Max Steckel

Max Steckel
Ilustracja
Imię i nazwisko

Karl-Ludwig Max Steckel

Data i miejsce urodzenia

26 maja 1870
Frankfurt nad Odrą

Data i miejsce śmierci

12 grudnia 1947
Unterröblingen

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

fotografia artystyczna[1]

Ważne dzieła

Schwarze Diamanten

Max Steckel, właśc. Karl-Ludwig Max Steckel (ur. 26 maja 1870 we Frankfurcie nad Odrą, zm. 12 grudnia 1947 w Unterröblingen) – niemiecki fotograf Górnego Śląska, pionier fotografii przemysłowej oraz fotografowania dzikich zwierząt[2], osobisty fotograf książąt Hohenlohe-Öhringen[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się we Frankfurcie nad Odrą[4][5]. Jego ojciec był mistrzem krawieckim. Jako dziecko mieszkał we Frankfurcie[5]. Po skończeniu nauki w szkole miejskiej zaczął terminować u lokalnego fotografa C. Steinkla, zdał egzamin czeladniczy w 1888 roku[5][4]. Następnie doskonalił się w zawodzie fotografa pracując w Brunszwiku, Głogowie, Landshut, Hanowerze oraz innych miastach. W 1891 osiedlił się w Königshütte (obecnie Chorzów), gdzie pracował w zakładzie Juliusa Tschenschera. Po uzyskaniu dyplomu mistrzowskiego w 1892 roku[5] wraz z bratem Richardem otworzył przy ulicy Kaiserstrasse 13 (obecnie ul. Wolności) atelier fotograficzne, gdzie mieszkał z matką i bratem[5]. Później jego salony mieściły się przy Friedrichsplatz 5 w Katowicach (późniejszy Rynek) oraz w Lipinach przy Beuthenerstrasse 3[3] (późniejsza ulica Norberta Barlickiego), następnie przy Sedanstrasse 6 (późniejsza ulica Andrzeja Mielęckiego) w Katowicach[6], gdzie później znalazło się studio Brunona Altmanna[7]. W 1895 roku rozpoczęto budowę dwupiętrowej kamienicy dla Steckla przy królewskohuckiej Girndtstrasse 2 (późniejsza ulica Króla Jana III Sobieskiego), którą zaprojektowano tak, aby pomieściła dobrze oświetlony zakład fotograficzny w części poddasza[5]. Steckel przeprowadził się do nowego domu w 1896 roku, co najmniej od tegoż roku był żonaty, prawdopodobnie z sopranistką estradową[5].

Po 1930 roku przeniósł się do Zabrza (wtedy Hindenburg O/S) a po 1936 do Gliwic. Około roku 1941 zamieszkał w okolicach Brzeska, gdzie przebywał prawdopodobnie do końca wojny. Po wojnie znalazł się w rosyjskiej strefie okupacyjnej w miejscowości Unterröblingen (gmina Röblingen am See) koło Halle, gdzie zmarł.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Pocztówka Maxa Steckla z widokiem teatru w Katowicach. Obecnie Teatr Śląski

Początkowo w swoim atelier, które prowadził z bratem do 1902, wykonywał portrety[5] i zdjęcia grupowe. Z czasem zdjęcia architektury i maszyn. W 1895 wykonał 33 fotogramy kopalń. Zostały one wydane w albumie Vereinigte Kӧnigs- & Laurahütte 1871 – 1896. W 1896 na zlecenie księcia Christiana Hohenlohe-Oehringen wykonał serię fotografii zwierząt w ich naturalnym środowisku[8]. W 1898 wydał w formie teczki z 41 grawiurami, album Vom Oberschlesischen Steinkohlen-Bergbau 40 Ansichten vom Bergbau und dem Redendenkmal, otrzymał za niego brązowy medal Deutscher Photographen-Verein an wystawie w Magdeburgu, która odbyła się w 1898 roku[5]. W tym samym roku zaczął wydawanie pocztówek o tematyce górnośląskiej. Na zlecenia cara bułgarskiego Ferdynanda w 1910 wykonał kolejną serię fotografii dzikich zwierząt. W czasie pierwszej wojny na zlecenie sztabu generalnego armii niemieckiej wykonał fotografie umocnień obronnych przeciwnika. W czerwcu 1922 roku wykonał serię zdjęć dokumentujących wkroczenie Wojska Polskiego na Górny Śląsk oraz uroczystości towarzyszące temu wydarzeniu (album w zbiorach Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu)[9]. Po 1925 zaczął specjalizować się w wykonywaniu fotografii obiektów przemysłowych, które były obiektem jego zainteresowania od 1894 roku[5]. W 1928 wydał album Schwarze Diamanten (w wersji polskiej Czarne Djamenty). Na album ten składa się 31 fotogramów obrazujących prace górników. W 1936 roku w Zabrzu miała miejsce premiera filmu Schwarze Diamanten złożonego ze 101 fotogramów Maksa Steckla[10], w których autor pokazał górnictwo górnośląskie od najprymitywniejszych metod, jak biedaszybikarstwo po najbardziej zaawansowane rozwiązania stosowane wówczas w górnictwie w tym regionie[11].

Współpracował przy tworzeniu dzieła poświęconego dzikiej przyrodzie pt. Lebensbilder aus der Tierwelt, wykonał do niego zdjęcia ptaków w ich naturalnym środowisku[8][12].

Wedle informacji, które Max Steckel prezentował na rewersach odbitek fotografii wykonanych w jego zakładzie, był on laureatem wielu nagród[2], w tym co najmniej dwóch złotych medali (Poznań 1911, Frankfurt nad Menem 1913)[3].

Publikacje (wybór)[edytuj | edytuj kod]

  • Vereinigte Kӧnigs- & Laurahütte 1871 – 1896, album, Königshütte, 1896[4]
  • Vom Oberschlesischen Steinkohlen-Bergbau, album, Königshütte, Verlag von R. Giebler, 1898[13] (zdjęcia z kopalni węgla kamiennego Hohenzollern)[2]
  • Oskar Stillich, Hans Steudel: Eisenhütte; Eine Monographie (62 całostronicowe ilustracje[8] na podstawie zdjęć Maksa Steckla), Leipzig, K. Voigtländer 1908[14]
  • Oskar Stillich, Arthur Gerke: Kohlenbergwerk. Eine Monographie[8], Leipzig, Voigtländer, 1908 (ilustracje na podstawie zdjęć Maksa Steckla)[15]
  • Kamera-Weidwerk, praca poświęcona m.in. fotografii zwierząt[16], Verlag von J. Neumann, Neudamm 1927[17]
  • Schwarze Diamanten. Kunstblätter mit Begleittext vom Oberschlesischen Steinkohlenbergbau, Kattowitz, nakładem autora, 1928[18], album; edycja polskojęzyczna: Czarne djamenty, Katowice, 1929[17]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Monika Pacukiewicz: Portret Królewskiej Huty. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. 2009-12-12. [dostęp 2017-12-19].
  2. ↑ a b c Hnatyszyn, Małusecki 1998 ↓, s. 6.
  3. ↑ a b c Steckel ↓.
  4. ↑ a b c Witkowska 2014 ↓, s. 24.
  5. ↑ a b c d e f g h i j Hnatyszyn, Małusecki 1998 ↓, s. 5.
  6. ↑ Witkowska 2014 ↓, s. 25.
  7. ↑ Barbara Szmatloch: Nazbyt swobodne pozycje damskich nóg. Agora SA, 2017-02-03. [dostęp 2017-12-19].
  8. ↑ a b c d Hnatyszyn, Małusecki 1998 ↓, s. 7.
  9. ↑ Witold Iwaszkiewicz (oprac.): Eksponat miesiąca – lipiec. Album ze zdjęciami z wkroczenia Wojska Polskiego na Górny Śląsk. Muzeum Śląska Opolskiego. [dostęp 2017-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-22)].
  10. ↑ Witkowska 2014 ↓, s. 26.
  11. ↑ Steckel. „Jahresberichte der Geologischen Vereinigung Oberschlesiens”. 2, s. 6, 1937. (niem.). 
  12. ↑ J. Thienemann. IX. Jahresbericht (1909) der Vogelwarte Rossitten der Deutschen Ornithologischen Gresellschaft. „Journal für Ornithologie”. 58 (3). s. 532. DOI: 10.1007/BF02090109. ISSN 1439-0361. (niem.). 
  13. ↑ Skan. Antykwariat POLIART online. [dostęp 2017-12-18].
  14. ↑ Eisenhütte (rekord biblioteczny). [w:] Das Gateway Bayern [on-line]. Bibliotheks Verbund Bayern. [dostęp 2017-12-19]. (niem.).
  15. ↑ Kohlenbergwerk (rekord biblioteczny). [w:] Das Gateway Bayern [on-line]. Bibliotheks Verbund Bayern. [dostęp 2017-12-19]. (niem.).
  16. ↑ Handbuch der wissenschaftlichen und angewandten Photographie. Alfred Hay (bearb.), Karl Pritschow (bearb.). T. II: Die Photographische Kamera und ihr Zubehör. Wien: Verlag von Julius Springer, 1931, s. 181.
  17. ↑ a b w. o.. Max Steckel. Czarne djamenty. „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku”. II, s. 357, 1930. Nakładem Towarzystwa. 
  18. ↑ Schwarze Diamanten (rekord biblioteczny). [w:] Das Gateway Bayern [on-line]. Bibliotheks Verbund Bayern. [dostęp 2017-12-19]. (niem.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Max_Steckel&oldid=72950644”