Narożne okno
Narożne okno (niem. Des Vetters Eckfenster) – jest opowiadaniem E.T.A. Hoffmanna, które ukazało się 4 maja 1822 roku na łamach gazety "Der Zuschauer[1]".
Opis fabuły[edytuj | edytuj kod]
Narrator poszukuje w Berlinie swojego kuzyna, schorowanego pisarza. "Zgryźliwy inwalida" nie jest w stanie opuścić swojego mieszkania, jednak z "narożnego okna" ma widok na cały plac teatralny i obserwuje razem z jego gościem zgiełk na rynku. Z dialogu kuzynów rysują się sylwetki niektórych znajdujących się tam "aktorów". Okazjonalnie dochodzi również do dyskusji na temat stosunku inwalidy do przemysłu literackiego. Chory chce przybliżyć cieszącemu się dobrym zdrowiem narratorowi ideę "sztuki patrzenia"[2], jednego z elementów pisarstwa.
Znane berlińskie ulice jak Charlottenstraße i Unter den Linden znajdują się w pobliżu mieszkania schorowanego pisarza. Opowiadanie jest częścią biografii ciężko chorego E.T.A. Hoffmanna. Autor mieszkał w Berlinie w pobliżu rynku Gendarmenmarkt naprzeciwko teatru[3]. "Narożne okno" zostało ukończone 14 kwietnia 1822 roku[4]. Dwa miesiące później, 25 czerwca, E.T.A. Hoffmann zmarł w Berlinie.
Fakty[edytuj | edytuj kod]
- E.T.A. Hoffmann był zainspirowany twórczością pisarza Karla Friedricha Kretschmanna. W dziele pt. "Scarron przy oknie" (Scarron am Fenster), siedzi sparaliżowany francuski autor Paul Scarron - tak samo jak Hoffmann - przy oknie, obserwując przechodniów ze sporą dawką humoru[5].
- Gość zostaje wprowadzony podczas wizyty u swojego chorego kuzyna do "szkoły życia"[6].
- Dlaczego chory chce nauczyć zdrowego krewnego obserwacji?. Odpowiedź: "Z poznania rzeczywistości wzrasta fantazja twórcza[7]".
- E.T.A. Hoffmann był całkowicie sparaliżowany, kiedy dyktował to opowiadanie[7].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- E.T.A. Hoffmann: Poetische Werke in sechs Bänden. Sechster Band. S. 742-774. Aufbau-Verlag Berlin 1958, 905 Seiten
- Gerhard Schulz: Die deutsche Literatur zwischen Französischer Revolution und Restauration. Teil 2. Das Zeitalter der Napoleonischen Kriege und der Restauration: 1806–1830. München 1989. 912 Seiten, ISBN 3-406-09399-X
- Rüdiger Safranski: E. T. A. Hoffmann. Das Leben eines skeptischen Phantasten. Frankfurt am Main: Fischer-Taschenbuch-Verl. 2001. 534 Seiten, ISBN 3-596-14301-2
- Gero von Wilpert: Lexikon der Weltliteratur. Deutsche Autoren A–Z. S.50. Stuttgart 2004. 698 Seiten, ISBN 3-520-83704-8
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Narożne okno w serwisie Wolne Lektury