Nowy Dwór (powiat trzebnicki)
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 411[2] |
| Strefa numeracyjna | 71 |
| Kod pocztowy | 55-100[3] |
| Tablice rejestracyjne | DTR |
| SIMC | 0881621 |
Położenie na mapie gminy Trzebnica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego  | |
 51°19′27″N 17°03′33″E/51,324167 17,059167[1] | |
| Strona internetowa | |
Nowy Dwór – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Trzebnica.
1 stycznia 2017 część miejscowości została włączona do Trzebnicy[4].
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.
Historia wsi[edytuj | edytuj kod]
Wymieniany pośród dóbr w 1266 roku, klasztor w Trzebnicy. należał bowiem pierwotnie do uposażenia przekazanego przez księcia Henryka I w momencie fundacji klasztoru. Był to wówczas zapewne folwark, wymieniony dokumentarnie jeszcze w 1410 r. i w 1416 r. w związku z regulacją praw sądowych na terenie podległych klasztorowi dóbr. W 1466 r. znanym z nazwiska właścicielem był Bartusch Rorau. Nowy Dwór wzmiankowany kilkakrotnie w źródłach nowożytnych. Przez następne cztery stulecia losy majątku nie są bliżej znane. W 1876 r. figuruje w spisie dóbr jako należący do fiskusa reprezentującego domenę królewską i jest dzierżawiony przez Biebrachów, od 1886 r. do około 1909 r. dzierżawi go rodzina Merkelów. Od 1917 r. jako dzierżawca figuruje Erich Stumpel i są wówczas połączone z przysiółkami (odtąd też fiskus reprezentuje tu domenę państwową).
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Pierwotna nazwa miejscowości wywodzi się od dwóch polskich słów "nowy" oraz "dwór"[5] i nawiązuje do charakterystyki zabudowy. Śląski pisarz Konstanty Damrot w swojej pracy o śląskim nazewnictwie z 1896 roku wydanej w Bytomiu wymienia dwie nazwy: obecnie funkcjonującą, polską "Nowy Dwór" oraz niemiecką "Neuhof". Wymienił on również staropolską zlatynizowaną nazwę "Novidvor" pod jaką miejscowość została zanotowana w łacińskim dokumencie z roku 1266 oraz łacińską - "Nova curia" z roku 1293[5].
Pierwotną staropolską nazwę "Novy Dwór" Niemcy przetłumaczyli na "Neuer Hof"[5], która w postaci Neuhof nazwa ta obowiązywała do 1945 roku. Miejscowość nosiła w historii następujące nazwy:
- Nova Curia - 1236 r. (?), 1293 r.
- Novidvor - 1266 lub 1267 r. (?)
- Nova curia - 1293 r.[5]
- Newhoff - 1410 r.
- Newenhoff - 1466 r.
- Neuhof - lata: 1785-1945
- Nowy Dwór - od 1945 r.
Układ przestrzenny wsi[edytuj | edytuj kod]
Brak określonego układu. Jest to zasadniczo grupa domów skupionych przy rozległym folwarku zabudowanym w czworobok z domem zarządcy zwróconym elewacją tylną ku zakolu szosy przelotowej Wrocław - Poznań, przecinającej wieś. Za folwarkiem ślady ogrodów użytkowych i parkowego zagospodarowania terenu (około 1 ha). Na terenie parkowym, o urozmaiconej rzeźbie terenu, pozostałość po stawie. W drzewostanie przeważają robinie białe i jesiony. Rosną też sosny wejmutki i ozdobne krzewy: głogi, bzy, śnieguliczki. Przy wjeździe do wsi od strony Trzebnicy, po lewej stronie drogi, kępa wyraźnie kształtowanej zieleni z wkomponowanym weń krzyżem przydrożnym - 1921 rok. Zarówno teren folwarku jak i założenie zielone, dewastowane obecnie przez dziki wywóz śmieci, winny być objęte ochroną[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 89897
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 840 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dz.U. z 2016 r. poz. 1134
- ↑ a b c d Konstanty Damrot: Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde. Beuthen: Verlag von Felix Kasprzyk, 1896, s. 132.
- ↑ Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego we Wrocławiu: Wytyczne konserwatorskie do planu zagospodarowania przestrzennego gminy Trzebnica. Wrocław: 1992.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Siedziba gminy: Trzebnica
