Mieczysław Uniejewski

Mieczysław Uniejewski
Marynarz, Matros, Bogusław Marynarz
Ilustracja
porucznik marynarki porucznik marynarki
Data urodzenia

23 sierpnia 1918

Data i miejsce śmierci

październik 1943
Warszawa, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1939–1943

Siły zbrojne

 Marynarka Wojenna (II RP)
Armia Krajowa

Jednostki

ORP „Gryf”, Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Tablica na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, upamiętniająca poległych i pomordowanych żołnierzy „Osy”-„Kosy” z nazwiskiem Uniejewskiego.

Mieczysław Uniejewski ps. „Marynarz”, „Matros”, „Bogusław Marynarz” (ur. 23 sierpnia 1918, zm. w październiku 1943 w Warszawie) – porucznik polskiej Marynarki Wojennej w okresie międzywojennym, obrońca Helu w 1939 roku, członek polskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej, uczestnik wielu akcji dywersyjnych Armii Krajowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W czasie kampanii wrześniowej był członkiem załogi ORP „Gryf”. Po zatopieniu okrętu uczestniczył w bitwie o Hel. Po kapitulacji półwyspu dostał się do niewoli i trafił do niemieckiego obozu jenieckiego. W maju 1942 roku uciekł z Oflagu II C w Woldenbergu. Wraz z nim uciekli także por. Stanisław Bes, ppor. Bernard Drzyzga i kpr. Brożek, zaś trzej z nich uniknęli schwytania przez obławę żandarmów w okolicach Wronek, po tym jak S. Bes ściągnął na siebie tropiących i jako jedyny z uciekinierów został pojmany[1]. Przedostał się następnie do Warszawy, gdzie wkrótce nawiązał kontakt z polskim podziemiem zbrojnym. W szeregach Armii Krajowej uczestniczył w wielu akcjach dywersyjnych wymierzonych w niemieckiego okupanta. Od 1942 roku był członkiem warszawskiego oddziału Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych „Osa”-„Kosa 30”, którym dowodził Jerzy Kleczkowski ps. „Bogusław Jan” (podobnie jak „Marynarz” również uciekinier z woldenbergskiego oflagu)[2]. „Osa”-„Kosa 30” stanowiła jednostkę dyspozycyjną Komendanta Głównego AK i wykonywała akcje bojowe na jego bezpośrednie zlecenie. Jej warszawski oddział liczył wówczas ok. 30 osób i był podzielony na trzy patrole. Pierwszym patrolem dowodził Kleczkowski, a Uniejewski był dowódcą drugiego.

Brał udział w wielu akcjach specjalnych wymierzonych w niemiecki aparat terroru w okupowanej Polsce. 3 marca 1943 roku przeprowadził nieudany, bombowy zamach na Kurta Hoffmanna - szefa Arbeitsamt Warschau[3]. 13 kwietnia 1943 roku uczestniczył w zamachu na Hugo Dietza, kierownika jednego z wydziałów centrali warszawskiego Arbeitsamtu, słynącego z okrucieństw popełnianych w Warszawie w czasie łapanek na roboty przymusowe do Niemiec[4].

5 czerwca 1943 roku został aresztowany przez Gestapo w kościele pw. św. Aleksandra w Warszawie. Aresztowanie nastąpiło w momencie, gdy brał ślub z Teofilą Suchanek – siostrą kolegi z oddziału, podchorążego Antoniego Suchanka ps. „Andrzejek”. Uniejewski posługiwał się wówczas konspiracyjnym nazwiskiem Ludwik Raczyński. Wraz z nim zatrzymano jego świeżo poślubioną żonę oraz cały orszak ślubny w liczbie 89 osób, wśród których znajdowało się blisko 25 żołnierzy „Osy”-„Kosy”[5]. Po „selekcji” w więzieniu na Pawiaku 56 aresztantów zostało zatrzymanych w celach, a pozostałych zwolniono[6].

17 września 1943 Niemcy rozstrzelali 12 mężczyzn i 2 kobiety zatrzymane w czasie uroczystości zaślubin. Zginęli wówczas m.in.: Tadeusz Battek „Góral”, Władysław Gabszewicz „Władek”, Andrzej Jankowski „Czesław”, Mieczysław Jarmicki „Jarema”, Andrzej Komierowski „Andrzej”, Anna Kośmińska „Basia”, Krystyna Milli „Krysia”, Jan Papis-Papieski „Jerzy”, Stefan Syrek „Niusek”, Jerzy Trzaska-Durski „Jurek”, Władysław Welwet „Miś”[7].

Mieczysław Uniejewski przeżył kolegów z oddziału o niespełna miesiąc. Został rozstrzelany w październiku 1943 roku w ruinach warszawskiego getta. Jego żonę Teofilę Suchanek wraz z matką i ojcem (artystą malarzem Antonim Suchankiem) wywieziono do obozu koncentracyjnego[8][9]. Zarówno ona, jak i jej rodzice, przeżyli pobyt w obozie.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Witold Stefan Wróblewski: Ucieczki. W: Oflag IIC Woldenberg. Wspomnienia jeńców. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984, s. 161. ISBN 83-05-11162-8.
  2. Tomasz Strzembosz, Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939-1944, wyd. drugie rozszerzone i poprawione, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 58, ISBN 83-01-04203-6, OCLC 10985487.
  3. Strzembosz 1983 ↓, s. 244-245.
  4. Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1944. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 300. ISBN 83-06-00717-4.
  5. Władysław Bartoszewski: Warszawski pierścień śmierci 1939-1944. Warszawa: Interpress, 1970, s. 268-269.
  6. Pawiak był etapem. Wspomnienia z lat 1939-1944, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1987, ISBN 8220538475, s. 495.
  7. Tomasz Strzembosz: Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy..., op.cit., s. 57.
  8. Leon Wanat, Za murami Pawiaka, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1987, s. 90-94.
  9. Władysław Bartoszewski: Warszawski pierścień śmierci..., op.cit., s. 278.
  10. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 524.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Tomasz Strzembosz: Akcje̜ zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1944. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-06-00717-4.