Mateusz Gładyszewicz
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat | |
Mateusz Gładyszewicz (ur. 1798 w Brzesku, zm. 28 maja 1862) – polski historyk Kościoła katolickiego, duchowny, w diecezji krakowskiej administrator jej krakowskiej części.
Ukończył gimnazjum w Krakowie, następnie studiował filozofię, prawo i teologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po ich ukończeniu trafił na Uniwersytet Warszawski, gdzie w 1823 uzyskał stopień magistra obojga praw, tj. w zakresie prawa kościelnego (kanonicznego) i świeckiego (cywilnego). Wstąpił następnie do seminarium duchownego w Kielcach i w 1825 uzyskał święcenia kapłańskie. Dwa lata później pełnił funkcję sekretarza u biskupa Jana Pawła Woronicza, a także notariusza wśród biskupich doradców (w krakowskim konsystorzu); pełniąc tę funkcję zyskał uznanie biskupa pomocniczego (sufragana) Franciszka Zglenickiego, współpracownika biskupa krakowskiego Karola Skórkowskiego.
Po śmierci biskupa Woronicza w 1829 Gładyszewicz nominowany został – w 1832 – kanonikiem honorowym nieistniejącego już (rozebranego w latach 1835–1838) kościoła Wszystkich Świętych w Krakowie. W 1835 wszedł w skład kapituły katedralnej (od 1849 roku był w niej prałatem kustoszem), w 1840 zastępował czasowo biskupa Zglenickiego w administrowaniu krakowską częścią diecezji, w 1850 objął funkcję wikariusza generalnego w tej części diecezji, a po śmierci w 1851 biskupa Skórkowskiego, jako wikariusz kapitulny objął administrowanie nią już na stałe.
Jako historyk działał w Towarzystwie Naukowym Krakowskim, będąc jego członkiem zwyczajnym od 1835. Ogłosił m.in. Św. Aureliusza Augustyna o mieście Bożym pierwszych ksiąg pięcioro (Kraków, 1835), Rys życia i zasług X. Mikołaja Janowskiego (wykład na posiedzeniu publicznym TNK, 1842)[1], Żywot błogosławionego Prandoty z Białączowa biskupa krakowskiego (Kraków, 1845)[2][a].
Źródła[edytuj | edytuj kod]
- S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna. T. 6. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, 1900, s. 185.
- Tadeusz Glemma: Polski Słownik Biograficzny. T. 8: Girdwoyń Michał – Gross Adam. Wrocław-Kraków-Warszawa: Ossolineum - Polska Akademia Nauk, 1959-1960, s. 101.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Publikacja ta, ważna ze względu na liczbę ogłoszonych w niej – znajdujących się w Archiwum Kapitulnym – średniowiecznych dokumentów aż do końca czasów piastowskich, uznawana jest za najbardziej wartościową pracę Gładyszewicza (T. Glemma, op.cit.).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rys życia i zasług xiędza Mikołaja Janowskiego [...]. Przedstawiony na posiedzeniu publicznem Towarzystwa Naukowego w dniu 21 lutego 1842 przez Mateusza Gładyszewicza. [online], Osobne odb. z: Rocznika Towarzystwa Naukowego tomu 2, polona.pl [dostęp 2019-08-06].
- ↑ Mateusz Gładyszewicz, Żywot błogosławionego Prandoty z Białaczowa biskupa krakowskiego [online], polona.pl [dostęp 2019-08-06].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Publikacje Mateusza Gładyszewicza w bibliotece Polona