Metaweryzm

Ten artykuł należy dopracować: → napisać artykuł w sposób neutralny, → sformatować tekst (pomoc: podział na sekcje, tabele, wzory), patrz: Dyskusja hasła. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Metaweryzm – kierunek w sztuce współczesnej, którego twórcą jest Piotr Szmitke. Metawerystyczna doktryna, sformułowana na przełomie lat 80. i 90., okazała się proroczą, zapowiadając zagrożenia związane z wirtualizacją świata. Jej twórca produkuje symulacje świata realnego, gdyż tylko ramy fikcji pozwalają nam doświadczać prawdy. Kiedy w połowie lat 80. przymus jednorodnego sposobu obrazowania świata był ostro przestrzeganą zasadą, Szmitke wymyślił taką drogę jej obejścia, by wielowątkowość jego pracy wyznaczała konsekwentną metodę^{[potrzebny przypis]}. Tym sposobem Szmitke przeskoczył całą dekadę, wpisując się w polimorficzny nurt sztuki końca lat 90. W 1999 r. metaweryzm trafił do programu przedmiotu estetyka dla studentów IV roku filozofii Uniwersytetu Śląskiego.

Definicja[edytuj | edytuj kod]

Metaweryzm zakłada tworzenie wirtualnych osobowości artystów skrajnie różnych pod względem języka artystycznej wypowiedzi. Piotr Szmitke tworzył życiorysy hipotetycznych twórców, uzasadniające ich wirtualne twórcze postawy. Sam tworzy również ich dzieła w różnych stylach i konwencjach. To nurt krytyczny, społecznie zaangażowany. Przestrzega przed dominacją świata wirtualnego, opartego na fikcji informacyjnej, fikcyjnym prawie, wirtualnych autorytetach

i zmanipulowanym systemie wartości. Pojęcie metaweryzmu stanowi zaprzeczenie homogenicznego sposobu przedstawiania świata. W doktrynie metawerystycznej kluczowa rolę odgrywa perspektywa optymentalna, według której prawdziwa wiedza o przedmiocie pochodzi jedynie z ontologii jego postrzegania^{[potrzebny przypis]}. Sam przedmiot bowiem nie istnieje, w przeciwieństwie do „wyławiającego” go z niebytu umysłu obserwatora. Metawerystyczna doktryna czerpie z mechaniki kwantowej w ujęciu Heisenberga^{[potrzebny przypis]}. Zakłada, iż reprezentacja przedmiotu nie jest możliwa bez jednoczesnej prezentacji jego obserwatora, nadinterpretatora którego obraz stopniowo wypiera dzieło sztuki tradycyjnie rozpatrywane jako obiekt^{[potrzebny przypis]}.

Manifest[edytuj | edytuj kod]

Metaweryzm dąży wspólnym wysiłkiem wielu postaw twórczych
do stworzenia państwa równoległego,
opartego o jedyną sprawiedliwość świata
w miarę dokonania twórczego.

Trzy zasady metaweryzmu[edytuj | edytuj kod]

1. Sztuka inspiruje rzeczywistość będąc jednocześnie najwyższą jej formą.
2. Rzeczywistość kopiuje sztukę a nie na odwrót.
3. Państwo Metawerystyczne jest dziełem sztuki, a więc wszystko co obejmuje jego zasięg funkcjonuje zgodnie z zasadami twórczości i sztuki. Uwalnia się ono tym sposobem spod ucisku praw, pogróżek oraz szantaży polityki i finansjery świata.

Metawerysta prócz przestrzegania zawartej w Manifeście Konstytucji zobowiązany jest przestrzegać zasad i obyczajów społeczności, w jakiej żyje. Metaweryzm nie uznaje żadnych podziałów ani różnic między ludźmi z wyjątkiem różnic intelektualnych.

Osiem małych punktów dużej konstytucji[edytuj | edytuj kod]

1. Kochaj twórcę jak siebie samego, oddawaj się twórcy bez zbędnego oporu, szanuj Go, bo zostałeś przez Niego wymyślony.
2. Szanuj najwyższą konstytucjonalnie wartość Metawery – MYŚL TWÓRCZĄ. Jej godło – symbol przedłużonej nieskończoności, Jej hymn-Confutatis z Requiem Wolfganga Amadeusa Mozarta.
3. Opowiadaj się:

• za ostrym humorem, przeciw tępej, nadętej godności
• za ogrodnikami, przeciw generałom
• za władzą rozumu, przeciw rozumowi władzy
• za arystokratyzmem ducha, przeciw zaduchowi chamstwa
• za wyższością kreacji nad prokreacją
• za idealnym państwem, przeciw państwowemu ideałowi.

1. Dostarczaj szczęścia twemu bliźniemu wszelkimi godnymi ciebie środkami.
2. Nie licz się z indolencją otoczenia, nie podlizuj się pospólstwu (z wyjątkiem przypadku, gdy estetyka pospólstwa nas do tego inspiruje).

Nie ulegaj pokusom funkcjonalizmu ani komercjalizmu – tego, co w sztuce najplugawsze, a więc taniości kompromisu i asekuranctwa.

1. Wykazuj postawę humanitarną w ogóle, a także wobec wartości oklepanych, kiczu, dzieł półgłówków i prymitywów, sztuki ludowej oraz rzemiosła dekoracyjnego.
2. Kochaj twój lud jeśli ten nie zmusza cię byś go cenił.
3. Stań się wiernym Metaweryzmowi, szczególnie po śmierci.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• P. Szmitke, Antylogia metaweryzmu, Wyd. Muzeum Śląskiego w Katowicach, Katowice 1994.
• P. Szmitke, Zydram z Murcek – zapomniany prekursor, „NaGłos”, nr 15-16/1994, s. 204-213.
• Katowicki underground artystyczny po 1953 roku, [katalog wystawy], pod red. J. Zagrodzkiego, w oprac. S. Rukszy, Galeria BWA, Katowice 2004.
• Metaweryzm. Kategorie nieistnienia w sztuce, [katalog wystawy], praca zb. pod red. A. Zimnowody, Fundacja Paryż, Sosnowieckie Centrum Sztuki – Zamek Sielecki, Paryż 2011.
• M. Niestrój, Metaweryzm – świadectwo czy proroctwo..., „Format”, nr 65/2013, s. 84-86.
• M. Stępnik, Monarchia nieskończonej kreacji, czyli metaweryzm Piotra Szmitkego, „Tekstualia. Palimpsesty literackie, artystyczne, naukowe”, nr 2(42)/2015, s. 117-128.
• M. Stępnik, Owocne nieistnienie. Piotr Szmitke i paryskie simulacrum, (w:) Tejże, Outsiderzy, mistyfikatorzy, eskapiści w sztuce XX wieku, Wyd. UMCS, Lublin 2016, s. 229-244.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Informacje o metaweryźmie. piotr.szmitke.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)].
• Więcej o metaweryźmie