Okręg Kraków Armii Krajowej
 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | 1944 |
| Organizacja | |
| Kryptonim | Gobelin, Godło, Muzeum |
| Rodzaj sił zbrojnych | partyzantka |
| Formacja | |
| Podległość | |
Okręg Kraków Służby Zwycięstwu Polski – Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej "Gobelin", "Godło" "Muzeum"
Komendzie Głównej AK podlegały 3 obszary oraz 8 okręgów, takich jak np. Kraków (wraz z podokręgami, np. Podokręg Rzeszowski) obejmujących teren województwa, podzielony na obwody w granicach powiatu. Obwodowi podlegały placówki obejmujące jedną lub kilka gmin.
Organizacja okręgu[edytuj | edytuj kod]
Inspektoraty Rejonowe:
- Inspektorat Kraków Armii Krajowej,
- Inspektorat Miechów Armii Krajowej,
- Inspektorat Nowy Sącz Armii Krajowej,
- Inspektorat Tarnów Armii Krajowej,
- Podokręg Rzeszów Armii Krajowej, któremu podlegały od 1943 Inspektoraty Rejonowe:
- Inspektorat Jasło Armii Krajowej, Obwód Jasło AK
- Inspektorat Krosno OP-15[1]
- Inspektorat Łańcut[1]
- Inspektorat Sanok OP-23[1]
- Inspektorat Przemyśl Armii Krajowej
- Inspektorat Rzeszów Armii Krajowej
- Inspektorat Tarnobrzeg[1].
- Inspektorat Mielec Armii Krajowej.
W ramach odtworzenia Sił Zbrojnych w czasie Akcji Burza:
- 21 Dywizja Piechoty Armii Krajowej Okręg Kraków 1 pułk strzelców podhalańskich AK
- 6 Dywizja Piechoty AK Ziemi Krakowskiej „Odwet” Okręg Kraków AK; 12 pułk piechoty AK Ziemi Bocheńskiej i 16 pułk piechoty AK
- Krakowska Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej Armii Krajowej
- 5 pułk Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej
- 6 pułk Strzelców Pieszych Armii Krajowej,
- 8 pułk Ułanów Armii Krajowej.
- dla Podokręgu Rzeszów AK:
- 24 Dywizja Piechoty Armii Krajowej "Rzeszowska" 17 pułk piechoty Armii Krajowej
- 22 Dywizja Piechoty Armii Krajowej "Jarosławska" 38 pułk piechoty AK
Komendanci okręgu (kolejno)[edytuj | edytuj kod]
- płk dypl. Julian Filipowicz "Róg",
- płk dypl. Zygmunt Miłkowski "Wrzos"
- płk dypl. Józef Spychalski "Luty",
- ppłk dypl. Wojciech Wayda „Odwet”,
- płk dypl. Edward Godlewski "Garda",
- płk Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski "Kruk II"
"Burza" w okręgu[edytuj | edytuj kod]
"Burzę" w okręgu krakowskim cechowała duża dynamika działań rozciągniętych zarówno w czasie jak i w przestrzeni. W podokręgu rzeszowskim zmobilizowano oddziały 24 Dywizji Piechoty AK ppłk. dypl. Kazimierza Putka "Zwornego", w inspektoratach przemyskim i rzeszowskim oddziały 22 Dywizji Piechoty AK mjr. Łukasza Świtalskiego "Grzywacza". W inspektoracie jasielskim, rzeszowskim i mieleckim walczyły oddziały 10 Brygady Kawalerii AK. W zachodniej części okręgu krakowskiego działały: oddziały 6 DP płk. Wojciecha Waydy "Odweta" w inspektoracie tarnowskim i krakowskim, oddziały 106 Dywizji Piechoty AK ppłk. Bolesława Nieczui-Ostrowskiego "Tysiąca" i oddziały Krakowskiej Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej. W inspektoracie miechowskim Samodzielny Batalion Partyzancki "Skała" mjr. Jana Pańczakiewicza "Ziemowita". Ostatnie cztery jednostki tworzyły Grupę Operacyjną "Kraków" pod dowództwem płk. Edwarda Godlewskiego "Gardy".
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Ostasz: Podziemna armia. Podokręg AK Rzeszów. Rzeszów: Wydawnictwo Libra, 2010, s. 57–67. ISBN 978-83-89183-57-6.
- Franciszek Sagan: Podokręg Armii Krajowej Rzeszów. Rzeszów: Resprint, 2009, s. 191–269. ISBN 978-83-60942-44-4.
- Rafał Wnuk: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944–1956. Warszawa: Lublin : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007. ISBN 978-83-60464-45-8.
