Naczelnik gminy

Naczelnik gminy – w latach 1973–1990 jednoosobowy organ administracji państwowej oraz organ wykonawczo-zarządzający gminnej rady narodowej[1]. Naczelnik gminy wykonywał swoje funkcje przy pomocy podległego mu urzędu gminy oraz kierowników jednostek podporządkowanych gminnej radzie narodowej. W przypadku niemożności pełnienia przezeń obowiązków jego funkcję sprawował sekretarz biura urzędu gminy, a od 1983 roku zastępca naczelnika[2].

Naczelnika gminy powoływał na czas nieokreślony przewodniczący prezydium wojewódzkiej rady narodowej na wniosek powiatowej rady narodowej, który ponadto powinien być zaopiniowany przez gminną radę narodową. Po likwidacji powiatów w 1975 roku naczelników powoływał wojewoda po zasięgnięciu opinii gminnej rady narodowej[3]. Ostatni raz tryb powoływania naczelników gmin zmieniła ustawa z 20 lipca 1983 roku o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego[4].

Po reformie administracyjnej Polski w 1975 roku, gdy gminy przejęły znaczącą część zadań zlikwidowanych powiatów pozycja naczelnika gminy znacząco wzrosła, ponieważ

naczelnicy gmin ponoszą odpowiedzialność za wszechstronny rozwój (...) gmin jako mikroorganizmów społeczno-gospodarczych, a szczególnie za rozwój rolnictwa i gospodarki żywnościowej, pełne i racjonalne wykorzystanie ziemi na cele produkcji rolniczej, efektywne gospodarowanie środkami produkcji oraz wykonywanie bieżących zadań produkcyjnych w rolnictwie, a także podnoszenie wiedzy i kwalifikacji rolników i pracowników rolnictwa oraz zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemu usług produkcyjnych i socjalnych dla ludności wsi[5]

.

Stanowisko naczelnika gminy zostało zlikwidowane z dniem 30 kwietnia 1990 roku w oparciu o ustawy uchwalone przez Sejm kontraktowy 8 marca 1990 roku[6]. Jednak faktyczne zlikwidowanie funkcji naczelnika miało miejsce po ukonstytuowaniu się władz samorządowych wybranych w wyborach samorządowych przeprowadzonych 27 maja 1990 roku. Jego kompetencje zostały przejęte przez wójta.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ustawa z dnia 29 XI 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312).
  2. Dz.U. z 1983 r. nr 25, poz. 124.
  3. Ustawa z dnia 28 V 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 91).
  4. Dz.U. z 1983 r. nr 41, poz. 185.
  5. § 2 pkt 3 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 VIII 1978 r. w sprawie statusu naczelnika gminy (Dz.U. z 1978 r. nr 20, poz. 89).
  6. Ustawa z dnia 8 III 1990 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1990 r. nr 16, poz. 94); Ustawa z dnia 8 III 1990 r. o samorządzie terytorialnym, tamże, poz. 95; Ustawa z 8 III 1990 r. o ordynacji wyborczej do rad gmin, tamże, poz. 96.