Operacja Unified Protector
| wojna domowa w Libii, strefa zakazu lotów nad Libią | |||
 Rozmieszczenie sil koalicji (po angielsku) | |||
| Czas | 27 marca - 31 października 2011 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna | przejęcie przez NATO od ONZ kontroli nad strefą zakazu lotów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
Operacja Unified Protector (w polskich mediach przedstawiana jako „Zjednoczony Obrońca”)[1] – natowska operacja morska i lotnicza przeprowadzona w celu wyegzekwowania postanowień rezolucji RB ONZ nr 1970 oraz nr 1973. Operację NATO przejęło 25 marca 2011, od państw koalicji ONZ, które 19 marca, rozpoczęły interwencję w Libii. Pełna odpowiedzialność za nadzór nad strefą zakazu lotów NATO przejęło 27 marca[2]. 31 marca o godz. 8:00 NATO przejęło pełną odpowiedzialność za interwencję wojskową[3].
Wcześniej kraje ONZ interweniowały bez jednolitego dowództwa. Stany Zjednoczone prowadziły operację Świt Odysei, Francuzi operację Harmattan, Brytyjczycy Ellamy, natomiast Kanadyjczycy MOBILE. Reszta koalicji była pod dowództwem Amerykanów.
Dowództwo nad operacją Unified Protector objął kanadyjski generał Charles Bouchard. Naczelne Dowództwo Połączonych Sił Zbrojnych NATO w Europie objął Amerykanin admirał James Stavridis, dowódcą działań morskich został Włoch wiceadmirał Rinaldo Veri dla operacji morskich, natomiast dowódcą działań lotniczych został, Amerykanin gen. Ralph Jodice.
Stany Zjednoczone 28 marca rozpoczęły w związku z rozpoczęciem natowskiej operacji, wycofywać swoje siły morskie z Morza Śródziemnego[3].
Dowództwo NATO poinformowało, iż operację powietrzną nad Libią zakończy się wraz z ostatnim dniem października. 27 sierpnia RB ONZ uchwaliła rezolucję, w której stwierdzono, iż mandat misji powietrznej wygasa 31 października 2011 o godz. 23:59[4][5]. Podczas 218 dni operacji samoloty bojowe wykonały ok. 9600 misji, w czasie których zniszczono ok. 5900 celów militarnych[6][7]. Wszystko to odbyło się podczas 26,1 tys. lotów. Siły NATO skontrolowały także ponad 3 tysiące statków pływających u wybrzeży Libii. Zniszczono 600 libijskich czołgów i pojazdów opancerzonych, 400 wyrzutni rakietowych i artyleryjskich. Z powodu podejrzeń o łamanie embarga na dostawy broni, uwarunkowanego rezolucją RB ONZ nr 1973, zatrzymanych zostało w sumie 11 statków. W powietrzu działała flota 16 państw[4][8].
Siły biorące udział pod egidą NATO[edytuj | edytuj kod]
 | Ta sekcja wymaga uzupełnienia informacji. |
Siły morskie[edytuj | edytuj kod]
Belgia - niszczyciel min „Narcis”
Bułgaria - fregata rakietowa „Drazki”
Kanada - fregata rakietowa HMCS „Charlottetown”
- 1 śmigłowiec wielozadaniowy CH-124 Sea King
- fregata rakietowa HMCS „Charlottetown”
Grecja - fregata rakietowa „Limnos”
Włochy - lotniskowiec „Giuseppe Garibaldi”
- 8 myśliwców AV-8B Harrier II
- 3 śmigłowce ZOP AW101
- 2 śmigłowce ZOP AB 212
- fregata rakietowa „Libeccio”
- okręt pomocniczy „Etna”
- okręt patrolowy „Comandante Bettica”
- lotniskowiec „Giuseppe Garibaldi”
Holandia - niszczyciel min „Haarlem”
Rumunia - fregata rakietowa „Regele Ferdinand”
Hiszpania - fregata rakietowa „Méndez Núñez”
- okręt podwodny „Tramontana”
Turcja - fregata rakietowa „Giresun”
- fregata rakietowa „Gemlik”
- fregata rakietowa „Yıldırım”
- okręt podwodny „Yıldıray”
- okręt wsparcia „Akar”
Wielka Brytania - fregata rakietowa HMS „Cumberland”
Stany Zjednoczone - 1 fregata rakietowa
Siły lotnicze[edytuj | edytuj kod]
- Kanada
- 6 myśliwców CF-18 Hornet
- 2 samoloty transportowe CC-17 Globemaster III
- 2 samoloty transportowe CC-130J Hercules
- 2 samoloty-cysterny CC-150 Polaris
- 2 samoloty patrolowe CP-140 Aurora
NATO - 3 samoloty wczesnego ostrzegania Boeing E-3 Sentry
- Hiszpania
- 1 samolot patrolowy CASA CN-235
Norwegia (wycofanie 1 sierpnia 2011 - łącznie 6493 lotów i 569 zrzuconych bomb[9]) - 6 samolotów General Dynamics F-16 Fighting Falcon
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Operation UNIFIED PROTECTOR nato.int
- Command and Control nato.int
- Operation UNIFIED PROTECTOR globalsecurity.org
- Libijska wojna domowa i międzynarodowa interwencja 2011 roku
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b PAP, Reuters: "Zjednoczonym Obrońcą" dowodzi generał z Kanady. tvn24.pl, 2011-03-31. [dostęp 2011-03-31].
- ↑ NATO przejęło kontrolę nad operacją w Libii. Ostrzał Trypolisu i Syrty gazeta.pl
- ↑ a b Kaddafi porównuje koalicjantów do Hitlera. tvn24.pl, 2011-03-29. [dostęp 2011-03-29]. (pol.).
- ↑ a b NATO kończy misję w Libii. tvn24.pl, 31 października 2011. [dostęp 2011-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 listopada 2011)]. (pol.).
- ↑ NATO Chief Hails End of Libya Mission. military.com, 31 października 2011. [dostęp 2011-11-05]. (ang.).
- ↑ Cofnięto mandat na operację NATO w Libii. wp.pl, 27 października 2011. [dostęp 2011-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 kwietnia 2014)]. (pol.).
- ↑ NATO zakończy operację w Libii do końca października. wprost.pl, 21 października 2011. [dostęp 2011-10-23]. (pol.).
- ↑ UN Security Council concern over Libya arms stockpile. BBC News, 2011-11-01. [dostęp 2012-03-12]. (ang.).
- ↑ Norway has withdrawn its final four F-16 fighter jets from the NATO campaign. Al Jazeera, 1 sierpnia 2011. [dostęp 2011-08-02]. (ang.).