Mikuliszki (rejon oszmiański)
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°21′52,0″N 25°40′39,0″E/54,364444 25,677500 | |
Mikuliszki (biał. Мікулішкі; ros. Микулишки) – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie oszmiańskim, w sielsowiecie Krejwańce. W 2009 roku liczyła 2 mieszkańców[1]. Wieś leży nad rzeką Mereczanką[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W dwudziestoleciu międzywojennym wieś leżała w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie wileńsko-trockim, w gminie Turgiele. Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku wieś znalazła się w granicach BSRR. W latach 1941-1944 była pod okupacją niemiecką.
8 stycznia 1944 r. w Mikuliszkach żołnierze 3 i 6 Brygady Wileńskiej AK odparli atak niemieckiej żandarmerii oraz policji litewskiej i białoruskiej.
Od 1944 r. wieś ponownie leżała w BSRR. Od 1991 roku w Republice Białorusi.
Cmentarz żołnierzy AK[edytuj | edytuj kod]
Na południowym skraju wsi, w lesie, na wydmach u skraju rozlewisk rzeki Mereczanki znajduje się cmentarz, gdzie wedle tradycji grzebano powstańców styczniowych. Prawdopodobnie pochowano tutaj powstańców z partii Bolesława Narbutta, młodszego brata Ludwika, poległych 21 czerwca 1863 r. w pobliskich Rudnikach[3].
W 22[4] grobach pochowano poległych w bitwie 8 stycznia 1944 r., jednego żołnierza 3 Brygady AK poległego 17 marca 1944 r. w Czarnym Borze, jednego żołnierza zabitego w marcu 1944 r. w Murzynach, żołnierzy 3 Brygady AK poległych 13 maja 1944 r. w bitwie pod Murowaną Oszmianką i w czerwcu 1944 r. w zasadzce przy szosie koło Jaszun, a także dwóch żołnierzy 6 Brygady AK poległych 9 lipca 1944 r. w Kamionce. Poniżej kwatery pochowani zostali Aleksander Stankiewicz z Mikuliszek i Antoni Piotkowicz zamordowani przez NKWD w lutym 1945 r.[5]
Kwatera żołnierzy AK została zbudowana dzięki staraniom środowisk byłych akowców 3. i 6. Brygady AK. Koszty budowy dofinansowała Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Kwaterę otwarto i poświęcono w czerwcu 1992 r. Przez dłuższy czas opiekowała się nią Józefa Pietkiewicz, mieszkanka wsi Mikuliszki. Cmentarz został zniszczony przez władze białoruskie w lipcu 2022 r[6][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. [dostęp 2017-11-11]. (ros.).
- ↑ Mikuliszki, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-08-30].
- ↑ Tadeusz Swat, Groby i pamiątki z okresu Powstania Styczniowego 1863-1864 r. na dawnych Kresach Wschodnich, „Niepodległość i Pamięć” (2/1 (2)), Muzeum Niepodległości w Warszawie, 1995, s. 155, ISSN 1427-1443.
- ↑ Wiktoria Nicałek, Cmentarz żołnierzy AK w Surkontach dewastowany przez służby mińskiego reżimu [online], czestochowa.twoje-miasto.pl, 25 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-28] (pol.).
- ↑ WMW, Skandaliczna dewastacja polskiego miejsca pamięci na Białorusi. Chodzi o kwaterę żołnierzy AK [online], Onet.pl, 5 lipca 2022 [dostęp 2022-08-28] (pol.).
- ↑ PAP, Zniszczono cmentarz AK na Białorusi. Reakcja polskiego MSZ [online], Polsat News, 5 lipca 2022 [dostęp 2022-07-05] (pol.).
- ↑ Kamil Kłysiński, Dewastacje polskich cmentarzy wojskowych na Białorusi [online], Ośrodek Studiów Wschodnich, 11 lipca 2022 [dostęp 2022-09-04] (pol.).