Medal Darwina
Medal Darwina (ang. the Darwin Medal) – nagroda przyznawana naukowcom przez Royal Society za wyróżniającą się pracę w szeroko pojętych dziedzinach biologii, szczególnie z zakresu ewolucjonizmu, biologii populacji, biologii organizmów i bioróżnorodności[1]. Medal Darwina, wraz z innymi medalami Royal Society, należy do najbardziej ekskluzywnych wyróżnień, które może otrzymać naukowiec[2]. Nagroda jest przyznawana co dwa lata i towarzyszy jej nagroda pieniężna w wysokości 1 tys. funtów szterlingów[1][3].
Medal Darwina, który ma upamiętniać dokonania naukowe Charlesa Darwina, mogą otrzymać jedynie osoby będące obywatelami państw Wspólnoty Narodów albo Irlandii, lub które mieszkały w tych państwach przez minimum trzy lata bezpośrednio przed nominacją do nagrody[3]. Po raz pierwszy medal wręczono w 1890 roku; otrzymał go Alfred Russel Wallace, za niezależne od Darwina opracowanie teorii ewolucji na drodze selekcji naturalnej[4]. Od czasu ustanowienia nagrody medal wręczono 64 osobom, w tym Francisowi Darwinowi – synowi Charlesa, a także dwóm małżeństwom: Jackowi i Yolande Heslopom-Harrisonom (1982) oraz Peterowi i Rosemary Grantom (2002)[1].
Medal jest wykonywany ze srebra[3], na awersie wybite ma popiersie Darwina, rewers przedstawia wieniec kwiatów i liści roślin kojarzonych z Darwinem – winnika, rosiczki, pierwiosnka oraz dzbanecznika[2].
Lista laureatów[edytuj | edytuj kod]
| Tabela laureatów Medalu Darwina | |||
|---|---|---|---|
| Rok | Laureat | Uzasadnienie[4][5][6] | |
| 1890 | .jpg) | Alfred Russel Wallace | "Za jego niezależne opracowanie teorii ewolucji na drodze selekcji naturalnej" |
| 1892 | .jpg) | Joseph Dalton Hooker | "W uznaniu jego ważnego wkładu w postępy botaniki systematycznej, co zostało udokumentowane pracami Genera Plantarum i Flora Indica, ale w szczególności w uznaniu jego bliskiej zażyłości z panem Darwinem podczas badań poprzedzających powstanie O pochodzeniu gatunków" |
| 1894 |  | Thomas Henry Huxley | "Za jego badania w polu anatomii porównawczej oraz szczególnie za jego bliską zażyłość z panem Darwinem w odniesieniu do dzieła O pochodzeniu gatunków" |
| 1896 |  | Giovanni Battista Grassi | "Za jego badania nad historią życia i społecznościami termitów oraz nad powiązaniami rozwojowymi pomiędzy leptocefalami, a węgorzem i innymi murenowatymi" |
| 1898 |  | Karl Pearson | "Za jego pracę nad ilościowym podejściem do problemów biologicznych" |
| 1900 |  | Ernst Haeckel | "Za jego długotrwałą i niezwykle ważną pracę w polu zoologii, która w całości była inspirowana duchem darwinizmu" |
| 1902 |  | Francis Galton | "Za jego liczny wkład w precyzyjne badania dziedziczenia i zmienności zawarty w Hereditary Genius, Natural Inheritance i innych pracach" |
| 1904 | .jpg) | William Bateson | "Za jego ważny wkład w teorię ewolucji organicznej poprzez jego badania nad zmiennością i dziedziczeniem" |
| 1906 |  | Hugo de Vries | "Ze względu na znaczenie i zakres jego eksperymentalnych dociekań na temat dziedziczenia i zmienności" |
| 1908 |  | August Weismann | "Ze względu na jego wybitne zasługi we wspieraniu doktryny ewolucji na drodze doboru naturalnego" |
| 1910 | Roland Trimen | "Ze względu na jego południowoafrykańskie badania bionomiczne, w dużej mierze przedsięwzięte, jako wynik korespondencji z Charlesem Darwinem" | |
| 1912 |  | Francis Darwin | "Ze względu na jego wspólne z Charlesem Darwinem prace i jego badania w dziedzinie fizjologii warzyw" |
| 1914 |  | Edward Bagnall Poulton | "Ze względu na jego badania na temat dziedziczności" |
| 1916 | Yves Delage | "Ze względu na jego badania w dziedzinie zoologii i biologii" | |
| 1918 |  | Henry Fairfield Osborn | "Za jego cenne badania w dziedzinie morfologii kręgowców i paleontologii" |
| 1920 | Rowland H. Biffen | "Ze względu na jego pracę nad naukowymi podstawami stosowanymi w uprawie roślin" | |
| 1922 | Reginald C. Punnett | "Za jego badania w dziedzinie genetyki" | |
| 1924 |  | Thomas Hunt Morgan | "Za jego cenne prace w dziedzinie zoologii, a szczególnie za badania nad dziedzicznością i cytologią" |
| 1926 |  | Dukinfield Henry Scott | "Za jego wkład w paleofitologię, szczególnie związany z erą węgla" |
| 1928 | Leonard Cockayne | "Za wybitność jego wkładu w botanikę ekologiczną" | |
| 1930 | Johannes Schmidt | "Za jego pracę podczas długotrwałych wypraw oceanograficznych i za jego badania genetyczne zwierząt i roślin" | |
| 1932 |  | Carl Erich Correns | "Jako jednemu z trzech niezależnych odkrywców dokonań Gregora Mendla i za jego wyróżniające się badania w dziedzinie genetyki" |
| 1934 | Albert Charles Seward | "W uznaniu jego pracy paleobotanika" | |
| 1936 | Edgar Johnson Allen | "W uznaniu za długotrwałe prace nad rozwojem wiedzy o biologii morza, nie tylko poprzez badania własne, lecz również poprzez znaczący wpływ, jaki jego osoba wywarła na wielu badaniach prowadzonych w Plymouth" | |
| 1938 | Frederick Orpen Bower | "W uznaniu za docenioną pracę w tych samych dziedzinach, w których działał sam Darwin" | |
| 1940 | James Peter Hill | "W uznaniu wkładu w rozwiązanie problemów wzajemnych zależności przedstawicieli głównych grup ssaków oraz za opracowanie historii filogenetycznej naczelnych, co stanowiło przedmiot zainteresowania samego Darwina" | |
| 1942 | D.M.S. Watson | "W uznaniu za badania nad prymitywnymi gatunkami ryb i płazów, co doprowadziło do znacznego zwiększenia wiedzy o ewolucji tych gromad zwierząt. | |
| 1944 | John Stanley Gardiner | "W uznaniu jego pracy nad rafami koralowymi i organizmami związanymi z takimi habitatami" | |
| 1946 | D’Arcy Thompson | "W uznaniu jego wspaniałego wkładu w biologię rozwoju" | |
| 1948 | Ronald Fisher | "W uznaniu jego wybitnego wkładu w teorię ewolucji naturalnej, teorię doboru naturalnego, koncepcję kompleksu genów i ewolucję dominacji" | |
| 1950 | Felix Eugen Fritsch | "Za jego wybitny wkład w badania algologiczne" | |
| 1952 |  | J.B.S. Haldane | "W uznaniu zapoczątkowania współczesnej fazy badań nad ewolucją żyjących populacji" |
| 1954 | Edmund Brisco Ford | "W uznaniu jego wybitnego wkładu w genetyczną teorię ewolucji na drodze selekcji naturalnej, w szczególności w naturalnych populacjach" | |
| 1956 |  | Julian Sorell Huxley | "W uznaniu jego wybitnego wkładu w badania nad i teorię ewolucji" |
| 1958 | Gavin de Beer | "W uznaniu jego wybitnego wkładu w biologię ewolucyjną" | |
| 1960 | E. J.H. Corner | "W uznaniu jego wybitnej i uderzająco oryginalnej pracy na temat lasów tropikalnych" | |
| 1962 | George Gaylord Simpson | "W uznaniu jego wybitnego wkładu w ogólną teorię ewolucyjną, opartego o dogłębne badania paleontologiczne, szczególnie kręgowców" | |
| 1964 | Kenneth Mather | "W uznaniu jego wybitnego wkładu w wiedzę na temat cytologii i genetyki" | |
| 1966 | Harold Munro Fox | "W uznaniu za wybitne i szerokie opracowania w dziedzinie zoologii bezkręgowców i za pomoc w poznaniu ogólnych zagadnień biologii" | |
| 1968 | Maurice Yonge | "W uznaniu za wiele wybitnych prac w dziedzinie biologii ewolucyjnej, szczególnie dotyczących mięczaków" | |
| 1970 | Charles Sutherland Elton | "W uznaniu jego wkładu w podstawowe koncepcje ekologii zwierząt, które wraz z założeniem przez niego Biura Populacji Zwierzęcych, miały międzynarodowy wpływ" | |
| 1972 | David Lack | "W uznaniu za wybitne liczne opracowania w dziedzinie ornitologii i za pomoc w poznaniu mechanizmów ewolucji" | |
| 1974 | Philip Sheppard | "W uznaniu jego wspaniałej pracy nad naturalnymi populacjami motyli, opisującej i wyjaśniającej działanie selekcji naturalnej oraz ukazującej podstawy genetyczne, na których to działanie jest oparte" | |
| 1976 | Charlotte Auerbach | "W uznaniu za jej odkrycia i następnie prace na temat mutagenezy chemicznej" | |
| 1978 | Guido Pontecorvo | "W uznaniu jego odkrycia rekombinacji somatycznej w grzybach, która doprowadziło do wyjaśnienia ważnego typu zmienności genetycznej" | |
| 1980 | Sewall Wright | "W uznaniu za wybitny wkład w dziedzinę genetyki i teorii ewolucji" | |
| 1982 | Jack Heslop-Harrison i Yolande Heslop-Harrison | "W uznaniu ich wielkiego wkładu w fizjologię roślin, w tym badania nad roślinami owadożernymi, z których wiele prowadzili wspólnie" | |
| 1984 |  | Ernst Mayr | "W uznaniu jego wybitnego wkładu w biologię ewolucyjną. |
| 1986 | John Maynard Smith | "W uznaniu cenionych sukcesów w połączeniu matematyki i biologii tak, by poszerzyć zrozumienie ewolucji, w szczególności ewolucji płci" | |
| 1988 | William Donald Hamilton | "W uznaniu docenionych prac nad teorią ewolucji. Jego wkład to między innymi teoria doboru krewniaczego wyjaśniająca zachowania altruistyczne i teoretyczne wykazanie powiązania między odpornością na zachorowania a ewolucją płci" | |
| 1990 |  | John L. Harper | "Za jego badania nad biologią populacyjną i ewolucją roślin, które znacząco poprawiło zrozumienie zagadnienia adaptacji roślin do ich środowiska" |
| 1992 | Motoo Kimura | "Wyróżniony za jego prace nad ewolucją molekularną, w szczególności nad rolą zdarzeń stochastycznych determinujących tempo ewolucji" | |
| 1994 | Peter Lawrence | "W uznaniu analizy formowania się wzorców podczas segmentacji owadów i za wkład w zrozumienie tego, jak procesy genetyczne specyfikują informacje przestrzenne" | |
| 1996 |  | John Sulston | "W uznaniu przywództwa nad analizą genomu mającą potencjał znaczącego wpływu na ogół biologii" |
| 1998 | Michael Gale i Graham Moore | "W uznaniu za badania nad organizacją i ewolucją genomu zbóż, co spowodowało rewolucję w genetyce zbóż, ukazując, że całość genetyki zbóż da się rozpatrywać we wspólnych ramach" | |
| 2000 | Brian Charlesworth | "W uznaniu prac nad selekcją w populacjach ustrukturalizowanych według wieku, poszerzenie rozważań teoretycznych do analizy ewolucji starzenia się i testowanie teorii kumulowania się mutacji i plejotropii, rozwinięcie modeli ukazujących ewolucję układów genetycznych, w tym płci i rekombinacji, chów wsobny i chów niekrewniaczy, rozdzielność płci i chromosomy płciowe, zniekształcenie rozkładu i powtarzalne DNA" | |
| 2002 | .jpg) .jpg) | Peter i Rosemary Grantowie | "Za fundamentalne prace nad ekologią, rozrodem i ewolucją zięb Darwina na wyspach Galapagos. Praca stała się klasycznym przykładem ewolucji darwinowskiej organizmów żyjących dziko" |
| 2004 | Enrico Coen i Rosemary Carpenter | "Za przełomowe odkrycia w dziedzinie kontroli nad rozwojem kwiatów. Naukowcy połączyli podejście genetyczne i molekularne, próbując odpowiedzieć na niektóre z kluczowych pytań Darwina, dotyczących naturalnego zróżnicowania form kwiatów i ewolucji systemów kwiatowych" | |
| 2006 | Nick Barton | "Za rozległe badania nad biologią ewolucyjną, charakteryzujące się zastosowaniem skomplikowanej analizy matematycznej, lecz koncentrujące się na zobrazowaniu problematyki w ujęciu biologicznym, nie zaś za pomocą wzorów matematycznych" | |
| 2008 | Geoff Parker | "Za obejmujące całe jego życie badania nad fundamentami i rozwojem zoologii behawioralnej, w szczególności za zrozumienie adaptacji ewolucyjnych i wywartego przez nie wpływu na populacje naturalne" | |
| 2010 | Bryan Clarke | "Za jego oryginalny i wpływowy wkład w nasze rozumienie genetycznych podstaw ewolucji" | |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c The Darwin Medal (1890). The Royal Society. [dostęp 2011-02-03]. (ang.).
- ↑ a b Anthony R. Michaelis. Medals of science. „New Scientist”. 12 (263), s. 562-565, 1961-11-30. Reed Business Information. ISSN 0262-4079. (ang.).
- ↑ a b c The Darwin Medal (1890) Details [online], The Royal Society [dostęp 2011-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2008-07-27] (ang.).
- ↑ a b Darwin archive winner 1948 – 1890. The Royal Society. [dostęp 2011-02-03]. (ang.).
- ↑ Darwin archive winner 1988 – 1950. The Royal Society. [dostęp 2011-02-03]. (ang.).
- ↑ Darwin recent winners. The Royal Society. [dostęp 2011-02-03]. (ang.).