Morze lodu
 | |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | 1823–1824 |
| Medium | |
| Wymiary | 96,7 × 126,9 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Morze lodu (niem. Das Eismeer; inny tytuł: Die gescheiterte Hoffnung – Zniweczona nadzieja) – obraz olejny Caspara Davida Friedricha namalowany w latach 1823–1824. Przedstawia tragiczny aspekt polarnej ekspedycji Williama Edwarda Parry’ego, zorganizowanej w latach 1819–1820 w poszukiwaniu Przejścia Północno-Zachodniego. Od 1905 roku znajduje się w zbiorach Kunsthalle w Hamburgu.
Powstanie obrazu, opis i symbolika[edytuj | edytuj kod]
Obraz przedstawia statek, który z biegiem czasu został ściśnięty przez masy lodu, w polarnym pejzażu, pozbawionym oznak ludzkiego życia[1]. Inspiracją do jego powstania była polarna ekspedycja Williama Edwarda Parry’ego, zorganizowana w latach 1819–1820 w poszukiwaniu Przejścia Północno-Zachodniego[1]. Friedrich nigdy nie był w Arktyce[2]. Dla ukazania lodu na obrazie zrobił szkice olejne zimą 1820/1821 roku, kiedy mróz ściął wody Łaby[3].
| Studia olejne do obrazu Morze lodu, 1821, Kunsthalle w Hamburgu | ||
|---|---|---|
 |  |  |
Obraz, którego lodowata paleta koresponduje z arktyczną scenerią, zawiera też odniesienie do tragicznego wydarzenia z dzieciństwa artysty, kiedy jego młodszy brat utonął po tym, jak załamał się pod nim lód. Choć morze zamarzło zamieniając się w lód, a natura, podobnie jak statek, została skazana na zagładę, to świetliste niebo i bezkresny horyzont symbolizują, jak to często bywa w twórczości Friedricha, szansę ocalenia. W przeciwieństwie do płyt lodu na pierwszym planie, piętrzących się na kształt rozłupanej piramidy o ostrych krawędziach, gromadzącej w sobie energię do ostatecznego zniszczenia, z pozornie zwiewnego i przezroczystego tła emanuje patetyczny spokój[1]. Pomiędzy zwałami lodu sterczą maszty statku, którego wrak widoczny jest z prawej strony[3]. Wskazują na niego dwie bryły lodu, ułożone w formie strzały. Łącząc elementy tragiczne z subtelnymi artysta przekształcił polarny świat w statek ludzkich emocji[1]. Wizualne odniesienia do ruiny i nadziei, do zniszczenia i odbudowy, połączył z symbolicznym protestem przeciwko opresyjnej „politycznej zimie”, która oddziaływała na państwa niemieckie za rządów Metternicha[4].
Dzieje obrazu[edytuj | edytuj kod]
Obraz Friedricha został w 1824 roku wystawiony w Akademii Sztuk Pięknych w Pradze, ale nie cieszył się zainteresowaniem i nie udało się go sprzedać[3]. Spotkał się z niezrozumieniem i odrzuceniem. Został lekceważąco odrzucony jako „nudny”, a jeden z krytyków życzył mu, żeby stopniał raz na zawsze. Obraz pozostał niesprzedany aż do śmierci artysty. W 1905 roku został kupiony przez Kunsthalle w Hamburgu z rąk spadkobierców norweskiego przyjaciela Friedricha, Johana Christiana Clausena Dahla[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Wolf 2007 ↓, s. 74.
- ↑ Whatcom Museum: Caspar David Friedrich. www.vanishing-ice.org. [dostęp 2017-05-08]. (ang.).
- ↑ a b c Russo i Bennett 1999 ↓, s. 104.
- ↑ a b Wolf 2007 ↓, s. 73.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Norbert Wolf: Caspar David Friedrich, 1774-1840: the painter of stillness. Köln: Taschen, 2007. ISBN 978-3-8228-1958-6. (ang.).
- Raffaella Russo, (tłum.) Anna Bennett: Friedrich: German master of the romantic landscape – his life in paintings. London, New York, Sydney, Moscow: Dorling Kindersley, 1999. ISBN 0-7894-4854-8. (ang.).