Montoneros
Peronistowski Ruch Montoneros (hiszp. Movimiento Peronista Montoneros, MPM) – peronistyczna organizacja partyzancka w Argentynie, aktywna w latach 70. XX wieku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Ruch utworzony został w 1964 roku[1]. Grupował zwolenników byłego populistycznego prezydenta kraju Juana Peróna[2][1]. Zbrojne działania Montoneros rozpoczęły się w 1970 roku[3]. Członkowie grupy mieli na koncie zabójstwa, napady na banki i porwania dla okupu[2], lokalnie miejsce miały zbrojne powstania Montoneros[2]. Pierwszą akcją bojowników było zamordowanie generała Pedro Eugenio Aramburu w czerwcu 1970 roku[3]. Perón po powrocie z wygnania w 1973 roku nawiązał jednak bliskie relacje z prawicą i potępił Montoneros, wobec czego grupa zdecydowała się kontynuować rewolucyjną skrajnie lewicową działalność bojową[2]. W grudniu 1975 roku rebelianci zaatakowali koszary w Buenos Aires, atak zakończył się całodzienną bitwą[3]. Pod koniec lat 70. działalność grupy została stłamszona przez wojsko i prawicowe grupy terrorystyczne w trakcie tzw. brudnej wojny[2]. Wielu działaczy zostało zabitych[2], w samym tylko 1976 roku zginęło 1200 partyzantów[3]. W 1978 roku pokonana formacja przeniosła swoją kwaterę główną na Kubę[3].
Grupa Montoneros odpowiedzialna była za spektakularne operacje przeprowadzone przez płetwonurków sformowanych pod koniec 1974 roku Specjalnych Grup Bojowych (GEC)[4]. 1 listopada 1974 roku podkładając bombę w łodzi zabili generała policji Villara z żoną[4]. 22 sierpnia 1975 roku, w rocznicę masakry członków grup antyrządowych w bazie marynarki w Trelew w 1972 roku, uszkodzili w stoczni najnowszy niszczyciel marynarki Argentyny ARA „Santísima Trinidad”[4]. 14 grudnia tego roku uszkodzili jacht „Itati” dowódcy marynarki[4]. Doświadczenie członków Specjalnych Grup Bojowych zostało docenione przez władze Argentyny i uczestniczyli oni w planowanej operacji przeciwko brytyjskim okrętom w Gibraltarze podczas wojny o Falklandy-Malwiny w 1982 roku, lecz została ona pokrzyżowana przez hiszpańską policję[4].
Prezydent Carlos Saúl Menem amnestionował członków organizacji. Kilku byłych bojowników zajęło stanowiska w administracji Néstora Kirchnera[2].
Liderami Montoneros byli Mario Firmenich[2], Fernando Abal Medina i Mario Eduardo Firmenich[3][5].
Liczebność[edytuj | edytuj kod]
W szczytowym okresie formacja liczyła 5 tysięcy bojowników wspieranych przez 15 tysięcy aktywnych sympatyków[3]. Z czasem liczba członków spadła poniżej 350[3].
Powiązania zagraniczne[edytuj | edytuj kod]
Grupa otrzymywała wsparcie od rządu kubańskiego[2].
Ideologia[edytuj | edytuj kod]
Peronistowski Ruch Montoneros odwoływał się do peronizmu i wyznawał poglądy lewicowo-nacjonalistyczne i lewicowo-chrześcijańskie[3][5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Montoneros. encyclopedia.com. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Montonero, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-09-10] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny) s. 212
- ↑ a b c d e David Spencer: From Vietnam to El Salvador: The Saga of the FMLN Sappers and other Guerrilla Special Forces in Latin America. Greenwood Publishing Group, 1996, s. 133-134. ISBN 978-0-275-95514-4. (ang.).
- ↑ a b Noc Ołówków. tygodnikprzeglad.pl. [dostęp 2017-09-10]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny). Katowice: Książka i Wiedza, 2000. ISBN 83-907096-2-7.