Narodowy Pomnik Katyński w Baltimore

Narodowy Pomnik Katyński
w Baltimore
National Katyn Memorial in Baltimore
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Maryland

Miejscowość

Baltimore

Miejsce

Katyn Circle, Inner Harbor East, Baltimore[1]

Projektant

Andrzej Pityński

Całkowita wysokość

20 m

Data odsłonięcia

20 listopada 2000

Położenie na mapie stanu Maryland
Mapa konturowa stanu Maryland, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Narodowy Pomnik Katyńskiw Baltimore”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej znajduje się punkt z opisem „Narodowy Pomnik Katyńskiw Baltimore”
Ziemia39°16′59,38″N 76°36′05,81″W/39,283161 -76,601614
Multimedia w Wikimedia Commons

Narodowy Pomnik Katyński w Baltimore (ang. National Katyn Memorial in Baltimore; tytuł autorski: Flame of Freedom, pol. „Płomień Wolności”[2]) – pomnik w Baltimore w Stanach Zjednoczonych upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej zamordowane wiosną 1940 roku przez radziecką policję polityczną NKWD, odsłonięty 19 listopada 2000 roku[3].

Autor, lokalizacja i forma pomnika[edytuj | edytuj kod]

Pomnik, którego autorem jest amerykański rzeźbiarz polskiego pochodzenia Andrzej Pityński, znajduje się na rondzie między ulicami Felicia, President i Aliceanna, przed hotelem Marriott „Waterfront”[4]. Monument, o wysokości 20 m[2], ma formę wykonanej z brązu rzeźby przedstawiającej złociste płomienie, w które wkomponowane są posągi zamordowanych polskich oficerów (jeden z nich przedstawia por. Janinę Lewandowską, jedyną kobietę, która zginęła w Katyniu) oraz wybitnych postaci z historii Polski (Bolesław I Chrobry, Zawisza Czarny z Garbowa, Władysław III Warneńczyk, Jan III Sobieski, Tadeusz Kościuszko, Kazimierz Pułaski[5]) i godło Polski[3]. Na bazie znajduje się napis: KATYŃ 1940”[4]. Wysokość rzeźby to ok. 13,4 m; wraz z granitowym postumentem pomnik mierzy ok. 20 m i jest jedną z najwyższych wykonanych z brązu rzeźb na Wschodnim Wybrzeżu Stanów Zjednoczonych[3]. Odlew wykonały Gliwickie Zakłady Urządzeń Technicznych[4].

Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski postanowieniem z dnia 25 października 2000 odznaczył Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej 12 obywateli Stanów Zjednoczonych za wybitne zasługi w realizacji Pomnika Ofiar Katynia w Baltimore[6].

Historia i uroczystości[edytuj | edytuj kod]

Inicjatorem uczczenia w Baltimore pamięci ofiar zbrodni katyńskiej był emerytowany oficer United States Army, major Clement A. Knefel[4]. Pomnik został ufundowany przez Komitet Budowy Narodowego Pomnika Katyńskiego (ang. National Katyn Memorial Committee), który powstał w 1989 roku i prowadził zbiórkę środków finansowych na budowę monumentu; część funduszy pochodziła ze specjalnego grantu stanu Maryland i darowizny żydowskich organizacji charytatywnych (Associated Jewish Charities)[7]. Uroczystość wmurowania kamienia węgielnego odbyła się 29 września 1996 roku[7], a ceremonia odsłonięcia 19 listopada 2000 roku; uczestniczyli w niej m.in. ks. Zdzisław Peszkowski i senator Barbara Mikulski, którzy wygłosili okolicznościowe przemówienia[3]. W 2000 roku w telewizji amerykańskiej emitowany był 60-sekundowy film Silence of Falling Leaves w reżyserii Stevena Fischera, wrażający poparcie dla idei budowy pomnika; w 2001 roku otrzymał on nominację do nagrody Emmy[8].

Pod Narodowym Pomnikiem Katyńskim corocznie odbywają się uroczystości upamiętniające ofiary zbrodni katyńskiej[7]; w 2011 roku pod pomnikiem upamiętniono także ofiary katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku[9]. W Baltimore działa Fundacja Narodowego Pomnika Katyńskiego (ang. National Katyn Memorial Foundation), powstała z przekształcenia Komitetu Budowy Pomnika; prowadzi ona działalność edukacyjną i mającą na celu upamiętnienie ofiar zbrodni[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ National Katyn Memorial Foundation (ang.) baltimore.org [dostęp 2011-10-02].
  2. ↑ a b Hasło Andrzej Pityński w: Who’s Who in Polish America, 1st edition 1996–1997, New York 1996, s. 358. ISBN 0781800101.
  3. ↑ a b c d Jay Apperson: Monumental dream realized, [w:] „The Baltimore Sun”, 20 listopada 2000.
  4. ↑ a b c d Pomnik Katyński w Baltimore polis2008.pl [dostęp 2011-10-02].
  5. ↑ Katyn Memorial – Sobieski, Wladyslaw II, Kosciuszko & Pulaski. culture.polishsite.us. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-12)]. (ang.) culture.polishsite.us [dostęp 2011-10-02].
  6. ↑ M.P. z 2001 r. nr 2, poz. 33
  7. ↑ a b c d National Katyn Memorial Foundation. katynbaltimore.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-06)]. (ang.) katynbaltimore.com [dostęp 2011-10-02].
  8. ↑ Bruce Miller: Balto. indie gets Emmy nod. Fisher cited for Katyn Memorial Film, [w:] „The Daily Record”, 23 maja 2001.
  9. ↑ 2011 Katyn Memorial Ceremony – Baltimore, Md. (ang.) washington.polemb.net [dostęp 2011-10-02].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Narodowy_Pomnik_Katyński_w_Baltimore&oldid=71293026”