Mikołaj Kunicki

Mikołaj Kunicki
Mucha Michalski
pułkownik pułkownik
Data urodzenia

18 listopada 1914

Data i miejsce śmierci

5 lipca 2001
Zamość?

Przebieg służby
Lata służby

1939 (Wojsko Polskie)
1943 (Schutzmannschaft)
1943–1944 (Partyzantka radziecka)

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Schutzmannschaft
Partyzantka radziecka

Jednostki

104 Batalion Schutzmannschaft;
Oddział Partyzancki Brygad im. Stalina

Stanowiska

dowódca kompanii policji kolaboracyjnej;
dowódca oddziału partyzanckiego

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Partyzancki Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej” II klasy (ZSRR) Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945”

Mikołaj Kunicki ps. Mucha Michalski (ur. 18 listopada 1914 w guberni chełmskiej, zm. 5 lipca 2001) – Polak, dowódca polsko-radzieckiego rajdowego Oddziału Partyzanckiego Brygad im. Stalina w stopniu kapitana. Oddział składał się głównie z wołyńskich Polaków podporządkowanych radzieckiemu dowództwu, liczył ok. 200 żołnierzy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Przedwojenny podoficer zawodowy WP, w 1939 był uczestnikiem kampanii wrześniowej, walczył w obronie Warszawy. W 1939 uciekł z niewoli niemieckiej i powrócił do rodzinnego domu. Do 1941 przebywał u swojej matki w Horodcu k. Kobrynia (w majątku Marii Rodziewiczówny). W 1942 został powołany do służby w Schutzmannschaft, w Kobryniu. Od marca do listopada 1942 był na przeszkoleniu w niemieckiej szkole wojskowej w Kobryniu (dywersja–sabotaż). Szkołę ukończył w stopniu feldfebla. Od stycznia 1943 dowódca kompanii w 104. batalionie Schutzpolizei (niem. Schutzmannschaftsbataillon 104), która likwidowała m.in. oddziały UPA w okolicach Wysocka. Po ataku bojówek ukraińskich na polskie wioski a następnie odmowie niemieckiego dowództwa wzięcia odwetu na Ukraińcach, on i jego kompania (150 żołnierzy) zdezerterowali.

W marcu 1943 nawiązał kontakt z partyzantką radziecką, a następnie zdezerterował z grupą żołnierzy, zabijając niemiecką kadrę dowódczą. Połączył się z grupą gen. Wasilija Begmy. 3 sierpnia 1943 objął dowództwo oddziału Zjednoczonych Polskich Partyzantów im. Tadeusza Kościuszki na Wołyniu podporządkowanego Głównemu Sztabowi w Moskwie oraz generałowi Begmie. Poniżej miejscowości Sarny działały w tym czasie oddziały 27. Wołyńskiej Dywizji AK. Do wiosny 1944 brał udział w walkach z wojskami niemieckimi i oddziałami UPA na Wołyniu w trójkącie Kamień KoszyrskiSarnyDubnick. 11 i 12 czerwca 1944 oddział Kunickiego wziął udział w bitwie na Porytowym Wzgórzu opodal wsi Momoty Jakubowe współdziałając z oddziałem NOW-AK „Ojca Jana” dowodzonym przez Franciszka Przysiężniaka.

W lipcu 1944 Kunicki połączył swój oddział pod Otrytem w Bieszczadach z oddziałem polskiej samoobrony Józefa Pawłusiewicza. Współdziałał w tym czasie również z oddziałem partyzantów radzieckich pod dowództwem Leonida Berensteina[1]. Pod Krywem (góra Stoły) na Połoninie Wetlińskiej jego partyzanci odbierali lotnicze zrzuty zaopatrzenia. Oddział Kunickiego toczył liczne walki z mniejszymi oddziałami niemieckimi, policją ukraińską, a następnie z UPA. Jego konni zwiadowcy rozlepiali po bieszczadzkich wsiach ostrzeżenia skierowane do upowców przed podejmowaniem prób pogromów na ludności polskiej. W Polanie partyzanci Kunickiego spalili m.in. kopalnię ropy i rozbili batalion policji ukraińskiej.

W sierpniu 1944 w rejonie Chryszczatej Kunicki i jego oddział walczył ze szturmującymi plutonami niemieckich 168. i 254. Dywizji Piechoty, gdzie Niemcy doznali poważnych strat.

29 września 1944 oddział przeszedł, po udzieleniu zgody przez dowództwo w Kijowie, na sowiecką stronę frontu i został rozformowany. W Wołkowyi nastąpiło rozformowanie 4 kompanii Pawłusiewicza.

W 1946 Kunicki występował jako świadek obrony Franciszka Przysiężniaka, za co został aresztowany. W 1988 był konsultantem wojskowym polsko-radzieckiego filmu Przeprawa[2].

Pozostawił m.in. listy osób pomordowanych przez ukraińskich nacjonalistów na Wołyniu, opisy tworzenia oddziałów samoobrony przed UPA na Wołyniu, współpracy polskiej partyzantki z radziecką przeciwko UPA w lipcu 1943, walk z UPA w Bieszczadach oraz relacje dotyczące działań polskiej partyzantki na terenie powiatu Lesko.

Jako emerytowany pułkownik w okresie PRL zamieszkiwał w Zamościu[3].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

i inne

Oddziały i dowódcy partyzanccy z którymi współdziałał oddział Mikołaja Kunickiego[edytuj | edytuj kod]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Mikołaj Kunicki. Pamiętniki kapitana „Muchy” (Polesie, Wołyń, Bieszczady). wyd. MON, Warszawa 1959 str. 437
  • Mikołaj Kunicki, Pamiętnik Muchy, Warszawa: Książka i Wiedza, 1971.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Katia Guzarov, „Jad Waszem Magazine” (37), Cytat: Leonid Bernstein, eroe ebreo della Seconda Guerra Mondiale. „Sono nato a Shpikov, in Podolia. Mio padre era un orologiaio. Mori` quando avevo cinque anni. Nel 1932 la mia famiglia si trasferi` a Kiev. Io entrai all'Accademia militare e seguii un corso di artiglieria, divenendo allievo ufficiale. Quando raggiunsi il grado di luogotenente di artiglieria, fui mandato nella regione di confine di Przemysl. Il 22 giugno conobbi il nemico nazista. Combattemmo strenuamente, anche quando i tedeschi stavano per sopraffarci. Nessuno ci aveva ancora ordinato di ritirarci”. Cosi` si presenta Leonid Bernstein, eroe ebreo dell'Armata Rossa e della Resistenza contro i nazisti quando testimonia davanti al pubblico la sua esperienza di combattente ebreo. 15 giorni dopo l'ordine arrivo`. Cominciava una nuova vicenda per Leonid Bernstein, eroe indiscusso della Seconda Guerra Mondiale, uno fra centinaia di migliaia di ebrei che combatterono nelle truppe alleate. Oltre 100.000 ebrei dell'Armata Rossa caddero nelle mani dei nazisti; pochi sopravvissero. Fra quei pochi, Leonid, che duranmte la prigionia non si perse d'animo. Ferito, riusci` a fuggire, riparando nel villaggio di Ternovka, dove ottenne falsi documenti e un nome russo. Senza perdere tempo, organizzo` il primo nucleo della Resistenza locale, partecipando a spedizioni di sabotaggio e spionaggio nonché ad azioni di disturbo contro i tedeschi. All'inizio del 1943 il gruppo di Bernstein cerco` di unirsi a quello di Peotr Dubovoy. Durante un tentativo di minare la stazione ferroviaria di Shevchenko fu pero` catturato nuovamente. „Vidi la mia vita scorrere davanti ai miei occhi in un istante”. Si chiese se fosse la fine. Leonid colse tuttavia l'unica occasione di fuga per eludere ancora i nazisti e raggiungere i suoi compagni. Nel maggio del 1942 Bernstein si paracaduto` presso Sanok, dove raduno` 400 partigiani. In settembre quell'unita` partecipo` alla rivolta degli Slovacchi contro i nazisti. Quindi l'eroe rientro` nei ranghi dell'Armata Rossa. Dopo la guerra, Leonid ottenne le piu` importanti onorificenze militari da parte del suo paese (anche se, a causa dell'antisemitismo, non entro` mai nell'Ordine degli Eroi dell'Unione Sovietica), della Polonia e della Cecoslovacchia. Dal 1993 Leonid Bernstein vive nel nord di Israele, dove si dedica all'attivita` di scrittore-testimone, tramandando alle nuova generazioni le gesta degli eroi ebrei della Seconda Guerra Mondiale. (wł.).
  2. Przeprawa (Pierieprawa) w bazie Film polski. [dostęp 2011-06-13].
  3. Bogumiła Koszela. Legendarny pułkownik „Mucha” – gościem sanockich górników. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 29 (356) z 10-20 października 1985. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  4. Kunicki 1971 ↓, s. 8.
  5. "Wielki Leksykon Uzbrojenia. Wrzesień 1939", Tom 17 (Pistolet Vis wz. 35), str. 55