcza.pl, 2 sierpnia 2017 [dostęp 2017-08-03].
- ↑ Były strażnik z Auschwitz prosi o wybaczenie [online], rp.pl, 21 kwietnia 2015 [dostęp 2015-06-14] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-15].
- ↑ Vier Jahre Haft für früheren SS-Mann Oskar Gröning. Die Welt. [dostęp 2015-07-15]. (niem.).
- ↑ Oskar Groening, były strażnik z Auschwitz, skazany na cztery lata więzienia [online], Wyborcza.pl, 15 lipca 2015 [dostęp 2015-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-15].
- ↑ „Księgowy Auschwitz” ma ponieść koszty procesu [online], rp.pl, 17 lipca 2015 [dostęp 2015-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-22].
- ↑ Deutsche (www.dw.com): Niemiecki historyk o rozprawie z Holokaustem: Same pomniki nie wystarczą | Polityka | DW.COM | 15.07.2015. DW.COM. [dostęp 2015-07-15].
- ↑ Auschwitz-Prozess: Nebenkläger fechten Gröning-Urteil an spiegel online vom 17. Juli 2015, abgerufen am 18. Juli 2015.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Wachnicki: 93-letni były strażnik z Auschwitz oskarżony o pomoc w zamordowaniu 300 tys. osób. „Praca była rutyną”. wyborcza.pl, 2014-09-16. [dostęp 2015-06-14].
- 93-letni Oskar Groening – były strażnik z Auschwitz – oskarżony o pomoc w wymordowaniu 300 tys. osób [online], Polskatimes.pl, 16 września 2014 [dostęp 2015-06-14] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-28].
- Geständnis im Auschwitz-Prozess: Ich bitte um Vergebung. spiegel.de, 2015-04-21. [dostęp 2015-06-14].