Ometeotl
| bóstwo twórca wszechświata | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Teren kultu | Państwo Azteków |
Ometeotl (nah. "dwa bóg") – w wierzeniach Azteków i innych ludów Nahua dwoisty bóg-kreator, stwórca świata i wszystkich innych bóstw. Składał się z męskiego pierwiastka Ometecuhtli (Pan Dwoistości) i żeńskiego Omecihuatl (Pani Dwoistości).
Ometeotl zajmuje centralne miejsce w azteckiej kosmogonii jako twórca wszechświata (Cemanahuatl), będący zjednoczeniem przeciwieństw którego ziemskimi symbolami są np. dzień i noc, gorąco i zimno, sucho i wilgotno, kobieta i mężczyzna czy życie i śmierć. Dualny Ometeotl jako Ometecuhtli i Omecihuatl zamieszkiwał według indiańskich legend najwyższy poziom azteckiego nieba, Omeyocan (Podwójne Miejsce), gdzie stworzył cztery najważniejsze bóstwa Azteków: Huitzilopochtli, Quetzalcoatl, Tezcatlipoca i Xipe Totec. Określano go także jako Moyococoyani (Ten, Który Stwarza Się Sam) lub Ipalnemohua (Dawca Życia lub Ten, dzięki któremu żyjemy), Tloque Nahuaque (Pan Bezpośredniej Bliskości), Tonacateuctli i Tonacacihuatl (Pan i Pani Pożywienia)[1].
W wierzeniach ludów Nahua Ometeotl był nie tyle bogiem, podobnym do bogów starożytnej Grecji czy Rzymu, ile manifestacją esencji i mocy stwórczej, boskiej esencji, która wypełniała innych bogów, a w pewnej mierze władców i kapłanów[2].
Ometeotl nie był obiektem oficjalnego kultu, nie budowano mu żadnych świątyń ani nie odprawiano żadnych uroczystości, to był on obiektem poematów religijno-filozoficznych, w których był przedstawiany jako dobroczynny stwórca, ojciec i matka bogów i żywych istot, a także kapryśny wszechwiedzący, który zabawia się kosztem śmiertelników[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Frankowska Maria: Mitologia Azteków, WAiF, Warszawa 1987
- Leach Marjorie: Uniwersalny leksykon bóstw, Oficyna Wydawnicza ATENA, Poznań 1998
- Justyna Olko, Meksyk przed konkwistą, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2010, ISBN 978-83-06-03237-6, OCLC 751516689.