Milada Horáková
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Partia | |
| Odznaczenia | |
  | |
Milada Horáková, z domu Králová (ur. 25 grudnia 1901 w Pradze, zm. 27 czerwca 1950 tamże) – czeska polityk, członkini Partii Narodowo-Socjalistycznej, deputowana.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Przed II wojną światową[edytuj | edytuj kod]
W 1926 roku ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie Karola w Pradze. Wyszła za mąż za Bohuslava Horáka, z którym miała córkę, Janę. Pracowała w praskim magistracie. Była członkiem Czeskiej Partii Narodowo-Społecznej. Z Františką Plamínkovą pracowała w Narodowej Radzie Kobiet[1].
Okres II wojny światowej[edytuj | edytuj kod]
W czasie II wojny światowej uczestniczyła w ruchu oporu i została aresztowana przez Gestapo. Była więziona w obozie koncentracyjnym w Terezinie. Po procesie w 1944 roku została skazana na 8 lat więzienia i wywieziona do Monachium. Tam doczekała końca II wojny światowej[2], po czym wróciła do Pragi.
Po wojnie[edytuj | edytuj kod]
W 1946 roku została wybrana do Zgromadzenia Narodowego z Czeskich Budziejowic. Gdy w lutym 1948 roku do władzy doszli komuniści, w ramach protestu złożyła mandat poselski stawiając się w opozycji wobec reżimu komunistycznego. Została aresztowana 27 września 1949 roku[3].
W procesie pokazowym, który rozpoczął się 1 czerwca 1950 roku, przed sądem stanęło wraz z nią 11 osób. Cztery osoby skazano na karę śmierci. Wśród nich Horákovą, pod sfingowanymi zarzutami spisku i szpiegostwa. Cztery inne osoby skazano na dożywocie[2]. Nie złożyła do prezydenta prośby o ułaskawienie. Pomimo prośby rodziny, prezydent nie skorzystał z prawa łaski[1].
Śmierć[edytuj | edytuj kod]
27 czerwca 1950 roku została powieszona, pomimo protestów znanych osobistości (o łaskę do prezydenta Klementa Gottwalda apelowali m.in. Albert Einstein, Winston Churchill i Eleanor Roosevelt)[2]. Na moment przed śmiercią wygłosiła słowa „Niech żyje Czechosłowacja Masaryka i Beneša!”. Wyrok wykonano w praskim więzieniu Pankrác[4]. Tym samym stała się jedyną kobietą, która padła ofiarą mordu sądowego w okresie stalinizmu w Czechosłowacji[5].
Przywrócenie godności[edytuj | edytuj kod]
W 1968 roku wyrok unieważniono, a w 1990 roku została zrehabilitowana[3].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Miladę Horákovą upamiętniono nadając jej imię jednej z głównych ulic Pragi, pośmiertnie przyznano jej także ordery:
- W 1991 roku Václav Havel odznaczył ją Orderem im. TG Masaryka I klasy[1].
- W 2020 roku została odznaczona słowackim Orderem Podwójnego Białego Krzyża I klasy[6].
Gruntując pamięć o niej, oraz o innych ofiarach represji komunistycznych, ustanowiono dzień jej śmierci (27 czerwca) Dniem Pamięci Ofiar Reżimu Komunistycznego[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d 27 June 1950 Execution of Milada Horáková [online], icv.vlada.cz [dostęp 2021-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02].
- ↑ a b c Ona musi wisieć! [online], Onet Wiadomości, 26 czerwca 2012 [dostęp 2021-05-02] (pol.).
- ↑ a b Milada Horáková • Museum Kampa [online], Museum Kampa [dostęp 2021-05-02] (ang.).
- ↑ Historie věznice [online], Vězeňská služba České republiky [dostęp 2022-01-22] (cz.).
- ↑ Milada Horáková [online], dzieje.pl [dostęp 2021-05-02].
- ↑ Vyznamenania [online], Prezidentka Slovenskej republiky [dostęp 2022-02-20] (słow.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Leszek Engelking, Listy Milady Horakovej [o książce Dopisy Milady Horakové]. „Tygodnik Literacki” 1991, nr 12