Muczne
| osada | |
.jpg) Centrum Promocji Leśnictwa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | |
| Wysokość | 715-735 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2020) | 40[3] |
| Strefa numeracyjna | 13 |
| Kod pocztowy | 38-713[4] |
| Tablice rejestracyjne | RBI |
| SIMC | 0356197[5] |
Położenie na mapie gminy Lutowiska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego  | |
 49°07′45″N 22°44′39″E/49,129167 22,744167[1] | |
Muczne (w latach 1977–1981 Kazimierzowo) – osada w Polsce w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Lutowiska[5][6]. Leży w dolinie potoku Muczny.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1590 w dolinie potoku Muczny założona została maleńka wioska o nazwie Dołhyłuh. Potem przyjęła nazwę Muczne od nazwy potoku[7]. Przed drugą wojną światową Muczne liczyło 8 domów i było przysiółkiem Dźwiniacza Górnego. W połowie XIX zaczęto tu wytwarzać potaż – potasznia zlokalizowana była w miejscu nowego kościoła. Miejscowość znajdowała się na trasie zbudowanej na początku XX w. bieszczadzkich kolejek leśnych prowadzących do dolin Wołosatego, Terebowca i stacji końcowej w Sokolikach Górskich. Nieopodal na Jasieniowie istniała gajówka[8].
W 1944 oddział UPA zamordował (na Brenzbergu) 74 osoby narodowości polskiej. Dzieła zniszczenia dopełniły wysiedlenia pozostałych osób do ZSRR, a ostatecznie po zniszczeniach wojennych nie pozostał żaden dom.
W latach 1970–72 w Mucznem powstał hotel robotniczy i osada dla pracowników leśnych. Hotel robotniczy był tysięcznym obiektem wzniesionym przez resort leśnictwa w Bieszczadach[7]. W 1975 tereny te przejął Urząd Rady Ministrów, tworząc ośrodek wypoczynkowy oznaczony kryptonimem W-3 (W-1 to ośrodek w Łańsku, W-2 to ośrodek w Arłamowie)[9].
W Mucznem urządzono gospodarstwo rolne i ośrodek łowiecki, składający się z hotelu, leśniczówki przy wjeździe do osady, wartowni, tzw. dewizówki oraz kilku budynków przy szlaku na Bukowe Berdo. Na polowania przyjeżdżali tutaj przywódcy PRL-u i ich goście z zagranicy. Wcześniej, wiosną 1967 ówczesny wicepremier Piotr Jaroszewicz ustrzelił tu niedźwiedzia, który jest dziś eksponatem w muzeum Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych[10]; drugiego niedźwiedzia zastrzelił on w 1975. Bywał tu Edward Gierek, Josip Broz Tito i brat szacha Iranu, książę Abd-or-Reza Pahlawi. Przez cztery lata wieś nosiła nazwę Kazimierzowo. Powszechnie uważa się, że nadano ją na cześć pułkownika Kazimierza Doskoczyńskiego, "wielkiego łowczego" w ośrodku rządowym "Arłamów", niemniej jednak brak jest źródeł dokumentujących to przypuszczenie. Inną przesłanką do nadania takiej nazwy mogła być analogia między Kazimierzem Wielkim jako tym, który zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną a komendantem Doskoczyńskim jako budowniczym Arłamowa, Trójcy i Mucznego. Nowa nazwa funkcjonowała od 1 października 1977 do 1 kwietnia 1981[11]. W maju 1981 pod naciskiem Solidarności Bieszczadzkiej obszar Mucznego przekazano z powrotem służbie leśnej, pod zarząd Nadleśnictwa Stuposiany[8].
18 października 2015 poświęcono w Mucznem nowy drewniany kościół pw. św. Huberta, filialny parafii św. Anny w Ustrzykach Górnych.
Rośnie tu jodła pospolita "Elżbieta", będąca pomnikiem przyrody (wiek 165 lat, wysokość 40 m, obwód 480 cm)[12].
W 2020 na najwyższej kulminacji Jeleniowatego połżonego w pobliżu Mucznego otwarto 34 metrową wieżę widokową.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Muczne leży w dolinie potoku Muczny. Położone jest 715-735 m n.p.m., pomiędzy Bukowym Berdem, a Jeleniowatym. Oddalone jest 10 km drogą przez las od Stuposian.
-
Ośrodek hotelowo-konferencyjny, w tle wieża widokowa na Jeleniowatym -
Zagroda żubrów -
Kościół św. Huberta
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 84169
- ↑ Strona gminy, sołectwa
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 4 [dostęp 2022-05-20]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 799 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b Stanisław Kłos: Bieszczady. Przewodnik. Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1986, s. 185.
- ↑ a b Wojciech Krukar, Paweł Swianiewicz, Tadeusz Andrzej Olszański, Paweł Luboński: Bieszczady. Przewodnik dla prawdziwego turysty. Oficyna wydawnicza Rewasz, Pruszków 2020, s. 314-315. ISBN 978-83-8122-024-8.
- ↑ Krzysztof Potaczała: Bieszczady w PRL-u. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ, 2012, s. 64. ISBN 978-83-7576-154-2.
- ↑ prezentowany w muzeum pod eksponatem podpis 23 marca 1966 Polana jest niepoprawny, ponieważ wówczas Jaroszewicz jedynie zranił innego niedźwiedzia, który przeszedł następnie za granicę - za Krzysztof Potaczała: Bieszczady w PRL-u. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ, 2012, s. 79. ISBN 978-83-7576-154-2.
- ↑ Monitor Polski nr 7 z 1 kwietnia 1981 r., poz. 61: Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 27 lutego 1981 r. w sprawie przywrócenia nazw niektórych miejscowości w województwach: krośnieńskim, nowosądeckim, przemyskim, rzeszowskim i tarnobrzeskim
- ↑ Polskie Drzewo Roku 2020
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Muczne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 792.
- Muczne w serwisie Twoje Bieszczady
- Szlak Muczne-Bukowe Berdo: opis, fotogaleria m.in. z wschodu i zachodu słońca na Bukowym Berdzie
- Siedziba gminy: Lutowiska
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Części wsi |
|
| Nieoficjalna część wsi | |
| Miejscowości opuszczone |
|
