Nea Filadelfia
 | Ten artykuł należy dopracować |
 Główna ulica: Aleja Dekelias, po lewej park, po prawej osiedle robotnicze | |
| Państwo | |
|---|---|
| Administracja zdecentralizowana | |
| Region | |
| Jednostka regionalna | |
| Gmina | |
| Powierzchnia | 2,85 km² |
| Wysokość | 110 m n.p.m. |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy | 210 25 |
| Kod pocztowy | 143 xx |
| Tablice rejestracyjne | Z |
Położenie na mapie Grecji  | |
 38°02′N 23°42′E/38,033333 23,700000 | |
| Strona internetowa | |
Nea Filadelfia (gr. Νέα Φιλαδέλφεια, czyli Nowa Filadelfia) – miasto w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Attyka, w regionie Attyka, w jednostce regionalnej Ateny-Sektor Centralny. Siedziba gminy Filadelfia-Chalkidona. Zlokalizowana w granicach aglomeracji ateńskiej (Wielkich Aten). W 2011 r. liczyło 25 734 mieszkańców[1].
Nowa Filadelfia została starannie zaprojektowana w latach 20. XX wieku, w konwencji miasta-ogrodu, opartego na centralnym placu i gwiaździstym układzie ulic, z przecznicami, jako obwodnicami centrum i z jednolitymi akcentami budynków. Cechy te w znaczniej mierze zachowała do dziś.
Do początków XX wieku miejscowość miała charakter rolniczo-sadowniczy. Następnie osiedlali się tu greccy imigranci, głównie z okręgu Konstantynopola (obecnie Stambuł w Turcji). W 1924 r. rozpoczęto budowę nowej sieci ulic, a już w 1926 r. wybudowano zaplecze i stadion piłkarski dla AEK Ateny. Siedziby mają tutaj również klub sportowy Ionikos i młodzieżowy „Attalos”.
Od 1947 r. zaczęło powstawać osiedle skromnych, szeregowych, bliźniaczych domów jednorodzinnych, w otoczeniu ogrodowej zieleni. Od połowy lat 50. i przez lata 60. wznoszono, również otoczone zielenią, osiedle dwupiętrowych bloków robotniczej spółdzielni mieszkaniowej – późniejszego wykonawcy Wioski Olimpijskiej. 3,5 tysiąca domów uległo znacznym uszkodzeniom wskutek trzęsienia ziemi 1999 r. Szkody naprawiono, modernizując dzielnicę i dodając jej estetyki, z wykorzystaniem funduszy unijnych.
Przez Nową Filadelfię przebiega główna grecka autostrada Ethniki Odos, u granic dzielnicy krzyżując się z regionalną autostradą Attiki Odos. Komunikacja publiczna z aglomeracją wykorzystuje szybką kolej miejską „ilektrikos”, dwie linie trolejbusowe i kilka autobusowych. Transport publiczny zapewnia klimatyzację, a autobusy wyposażono w silniki zasilane w przyjazne środowisku paliwo LPG. Nowa Filadelfia, choć zaliczana do dzielnic tanich, wyróżnia się w zespole Aten niską gęstością zaludnienia, dużą ilością zieleni przy ulicach i dużym parkiem. Urządzono go na przebudowanych, byłych terenach królewskich, drzewostan nawadniany jest podziemnie, nad stacją pomp głębinowych wybudowano sztuczne jezioro, z aranżowanym otoczeniem, o nazwie „Podwórko Nieba”, małą wyspą, imitacją wiatraka, 28 dyszami podświetlonych fontann. W sąsiedztwie parku mieszczą się obiekty oświatowe, odkryte i kryte tereny sportowe, kluby fitness, miejsca zabaw dzieci, dzielnicowy dom kultury i panhelleński instytut-fundacja („Idrima”) diaspory.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Populacja | Zmiana | Gęstość |
|---|---|---|---|
| 1981 | 25 320 | – | 8884,2/km² |
| 1991 | 25 261 | –59/–0,23% | 8863,5/km² |
| 2001 | 24 112 | –1149/–4,55% | 8460,4/km² |
Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]
- W Nea Filadelfia w 1924 r. został założony klub sportowy AEK Ateny[potrzebny przypis].
- W latach 1885–1957, z miejscowościami Attyki, po Lawrio, łączyła Nową Filadelfię linia kolejowa Lavrio – Agioi Anargiroi, biegnąca obecnymi ulicami Lavriou, gdzie fragmenty toru zachowano w obecnym deptaku i Nikolaou Plastira, skomunikowana z kilkoma innymi liniami, w tym z główną trasą przewozu pasażerów, ówcześnie trakcją parową, obecnie ateńskiego metra, „zieloną” linią nr 1 „Ilektrikos”. Wybudowana przez przedsiębiorstwa Koleje Attyckie, Αττικοί Σιδηρόδρομοι (1885–1926), jednak przeżyła je o 31 lat. W 1926 r. przewiozła 239 740 pasażerów[2][3].
-
Sztuczne jezioro w parku miejskim Nowej Filadelfii, rok budowy: 2001 (niegdyś był to zamknięty teren królewski) -
Osiedla robotnicze – spółdzielczość, lata 60., tanie budownictwo -
Budownictwo indywidualne, lokalne sąsiedztwa
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona miasta. neafiladelfeia.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-15)].
- strona internetowa Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej (Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας). oek.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-21)].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός
- ↑ 130 Χρόνια Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών-Πειραιώς Α.Ε. (130 lat elektrycznych kolei Ateny-Pireus). Nakładem przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej ISAP. 1999–2005, str. 114–115, 134–135. ISBN 960-86477-0-3
- ↑ Linia kolejowa Nea Filadelfia - Nea Ionia. tvfi.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-28)]., mapka przebiegu, fotografie